محمد رحمانيان در گفت‌وگو با «اعتماد» خبر داد
اجراي عاشقانه‌اي از بيضايي در تالار وحدت
بابك احمدي
قرار بر اين بود كه محمد رحمانيان بر انتظار 8 ساله خط بطلان بكشد و بالاخره شاهد اجراي نمايش پر بازيگر «صدام» روي صحنه تالار وحدت باشيم. نمايشي كه با در نظر گرفتن عوامل اعلام شده به ويژه ياسر خاسب در مقام طراح حركت و حضور 80 بازيگر، پر رفت و آمدتر و پركنش‌تر از نمايش «مجلس ضربت زدن» به نظر مي‌رسيد.
اما محمد رحمانيان روز گذشته در گفت‌وگوي كوتاه با ايسنا بي‌آنكه جزييات چنداني در اختيار رسانه‌ها قرار دهد، اعلام كرد از اجراي نمايش منصرف شده است. «به جاي اين اثر، عاشقانه‌ترين نمايشنامه بهرام بيضايي را در تالار وحدت روي صحنه مي‌برم.» او قرار بود مرداد و شهريور امسال نمايش «صدام» را در تالار وحدت اجرا كند و براي آن از مدتي قبل فراخوان جذب بازيگر منتشر كرد. به هرحال عنوان عاشقانه‌ترين متن بهرام بيضايي جذابيت بسيار زيادي دارد و بلافاصله اين پرسش را به همراه مي‌آورد كه «كدام متن چنين عاشقانه است؟» شايد ذهن خوانندگان و دنبال‌كنندگان آثار پژوهشگر، نمايشنامه‌نويس و كارگردان صاحب جايگاه ادبيات و تئاتر ايران به سرعت سراغ «فتح‌نامه كلات» يا فيلمنامه «طومار شيخ شرزين» را بگيرد اما محمد رحمانيان در گفت‌وگو با «اعتماد» بر پيش‌بيني‌ها خط بطلان مي‌كشد. «متن معاصر است ولي از جمله متوني است كه كمتر خوانده شده و به همين دليل هم حدس زدن اينكه كدام متن بهرام بيضايي را براي اجرا در نظر گرفته‌ايم، ساده نيست.» و از اينجا به بعد ماجرا رنگ ديگري به خود گرفت! واقعا با كدام متن مواجه مي‌شويم كه تا اين حد عاشقانه باشد؟! چنانچه رحمانيان هم اشاره مي‌كند «در ايران اين‌طور جا افتاده كه وقتي صحبت از متن‌هاي بهرام بيضايي به ميان مي‌آيد، تصور نمايشنامه‌اي مرتبط با وقايع سياسي- اجتماعي معاصر يا تاريخ و اسطوره است. در حالي كه با توجه به حس و حال عاطفي حاكم بر متن مورد نظر به گمانم عاشقانه‌ترين اثر در ميان تمام آثار آقاي بيضايي است كه تا امروز نوشته شده است.» اما رحمانيان در ادامه به نكته جالب ديگري اشاره كرد. به بخشي از متن پيام خالق اثر كه ضميمه اجازه رسمي اجراي متن از ينگه دنيا برايش ارسال شده است. بهرام بيضايي در بخشي از پيام خود به محمد رحمانيان مي‌گويد: «برايم سخت بود از فيلمنامه‌اي كه آن همه از جان بر آمده بود، دل بكنم.» به اين ترتيب يك نكته كاملا روشن به نظر مي‌رسد، اينكه با فيلمنامه مواجه هستيم و در نتيجه پرسش درست اين است كه كدام فيلمنامه؟ آيا شانس ديدن «سفر به شب» براي تماشاگر ايراني به وجود آمده است؟ براي رسيدن به پاسخ بايد منتظر اطلاعاتي باشيم كه قرار است به زودي از سوي گروه در اختيار رسانه‌ها قرار بگيرد. گرچه نمي‌توان از لذت اجرا و تماشاي متن ديگري از بهرام بيضايي روي صحنه گذشت اما كاش شرايط اجراي نمايش «صدام» بعد از چندين سال فراهم مي‌شد. شايد تعداد زياد عوامل اجراي نمايش «صدام» و اينكه تالار وحدت چندسالي است رويه اقتصادي صرف را به عنوان نقشه راه اقتصادي خود تعيين كرده دليل به هم خوردن برنامه‌هاي از پيش اعلام شده باشد. تجربه سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد بعد از چشم‌پوشي گروه از اجرايي كه قبلا اعلام كرده است، مسوولان معاونت امور هنري و بنياد رودكي براي انجام رايزني دست به كار مي‌شوند. اتقاقي كه شايد اين روزها نيز در جريان باشد و موجب شود شاهد اجراي نمايش «صدام» روي صحنه باشيم.