تلنگري به وجدانهاي بيدار
مرتضي مبلغ
در حال حاضر جريانهاي افراطي در جهان باعث شدهاند كه حرفهاي حق و روشنگر به گوش مردم جهان نرسد. در واقع اگر در همان زمان كه سيدمحمد خاتمي مساله گفتوگوي تمدنها را مطرح كرد، كشورهاي جهان به ويژه سازمان ملل و دولتهاي اروپايي و امريكايي درك عميقي از ضرورت چنين امري در مقطع جديد از تحولات جهاني داشتند، مطمئنا مشكلات حادي كه امروزه تحت عنوان افراط گرايي جهان را فرا گرفته است يا ايجاد نميشد يا كمتر كشورهاي جهان را مبتلابه آن ميكرد. غرور و سرمستي كه برخي كشورها به خصوص كشورهاي اروپايي را درگير خود كرد سبب شد آنها هم فكر كنند كه با روشهاي تخطئه و پيوند زدن فرهنگ جامعه با سياست و نگاه سياسي در مسائل فرهنگي و اجتماعي ميتوانند منويات خود را پيش ببرند. چنين طرز تفكري است كه باعث شده جهان روزبهروز به اين سمت كشانيده شود. امروز پديده داعش ضمن اينكه يك پا در ارتجاع و افراطگري منطقه خاورميانه دارد، پايه اصليتر آن در تقويت گستردهيي است كه جريانهاي غربي امريكا و برخي كشورهاي اروپايي از آن در راستاي منافع و مطامع خود به عمل آوردند. اقداماتي كه بدون اينكه حتي يك لحظه هم فكر كنند چه ماري را در آستين ميپرورانند يا فكر كنند كه جهان متعلق به منافع آنها و ديدگاههاي مربوط به منافع آنها نيست بلكه جهان بسيار فراتر از آن است كه ميپندارند. در اثر همين اقدامات و تفكرات امروز با اين فاجعه دو سويه مواجه شدهايم. از يك سو به اسم آزادي بيان دست به هر عمل شنيعي ميزنند و به اعتقادات مردم توهين ميكنند و از طرفي ديگر با اقداماتي ارتجاعي در منطقه روبهرو هستيم كه به اسم دين و به اسم اسلام جنايت ميكنند و خون ميريزند. فاجعهيي كه هر دو جريان افراطي صدها قرباني از خود بر جاي ميگذارد و انديشه و آزادي و فرهنگ و جامعه را قرباني خود ميسازد. اگر پيام انسانهاي انديشمند و آزادانديشي همچون خاتميها در جهان شنيده ميشد، امروز با چنين فاجعههايي روبهرو نبوديم و اگر هر چه زودتر هم به اين پيامها گوش فرا داده نشود مطمئنا آينده وخيمتري را در پيش رو خواهيم داشت. اينك كه شخصيتي مانند سيد محمد خاتمي به عنوان انساني نوانديش و آزاديخواه و دلسوز انسانيت و امثال خاتميها اين هشدارها را همواره داده و ميدهند، بايد ابراز اميدواري كرد كه گوشهاي شنوا در جهان هر چه بيشتر شود تا هرچه بيشتر جلوي فاجعههاي عميقتر و گستردهتر گرفته شود. يقينا وقتي آزادانديشان و انساندوستان جهان و افرادي همچون خاتمي دايم هشدار دهند و وجدانها را به بيداري بطلبند و اين انديشه را در سطح جهان گسترش دهند آثار مثبت خود را بر جاي خواهند گذاشت ولو كوتاهمدت نباشد اما در ميان مدت ميتوان انتظار آن را داشت. حتما اين حركتهاي روشنگرانه و آگاهيبخش،وجدانهاي جهاني را تلنگر خواهد زد.