ونزوئلا؛ انتخابات مجلس موسسان
محمود فاضلي
ادامه بحران داخلي در ونزوئلا با گذشت زمان پيچيدهتر ميشود و اين كشور همه روزه شاهد تنش ميان دولت و جبهه مخالفان است. رويدادهاي اين كشور حتي در ميان كشورهاي حوزه امريكاي لاتين دودستگي عميقي ايجاد كرده است. وزارت دفاع ونزوئلا تاكيد كرده است كه نيروهايش از انتخابات آتي براي بازنويسي قانون اساسي حمايت و نيروهاي مسلح اين كشور ماهيت مشروع طرح مادورو را براي انتخاب مجلسي كه وظيفهاش بازنويسي قانون اساسي است به رسميت ميشناسد. طبق اين طرح، سربازان در 30 جولاي (8 مرداد) در سراسر اين كشور مستقر ميشوند تا از اجراي كامل انتخابات و راي تمام ونزوئلاييها مطمئن شوند. مادورو قصد دارد انتخابات را با هدف تشكيل مجلس موسسان و بازنگري در قانون اساسي برگزار كند. فشار مخالفان و بسياري از كشورهاي امريكاي لاتين و به ويژه متحدان امريكا با هدف افزايش فشار بر مادورو ادامه دارد. آنها از ونزوئلا ميخواهند تا طرح تشكيل مجلس موسسان و بازنگري در قانون اساسي را متوقف كند. رييسجمهوري امريكا تهديد كرده است چنانچه دولت مادورو مجلس موسسان مد نظر خود را به دنبال انتخابات 30 جولاي تشكيل دهد، واشنگتن اقدامات قوي و فوري اقتصادي عليه دولت كاراكاس انجام خواهد داد. او از دولت ونزوئلا خواست تا طرح تشكيل مجلس موسسان را كنار بگذارد و انتخابات آزاد برگزار كند! وي مادورو را يك «رهبر بد» كه به خواست مردم كشورش توجه نميكند، معرفي كرد. ترامپ در پيامي ونزوئلا را به تحريمهاي اقتصادي تهديد و اقدام مادورو براي برگزاري انتخابات با هدف تشكيل مجلس موسسان و بازنگري در قانون اساسي را تلاشي براي بازگرداندن ونزوئلا به يك ديكتاتوري كامل دانسته است. در روزهاي اخير نقل قولهايي از سوي مقامات ارشد امريكايي ميشود كه احتمال ميرود اين كشور ممنوعيت واردات نفت از ونزوئلا را در نظر بگيرد. آنها مدعياند دولت ترامپ در حال حفظ همه گزينههاي روي ميز براي واكنش نشان دادن به مادورو است. تصميم درباره اعمال تحريمها عليه ونزوئلا با آگاهي نسبت به اين مساله اتخاذ خواهد شد كه تحريمها چه تبعات و تاثيرات احتمالي بر فرصتهاي شغلي و اقتصاد امريكا خواهد داشت. رييسجمهور ونزوئلا در پي تهديدات رييسجمهور امريكا عليه كشورش مبني بر اعمال تحريم، جلسه فوقالعاده شوراي عالي دفاع ملي را برگزار و مدعي شد ما درخواست دونالد ترامپ رييسجمهور امريكا براي توقف طرح برگزاري مجلس موسسان و خودداري از بازنويسي قانون اساسي را رد ميكنيم و به خاطر تهديدات ترامپ مبني بر تحريم كاراكاس در روابط خود با واشنگتن بازنگري خواهيم كرد. هيچ دولت خارجي بر ونزوئلا كنترل ندارد. اين مردم ونزوئلا هستند كه دستور ميدهند نه ترامپ! ونزوئلا تهديدات رييسجمهور امريكا عليه اين كشور را بيرحمانه و امپرياليستي ميداند. وي تاكيد دارد كشورش با وجود مخالفت امريكا، انتخابات مجلس موسسان را برگزار خواهد كرد. سازمان ملل، اتحاديه اروپا، سازمان كشورهاي امريكايي و ساير كشورهاي مهم امريكاي لاتين اين ابتكار عمل رييسجمهور سوسياليست ونزوئلا را محكوم كردند. اتحاديه اروپا تهديد كرده اگر مادورو بخواهد طرح تاسيس مجلس موسسان خود را اجرايي كند تحريم اين كشور همانطوري كه اسپانيا درخواست كرده روي ميز است. ما نگران افزايش خشونتها در اين كشور هستيم. مادورو در پاسخ به انتقادهاي مادريد و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا تاكيد كرده است ونزوئلا كشوري آزاد و مستقل است و مستعمره اروپا نيست. بگذاريد اروپاييها آنچه ميخواهند بگويند، ما اهميتي براي حرفهاي آنها قائل نيستيم. اسپانيا در پاسخ به انتقادات ونزوئلا مدعي است مادورو به جاي اينكه از رييس دولت اسپانيا انتقاد كند بايد همانند اسپانيا در ونزوئلا دموكراسي برقرار كند. در آن كشور زنداني سياسي وجود نداشته باشد و تظاهرات سركوب نشود. فرانسه از طرفين خواسته است براي حل بحران موجود در ونزوئلا با يكديگر گفتوگو كنند و هر چه سريعتر خشونتها در ونزوئلا پايان يابد. مواضع فرانسه همسو با رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا مبني بر امكان اعمال تحريمهاي اقتصادي عليه دولت ونزوئلا است. كاستاريكا، پاناما و هندوراس نيز خواهان توقف تاسيس مجلس موسسان از سوي مادورو هستند. آرژانتين، كانادا، برزيل، مكزيك، اسپانيا و آلمان از همهپرسي مخالفان مادورو عليه تاسيس مجلس موسسان استقبال كردند. برزيل، اسپانيا و آلمان نيز ضمن استقبال از همهپرسي مخالفان خواستار متوقف شدن طرح تاسيس مجلس موسسان شدند. كانادا، كلمبيا، كاستاريكا، پاناما، شيلي و پورتوريكو نيز با تاكيد بر اينكه دولت بايد صداي مردم را در اعتراض به تاسيس مجلس موسسان بشنود، خواستار متوقف شدن طرح تاسيس مجلس موسسان هستند. روسيه بهعنوان حامي مادورو استفاده مخالفان افراطي از كودكان و نوجوان در تظاهرات ضددولتي مخالفان در ونزوئلا بهعنوان سپر انساني را محكوم و مدعي شد مخالف ادعاي برخي قدرتها مبني بر غيرقابل كنترل خواندن بحران ونزوئلا با هدف استفاده از نسخههاي هميشگي براي انقلابهاي رنگي است.
اپوزيسيون ونزوئلا كه خود را برنده همهپرسي نمادين درباره طرح مادورو ميداند، مدعي است طي اين همهپرسي بيش از 90درصد شركتكنندگان با آن مخالفت كردند. مخالفان تعداد رايدهندگان را بيش از 6/7 ميليون نفر ميدانند كه در تاريخ ونزوئلا بيسابقه است. صدها هزار ونزوئلايي در سراسر اين كشور و همچنين در ميان گروههاي ساكن خارج از كشور براي رايدادن در يك همهپرسي نمادين در رد مادورو براي بازنويسي قانون اساسي اقدام به رايگيري كردند. در اين همه پرسي از مردم ونزوئلا سه سوال پرسيده شده بود؛ آيا با تشكيل مجلس موسسان مخالف هستند؟ آيا ميخواهند ارتش براي دفاع از قانون اساسي فعلي وارد عمل شود؟ و آيا خواستار برگزاري انتخابات زودهنگام پيش از پايان دوره رياستجمهوري مادورو در سال 2018 هستند؟ بسياري از ناظران نتيجهگيري ميكنند فشارها به ميزان چشمگيري بر دولت ونزوئلا افزايش يافته است.