اوراسيا، فرصتي براي ظرفيت‌سازي اقتصاد
عبدالرسول خليلي
كارشناس اقتصادي
علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي در 5 تيرماه1396 به منظور شركت در دومين نشست روساي مجالس اوراسيا در صدر يك هيات پارلماني به كره جنوبي سفر كرد. در اين سفر زمينه‌هاي توسعه، همگرايي‌هاي اقتصادي و تفاهم بين ملت‌هاي منطقه مورد تاكيد قرار گرفت. اوراسيا از جمله اتحاديه اقتصادي بين‌المللي است كه از كشورهاي افغانستان، ارمنستان، آذربايجان، بلاروس، ويتنام، هند، اندونزي، قزاقستان، قرقيزستان، چين، مغولستان، پاكستان، كره جنوبي، روسيه، تايلند، فيليپين و جمهوري چك با حدود چهار ميليارد نفر جمعيت تشكيل شده است. اتحاديه اقتصادي اوراسيا با اثر‌گذاري در روابط اقتصادي ايران با همسايگان شمالي‌اش مي‌تواند تاثير فراواني در توسعه و رشد تجاري با هدف افزايش مبادلات با كشورهاي عضو اوراسيا جهت صادرات طرف ايراني باشد. اين اتحاديه كه از سال 2015 رسما كار خود را آغاز كرد به جهت كاهش تعرفه‌هاي صادرات ايران محل توجه است. اتحاديه اقتصادي اوراسيا، درصدد است تا بازار بزرگي در چارچوب قوانين سازمان تجارت جهاني ايجاد كند، تجارت ميان اعضا بهبود يابد و تسهيلات بسياري را در اين زمينه براي كشورهاي عضو به ارمغان آورد. در چارچوب اين اتحاديه، اعضاي آن موافقت خود را با تردد آزاد كالا، سرمايه، نيروي كار و خدمات در مرزهاي اوراسيا اعلام كرده‌اند. اعضاي اوراسيا همچنين اعلام كرده‌اند كه سياست مشتركي در زمينه انرژي، صنعت، كشاورزي و وسايل نقليه خواهند داشت. اهداف اين اتحاديه، ايجاد فضاي واحد اقتصادي، توسعه بازار مشترك و دستيابي به حركت آزاد كالا، سرمايه، خدمات و مردم در بازار واحد كشورهاي عضو، كاهش قيمت كالاها با كاهش هزينه‌هاي حمل و نقل مواد خام، ترويج رقابت سالم در بازار مشترك، سياست‌هاي مشترك در كشاورزي، انرژي، فناوري و حمل و نقل است. برداشت و حذف تدريجي قوانين گمركي داخلي اين كشورها، قرار دادن تعرفه خارجي مشترك در ميان كشورهاي عضو و هماهنگ‌سازي روندهاي گمركي اين كشورها از ديگر هدف‌هاي اتحاديه است. عملياتي شدن فعاليت اقتصادي اوراسيا در وهله نخست به ايجاد بازار مشترك بزرگي در حوزه كشورهاي عضو اين اتحاديه منجر شده است. به علاوه، از آنجايي كه رشد و توسعه تجارت با ارتقاي همكاري‌هاي سياسي كشورها كه عضو سازمان همكاري‌هاي شانگهاي، جامعه همسود و كشورهاي ديگر منطقه‌اند، اتحاديه اقتصادي اوراسيا به واقع مي‌تواند زمينه‌ساز نقش مهمي در افزايش همكاري‌هاي تجاري و رشد اقتصادي كشورهاي عضو باشد، به نحوي كه ظرفيت‌هاي اقتصادي موجود، بيش از پيش نقش مهم خود را در توسعه همه‌جانبه و كمك به توسعه پايدار اعضاي اوراسيا ايفا مي‌كند و با مكانيسم منطقه‌اي به توسعه روابط اقتصادي كشورها نيز كمك مي‌كند. از ويژگي‌هاي مهم منطقه اوراسيا وجود منابع انرژي است كه به بهترين نحو مي‌تواند با ايجاد خطوط مواصلاتي براي انتقال هر چه زودتر انرژي به كشورهاي ديگر مورد بهره‌برداري قرار گيرد و ايران به عنوان دومين كشور صاحب منابع انرژي مي‌تواند زمينه توسعه همكاري‌هاي فني و تكنولوژي را فراهم كند. آمادگي ايران براي جذب سرمايه‌گذاري در حوزه‌هاي نفت و گاز، از جمله زمينه‌هاي همكاري ايران و كشورهاي عضو اوراسيا است. آنچنان‌كه رييس مجلس شوراي اسلامي كه به منظور شركت در دومين اجلاس اوراسيا به كره جنوبي سفر كرده بود، به حمايت ايران از سرمايه‌گذاري خارجي در بخش‌هاي مختلف تاكيد كرد. وي در ديدار با نخست‌وزير اين كشور نيز آمادگي ايران را براي سرمايه‌گذاري كره جنوبي در حوزه‌هاي نفت و گاز اعلام و تاكيد كرد مجلس شوراي اسلامي از ظرفيت خود براي كمك به اجراي توافق‌هايي كه بين تهران و سئول به امضا رسيده، استفاده خواهد كرد. نفت و گاز، راه‌سازي، حمل و نقل، محيط زيست، انرژي‌هاي پاك، پتروشيمي و صنايع به ويژه خودروسازي از جمله بخش‌هايي هستند كه در ايران زمينه لازم را براي سرمايه‌گذاري خارجي دارند. لاريجاني با اشاره به تسهيلات هشت ميليارد يورويي دولت كره جنوبي براي حمايت از شركت‌هاي سرمايه‌گذار در ايران، بر سهولت تبادلات بانكي ميان دو كشور تاكيد كرد، به طوري كه برنامه پنج ساله ششم ايران، براي توسعه همكاري در حوزه‌هاي متنوع اقتصادي، بازرگاني، بانكي، انرژي، محيط‌زيست و ريلي، را مي‌توان يك شروع مجدد در احياي روابط اقتصادي ايران با كشورها از جمله اعضاي اتحاديه اوراسيا دانست. حوزه‌هاي انرژي، نفت، گاز و پتروشيمي، انرژي‌هاي پاك و خودروسازي از زمينه‌هايي است كه جاذبه‌هاي لازم سرمايه‌گذاري را براي كشورها در ايران دارند.