خيز ايران‌خودرو براي بازگشتن به بازارهاي خارجي
طبق سند توسعه خودرو قرار است در سال 1404، يك سوم خودروهاي توليد داخل (يعني يك ميليون دستگاه) صادر شود و اين در شرايطي است كه خودروسازان كشور در يك دهه گذشته كمتر از 500 هزار دستگاه محصول را به آن سوي مرزهاي كشور فرستاده‌اند.
براي بسياري از خودروسازان دنيا «صادرات» يك اصل به حساب مي‌آيد و بخش بزرگ و قابل‌توجهي از درآمد آنها را بازارهاي صادراتي تامين مي‌كند. اين درحالي است كه درشرايط محدوديت‌هاي بين‌المللي و عضو نبودن در پيمان‌هاي منطقه‌اي، صادرات خودروهاي ايراني از شتاب كمي برخوردار است. طبق سند توسعه خودرو قرار است در سال 1404، يك سوم خودروهاي توليد داخل (يعني يك ميليون دستگاه) صادر شود و اين در شرايطي است كه خودروسازان كشور در يك دهه گذشته كمتر از 500 هزار دستگاه محصول را به آن سوي مرزهاي كشور فرستاده‌اند.
در واقع نه اينكه خودروهاي ايراني قدم به خارج از مرزهاي كشور نگذاشته باشند، اما آمار صادرات آنها درشرايط موجود درمقايسه با رقباي منطقه‌اي و جهاني زياد نيست.
در اين شرايط، كارشناسان معتقدند، خودروسازها بايد علاوه‌بر حفظ بازارهاي خارجي خود، به‌دنبال بازارهاي جديد نيز باشند، هرچند در عين حال اين كار را بسيار سخت مي‌دانند.
كارشناسان بر اين باورند كه صادرات خودرو به ميزان زيادي با شرايط سياسي كشور مرتبط است، تا زماني‌كه هر لحظه شرايط سياسي ايران با كشورهاي بازار هدف با افت و خيز همراه باشد، نمي‌توان روي صادرات نيز حساب باز كرد.
ثبات سياسي و ارتباط طولاني با كشورهاي هدف، ارتباطي كه حداقل تا يك دهه آينده‌اش قابل‌پيش‌بيني باشد لازمه داشتن يك صادرات موفق است. با اين وجود گروه صنعتي ايران‌خودرو توانسته خط توليد خودروي ملي سمند را در چهاره قاره جهان راه‌اندازي كند و محصولات خود را به فراسوي مرزها بفرستد و طعم رقابت با بزرگان خودروسازي را به خصوص در بازار روسيه چشيده است.
آن‌طور كه كارشناسان مي‌گويند، اگر به صادرات به عنوان يك رويكرد بلندمدت و ماندگار نگاه نكنيم و از طرفي محصولاتي به روز و با كيفيت نداشته باشيم، نمي‌توانيم نگاهي اميدوارانه به آينده صادرات خودروهاي ايراني داشته باشيم.
بدون ترديد اگر خودروسازي ايران مي‌خواهد در سال 1404 يك ميليون دستگاه صادرات داشته باشد، اين هدف تنها با افزايش كيفيت، قيمت مناسب و توسعه سريع‌تر محصول و صد البته حمايت‌ها و مشوق‌هاي دولت محقق خواهد شد، چه آنكه در دنياي امروز خودروسازي، بزرگان صنعت خودروي جهان و حتي چيني‌ها از كوچك‌ترين فرصت براي نفوذ در بازارهاي جهاني بهره مي‌برند. گروه صنعتي ايران‌خودرو با تشكيل شوراي عالي صادرات درصدد خيزش دوباره در بازارهاي خارجي است و براي حضور ماندگار در بازارهاي هدف، فعال‌سازي سايت‌هاي خارجي در دستور كار قرار گرفته است. قرار است فعال‌سازي اين كارخانه‌ها، البته نه در همه موارد، انجام شود. خط توليد خودرو توسط ايران‌خودرو در ونزوئلا، سنگال و عراق راه‌اندازي شده بود و اين شركت به روسيه نيز محصولات خود را صادر مي‌كرد كه فعاليت خط توليدهاي خارجي متوقف و در صادرات به روسيه و عراق نيز محدوديت‌هايي ايجاد شد. اما با تدابير اتخاذ شده، اين شركت در برنامه صادراتي خود، صادرات سالانه 10 هزار دستگاه خودرو به روسيه و 20 هزار دستگاه به عراق را در برنامه دارد. همچنين سايت ونزوئلا قرار است به زودي فعال شود. اولين محموله نيز براي اين سايت فرستاده شده اما مشكلي كه در اين بين وجود دارد، موضوع تحريم‌ها است. تحريم‌ها موجب شد نتوانيم حمل مستقيم به ونزوئلا داشته باشيم. همين موضوع كمي كار را با تاخير مواجه كرده اما نمي‌تواند مانعي براي جلوگيري از فعاليت گروه صنعتي ايران‌خودرو باشد. پيش بيني مي‌شود تا نيمه اول بهمن ماه (اواخر ژانويه)، كشتي حامل محموله ديگري براي ونزوئلا فرستاده شود كه حدود 1700 دستگاه است. در سايت ونزوئلا دو خط توليد وجود دارد كه ايران‌خودرو از يك خط استفاده مي‌كند و سايپا از خط ديگر. البته ايران‌خودرو مي‌خواهد ساخت خودرو در ونزوئلا را از مرحله CKD آغاز كند. ظرفيت توليد در اين سايت، 10 هزار دستگاه در يك شيفت و 20 هزار دستگاه در دو شيفت است. سمند و پرايد درسايت ونزوئلا توليد مي‌شود البته خودرو رانا نيز به خط توليد اضافه خواهد شد.
ايران‌خودرو يكي از صادر كنندگان خودرو به عراق است و در بازارهاي خارجي به خواست و نياز مشتري توجه دارد. اكنون عراق در حال وضع قوانيني است كه فقط خودرو يورو4 به اين كشور وارد شود، ايران‌خودرو نيز هيچ مشكلي درصادرات خودرو با استاندارد يورو4 به عراق ندارد.
گروه صنعتي ايران‌خودرو به دنبال بازارهاي تازه صادراتي نيز بوده و در حال مطالعه بر روي بازار آذربايجان است تا بتواند در اين بازار فعال شود. اين درحالي است كه حتي در سفر اخير وزير صنعت به آذربايجان طرف آذربايجاني پيشنهاد راه‌اندازي يك كارخانه مشترك توليد خودرو را داده است. در بازار روسيه تلاش‌هاي ايران‌خودرو درحال به ثمر نشستن بود كه تحريم‌ها كمي اين امر را به تاخير انداخته است. برگ برنده ايران‌خودرو در رقابت با ساير كشورها در بازارهاي هدف ايران‌خودرو، كيفيت مناسب، قيمت رقابتي و سهولت دست‌يابي به قطعات يدكي است. در عين حال با برنامه‌هاي تدوين شده سعي شده سرعت تحويل نيز افزايش يابد كه خود باعث افزايش گردش نقدينگي نمايندگان ايران‌خودرو شده است. در برنامه استراتژي ايران‌خودرو صدور برندملي از جايگاه خاصي برخوردار است. با توليد رانا و دنا و پيوستن آنها به سبد محصولات صادراتي ايران‌خودرو، جهشي تازه در صنعت و اقتصاد كشور رخ خواهد داد.