ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد، وعده جديد مسكن
گروه اقتصادي
مزخرف و شلخته. اين اصطلاحي است كه عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي درباره طرح مسكن مهر ياد مي‌كند. اصطلاحي كه خيلي‌ها را ناراحت و حتي عصباني كرد تا جايي كه اين عناوين او را پاي استيضاح هم كشاند، اما به نوعي قسر در رفت. منتقدان آخوندي هم در مقابل گفته‌اند كه اگر مسكن مهر طرحي مزخرف است، طرح وزارت راه و شهرسازي دولت يازدهم براي تامين مسكن چيست. آخوندي مدت‌هاست كه از طرح مسكن اجتماعي در محافل مختلف سخن مي‌گويد، اما وعده داده كه زماني اين طرح را اجرايي مي‌كند كه طبق وظيفه وزارت راه و شهرسازي تمام واحدهاي روي زمين مانده مسكن مهر تمام شده و آماده تحويل به متقاضيان باشد.
در دولت دهم علاوه بر طرح مسكن مهر، طرح‌هاي ديگر مسكني همچون باغ شهرها، مسكن اجتماعي و... نيز بر سر زبان‌ها افتادكه هيچگاه با توجه به عدم موفقيت طرح مسكن مهر آنچنان مورد توجه قرار نگرفت تا مسوولان وزارت راه و شهرسازي دولت قبل تنها به فكر تمام كردن پروژه‌اي باشند كه به گفته‌شان عده زيادي را خانه‌دار مي‌كرد. با اين حال در دولت يازدهم هم اين پروژه‌ها ادامه يافت. اما حالا اين وزارتخانه انگار عزم خود را جزم كرده كه مسكن اجتماعي را بسط و توسعه داده و آن را اجرايي كنند به‌گونه‌اي كه علي چگني، مديركل دفتر برنامه‌ريزي و اقتصاد مسكن با تشريح برنامه‌هاي كلان اجراي مسكن اجتماعي در دولت يازدهم از برنامه مشترك وزارت راه و شهرسازي با سازمان برنامه و بودجه براي ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسكوني در سال براي اقشار كم‌درآمد با هدف رفع عارضه‌هاي فقر، بزهكاري و جدايي‌گزيني در شهرها خبر داده و گفته است: «بخشي از برنامه‌هايي كه در دولت يازدهم در معاونت مسكن و ساختمان وزارت راه و شهرسازي و در سطحي كلان‌تر در وزارت راه و شهرسازي تدوين شد به يك نحوي هدف‌گيري آنها به سمت گروه‌هاي متوسط و متوسط به پايين جامعه بوده و هست كه از جمله آنها مي‌توان به مجموعه برنامه‌ها و سياست‌هايي كه در بافت‌فرسوده براي گروه‌هاي كم‌درآمد ايجاد شد، اشاره كرد.»
به گفته وي «توافق وزارت راه و شهرسازي با وزارت رفاه براي اجراي مسكن اجتماعي كه با وجود كمبود منابع، فعلا منتظر دريافت منابع، پايان و تحويل مسكن مهر به تمامي متقاضيانش هستيم و همچنين برنامه‌هايي كه به صورت محدود با توافق وزارت راه و شهرسازي توسط بنياد مستضعفان، سازمان ملي زمين و مسكن و خيرين آغاز شده است بخشي از اقدامات ما در زمينه اجراي طرح مسكن اجتماعي است. در حال حاضر ۱۲ هزار واحد براي گروه‌هاي كم‌درآمد و خانواده‌هاي داراي معلولِ تحت پوشش نهادها در دست ساخت است. وزارت راه و شهرسازي با همكاري سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، برنامه‌اي در حوزه مسكن اجتماعي در دست تهيه دارد كه در كميسيون زيربنايي دولت چندين جلسه درباره آن تشكيل جلسه داده و در شُرف نهايي شدن و تصويب قرار دارد.»
چگني همچنين تصريح كرده است: «براساس برنامه مشترك وزارت راه و شهرسازي و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد به شرط تمليك، اجاره‌اي و توليد بسته كامل مسكن اجتماعي است كه به‌زودي نهايي و مصوب خواهد شد. حقيقت اين است كه به هر حال ما اين تجربه را به دست آورده‌ايم كه نبايد جدايي‌گزيني را گسترش دهيم بلكه بايد درصدد رفع عارضه‌هاي فوق (فقر، بزهكاري و جدايي‌گزيني) بپردازيم. همچنين بايد اين نكته را نيز مدنظر قرار دهيم كه انجام پروژه‌ها نبايد بزرگ و يك‌جانبه باشد بلكه بايد تلفيقي و تركيبي باشد تا بتوان در شرايط ممكن به اجراي آنها پرداخت.»
وي ادامه داد: «در حال حاضر، برنامه‌هاي وزارت راه و شهرسازي در طول دولت يازدهم توجه به بازسازي محلات در بافت‌هاي فرسوده است. به‌طوري‌كه وزارت راه و شهرسازي از ابتداي كار خود بازسازي و بازآفريني ۲۷۰ محله را در دستور كار خود قرار داد. بدين منظور نيز در برنامه ششم توسعه، توجه به بافت‌هاي فرسوده شهري و بازسازي محلات به عنوان يكي از احكام برنامه ششم ارايه شد. در واقع يكي از اولويت‌هاي اول در حوزه مسكن توجه به بافت است. خاصيت بافت اين است كه در درون شهر قرار دارد و همچنين زيرساخت‌هايي همچون آب، برق، گاز، فاضلاب و تمامي امكانات شهري را داراست و در واقع اقدام نوسازي و بازآفريني شهري در بافت‌هاي فرسوده درون شهرها موجب مي‌شود شهرها به‌روز شوند، خطرات از جمله خطرات اجتماعي و خطرات فيزيكي كه در اثر حوادث ممكن است در شهرها رخ دهند از شهرها دور شوند، بنابراين توجه به مساله بافت مي‌تواند بسياري از مسائل اجتماعي و مسائل زيست‌محيطي را در حوزه مسكن حل و فصل كند.»
مديركل دفتر برنامه‌ريزي و اقتصاد مسكن با اشاره به اينكه مسكن اجتماعي يك عنوان است، گفت: «اجراي مسكن اجتماعي بدين‌معنا نيست كه اجراكنندگان و سازندگان در جاهايي مشخص مسكن بسازند زيرا با اين كار اساسا به جدايي‌گزيني اقشار پردرآمد از كم‌درآمدها دامن مي‌زنيم بلكه هدف اختلاط همه اقشار جامعه در كنار يكديگر است. ممكن است در آينده وزارت راه و شهرسازي بخواهد يك‌سري واحدهاي مسكوني را با قيمت ارزان اجاره دهد و بدين منظور مثلا در مجتمع‌هاي مسكوني، تعدادي واحد مسكوني را به صورت تصادفي خريداري كرده و در اختيار اقشار كم‌درآمد با اجاره‌هاي پايين قرار دهد بدون آنكه برچسب قشر كم‌درآمد در اذهان عمومي براي برخي از خانوارها ايجاد شود. در حال حاضر وجود محلات پايين‌دست و بالادست معضلي است كه به صورت برچسب‌هاي اجتماعي به برخي از خانوارها زده مي‌شود كه تلاش وزارت راه و شهرسازي در برنامه‌ريزي براي ساخت مسكن جلوگيري از دامن زدن به آن است.»