قتل جنايي يا عمليات شهادت‌طلبانه

يسري بخاخ

روز يكشنبه خبرگزاري رسمي اردن از وقوع تيراندازي در داخل يك ساختمان مسكوني وابسته به سفارت اسراييل در امان خبر داد. پترا گزارش داده در اين حادثه دو شهروند اردني كشته و يك اسراييلي زخمي شده است. روايت‌هاي متعددي از جزييات اين حادثه منتشر شده است اما آنچه بر اساس روايت هر دو طرف اردني و اسراييلي تاييد شده، اين است كه يك جوان 17 ساله اردني براي نصب مبلمان يك اتاق خواب به آپارتمان محل سكونت يكي از كارمندان سفارت اسراييل در امان رفته است كه درگيري با نگهبان مسلح اسراييلي رخ داده و اين جوان و يك شهروند اردني ديگر كه پزشك بوده، كشته شده اند. روزنامه الغد اردن اما روايت ديگري از كشته‌هاي اين ماجرا دارد و گزارش داده كه علاوه بر محمد زكريا الجواوده 17 ساله، يك جوان ديگر كه همكار محمد بوده به نام ماهر ابراهيم نيز در اين حادثه كشته شده‌ و معاون مدير امنيتي سفارت اسراييل كه به نظر مي‌رسد مالك آپارتمان باشد زخمي شده و وضعيت جسمي خطرناكي دارد. وزارت خارجه اسراييل در بيانيه‌اي كه در اين خصوص صادر كرده مدعي شده يك نظامي اسراييلي كه نگهبان سفارت اين رژيم است بعد از اينكه به وسيله يك جوان اردني مورد حمله قرار گرفته براي دفاع از خود اقدام به تيراندازي كرده است. اسراييل ادعا مي‌كند بعد از درگيري لفظي جوان 17 ساله اردني با نگهبان اسراييلي، جوان اردني قصد داشته با استفاده از يك پيچ‌گوشتي از پشت به نگهبان اسراييلي آسيب بزند كه نگهبان اسراييلي به سوي او تيراندازي كرده و به صورت اشتباهي مالك آپارتمان را كه يك پزشك اردني بوده به قتل رسانده است. دولت اردن تلاش كرده براي ادامه تحقيقات و روشن شدن ماجرا از نگهباني كه در اين حادثه دو شهروند اردني را به قتل رسانده و خود به دليل مجروحيت به بيمارستان منتقل شده بود بازجويي كند اما اسراييل با اين مساله مخالفت كرده است. روزنامه يديعوت آحارانوت گزارش داد كه دولت اسراييل با درخواست اردن براي بازجويي از نگهبان مخالفت كرده و مي‌گويد كه او در برابر يك حمله با سلاح سرد از خود دفاع كرده و بر اساس معاهده وين او مصونيت از اداي شهادت دارد و كشور پذيرنده يعني اردن نمي‌تواند نگهبان اسراييلي را وادار كند تا شهادت بدهد. نكته اصلي و ابهام در اين ماجرا اينجا شكل مي‌گيرد كه اگر ادعاي اسراييل درباره اقدام نگهبان اسراييلي براي دفاع از خود صحيح باشد قاعدتا نبايد مشكلي با شهادت دادن در اين مورد داشته باشد مگر اينكه چيزي در اين روايت حذف شده باشد. يديعوت آحارانوت گزارش داده كه بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي در ارتباط تلفني با سفارت اين رژيم در اردن و گفت‌وگو با عينات شليان، سفير اسراييل در امان از جزييات اين ماجرا مطلع شده و درحالي كه يكشنبه شب دولت اسراييل نشستي براي بررسي اين حادثه ترتيب داده بود، نتانياهو با نگهبان اسراييلي هم به صورت تلفني گفت‌وگو كرده است. روزنامه هاآرتص نيز گزارش داده كه روز دوشنبه يك مسوول امنيتي بلندپايه اسراييلي براي ادامه بررسي‌هاي جزييات اين حادثه راهي اردن شده است تا از وقوع يك بحران ديپلماتيك احتمالي با اردن جلوگيري شود. اين مسوول امنيتي بلندپايه اسراييلي با مسوولان اردني نيز ديدارهايي خواهد داشت و اين ديدارها در ادامه تماس‌هايي است كه از روز يكشنبه ميان امان و تل‌آويو در جريان بوده است.

اردن اسراييل را تهديد كرد
روزنامه الغد اردن به نقل از دو منبع آگاه اعلام كرد كه اردن اجازه نخواهد داد نگهبان اسراييلي كه در حال حاضر در داخل ساختمان سفارت نگهداري مي‌شود، اردن را ترك كند. منابع آگاه دولتي به الغد گفته‌اند كه بايد بر اساس قانون اين نگهبان به مسوولان اردني تحويل داده شود تا ضمن بازجويي، اقدامات قانوني لازم در خصوص او اتخاذ شود و اگر اسراييل از تحويل دادن او به مسوولان امنيتي اردني خودداري كند، امان از طريق اقدامات ديپلماتيك پاسخ خواهد داد. زكريا الجواوده پدر محمد 17 ساله كه در اين حادثه جان خود را از دست داده در گفت‌وگو با روزنامه الغد گفته كه او معتقد است پسرش شهيد شده و افزوده: فردي براي خريد مبلمان اتاق خواب به فروشگاه محل كار ما آمد و قرار شد روز يكشنبه محمد براي نصب تختخواب و مبلمان خريداري شده به آپارتمان يكي از كارمندان سفارت اسراييل برود. الجواوده مي‌گويد ظهر روز يكشنبه آخرين باري بود كه با پسرش صحبت كرده و بعد از آن ديگر از او خبري نداشته تا اينكه در تماس با سرايدار ساختمان متوجه مي‌شود كه تيراندازي صورت گرفته و پسر او را به بيمارستان منتقل كرده‌اند. در حالي كه بعد از حوادث 10 روز گذشته در فلسطين هزاران شهروند اردني در روز جمعه براي ابراز همدردي و حمايت از مردم فلسطين به خيابان‌ها آمده بودند و خواستار جهاد براي حمايت از مسجدالاقصي شده بودند، حالا با مرگ دو شهروند اردني به وسيله يك نظامي اسراييلي موج خشم تازه‌اي عليه رژيم صهيونيستي ايجاد شده است. گرچه دولت اردن اظهارات مسوولان اسراييلي كه حادثه روز يكشنبه يك عمليات شهادت طلبانه بوده را تاييد نكرده‌اند اما برخي معتقدند كه اين حادثه عملياتي شهادت‌طلبانه از سوي جوان اردني براي انتقام از اقدامات سركوب گرانه اسراييل در مسجدالاقصي بوده است.

ديوار ترس شكسته شد
احمد المندوه يكي از رهبران جنبش فتح گفته كه آنچه روز يكشنبه در اردن رخ داده پاسخ خشمگين به اقدامات اخير رژيم صهيونيستي عليه مسجدالاقصي است و نتيجه پافشاري اسراييل براي سركوب اعراب و فلسطيني‌ها در قدس اشغالي است. يك نشريه اينترنتي اردني نيز با عنوان السوسنه در گزارشي از يكي از نويسندگان خود با تاييد فرضيه عمليات شهادت‌طلبانه در اردن نوشته اين عمليات باعث شد ديوار ترس براي انجام عمليات عليه مسوولان سفارت اسراييل شكسته شود. نويسنده در ادامه نوشته آرزو داشتم بنيان اين سفارت را بر مي‌چيدم تا پرچم صهيونيست‌ها آسمان اردن را مخدوش نكند. اين نويسنده معتقد است اين عمليات حتي اگر در بخشي از خاك اشغال شده اردن تحت عنوان سفارت اسراييل در امان صورت گرفته باشد اما نماد بخشي از نبرد سرونوشت با دشمني است كه فلسطين را اشغال و عزت اعراب را لگدمال مي‌كند. نويسنده اردني معتقد است اين عمليات گرچه به شهادت جوان اردني منجر شده اما ترس و نگراني را در وجود كارمندان سفارت اسراييل در اردن كاشته و تاكيد مي‌كند شايد كارمندان سفارت اسراييل بر اساس معاهدات بين‌المللي در اردن در امنيت باشند اما به گفته او براي صهيونيست‌هايي كه خاك فلسطين را اشغال كرده‌اند امنيت معنايي ندارد زيرا حتي نگهبان‌هاي اردني سفارت هم اگر شرايط براي‌شان مهيا باشد مي‌توانند عليه اسراييلي‌ها عمليات شهادت‌طلبانه انجام دهند. رسانه‌هاي عبري زبان هم تلاش مي‌كنند بگويند كه حادثه روز يكشنبه يك عمليات برنامه‌ريزي شده براي حمله به كارمند اسراييلي در اردن بوده است. در اين راستا روزنامه اسراييلي والا دولت اردن و شخص عبدالله دوم پادشاه اين كشور را متهم كرده‌اند كه فضا را براي اقدامات ضد اسراييلي در اردن باز گذاشته‌اند. عوديد عيران، سفير پيشين اسراييل در اردن اما گفته براي امان و تل‌آويو بهتر است كه اين مساله ريشه‌دار نشود و سريع‌تر حل و فصل شود. او در گفت‌وگو با يديعوت آحارانوت دو راهكار پيشنهاد داده كه براي كاهش تنش و جلوگيري از تشديد تنش يا اسراييل بايد گزارشي از بازجويي نظامي اسراييلي را به دولت اردن بدهد يا اينكه اجازه دهد مسوولان اردني در يكي از اتاق‌هاي سفارت رژيم صهيونيستي در امان اين نظامي اسراييلي را مورد بازجويي قرار دهد.

سفارت اسراييل در آنكارا بسته شد
از طرفي بعد از اين حادثه وزارت خارجه رژيم صهيونيستي اعلام كرد كه سفارت اسراييل در آنكارا و كنسولگري اين رژيم در استانبول را تعطيل كرده است، اين اقدام بعد از حمله روز شنبه به دو كنيسه يهوديان در تركيه صورت گرفته كه گفته مي‌شود در اعتراض به يورش نظاميان اسراييلي به مسجدالاقصي بوده است. معاريو نوشته اين اقدامات نوعي تدابير امنيتي پيشگيرانه است.

اسراييل گستاخ‌تر از هميشه
در فلسطين اشغالي نيز اهالي قدس اشغالي و كارمندان سازمان اوقاف اسلامي به اعتراضات خود به اقدامات رژيم صهيونيستي ادامه داده‌اند و حاضر نشده‌اند از طريق گيت‌هاي الكترونيكي وارد مسجد شده و نماز خود را بخوانند. بر اساس گزارش العربي الجديد شهروندان فلسطيني هنوز با اعتراض به اقدامات اسراييل در مسجدالاقصي در برابر دروازه‌هاي مسجد و در حالي كه در محاصره نظاميان اسراييلي هستند نماز خود را برگزار مي‌كنند. صدها نمازگزار فلسطيني در اقدامي تاثيرگذار در برابر دروازه الاسباط و المجلس نماز صبح روز دوشنبه را اقامه كردند در حالي كه شهرك نشينان رژيم صهيونيستي در سايه حمايت نظاميان اسراييلي به سوي محوطه مسجدالاقصي يورش برده بودند. روستاي كوبر در شمال غرب رام‌الله در مركز كرانه باختري نيز در سه روز گذشته به وسيله نظاميان اسراييلي محاصره شده؛ اين اقدام بعد از حمله شهادت‌طلبانه يكي از جوانان اهل اين روستا عليه سه شهرك‌نشين اسراييلي صورت گرفته است. با ادامه خشونت‌ها عليه غيرنظاميان فلسطيني، وزارت خارجه اين كشور با صدور بيانيه‌اي از سكوت جهاني در برابر تجاوزهاي اسراييل در مسجدالاقصي و عليه شهروندان فلسطيني انتقاد كرد. وزارت خارجه فلسطين در بيانيه‌اي از سكوت سران كشورهاي جهان و موسسه‌ها و نهادهاي بين‌المللي كه ادعاي حفظ و احترام قوانين بين‌المللي را دارند انتقاد كرد و گفت: كسي جرأت ندارد از اقدامات اسراييل در مسجدالاقصي انتقاد كند؛ گويي اين مساله به آنها ربط ندارد، سكوت سران كشورهاي جهان و نهادهاي بين‌المللي در برابر تجاوزهاي اسراييل به مسجدالاقصي براي آنها مسووليتي بين‌المللي به همراه خواهد داشت زيرا اين مساله اسراييل را گستاخ‌تر كرده تا در سركوب فلسطينيان افراط كند.