ترافيك حوادث در رابطه ايران و اروپا
انتقاد و حمايت توامان از تهران در نشست بروكسل اتفاق افتاد
گروه ديپلماسي
رابطه ايران و اروپا روي دور تند قرارگرفته است. فاصله كنش و واكنش‌‌هاي تهران و بروكسل كمتر از پيش شده است. درحالي كه ايران از روند كند تروييكاي اروپايي براي فرجام بخشي به ساز و كار اجراي حساب با كاربرد ويژه موسوم به SPV گلايه مي‌كند اروپايي‌ها نيز درگير مساله يمن و البته ادعاهاي مطرح شده درباره فعاليت‌هاي تروريستي ايران در داخل خاك اروپا از جمله فرانسه هستند؛ ادعاهايي كه به گواه مقام‌هاي ايراني دست‌اندازهايي را در رابطه تهران با برخي پايتخت‌هاي اروپايي ايجاد كرده است. 48 ساعت گذشته در رابطه ايران و اروپا ساعات شلوغ و پرخبري بود. درحالي كه ايران ميزبان جرمي هانت، وزير خارجه بريتانيا بود، وزراي خارجه اتحاديه اروپا در نشست‌هاي دوره‌اي خود دو رويكرد موازي در قبال تهران را پيش بردند: از برجام دفاع كردند اما نسبت به ادعاهاي مطرح شده در قبال فعاليت‌هاي ايران در خاك برخي كشورهاي اروپايي ابراز نگراني كردند. آن‌سوتر در ايالات متحده برايان هوك مردي كه به مسوول ميز ايران در وزارتخارجه امريكا شهرت يافته باز هم دست به تهديد افراد حقيقي و حقوقي زد كه با وجود تحريم‌هاي امريكا با ايران تجارت كنند.
هم متحد در برابر ايران، هم همصدا در كنار ايران !
فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا پس از نشست مشترك با وزراي خارجه كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، درباره جنبه‌هاي متفاوت رابطه با ايران سخن گفت. براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين اظهارات، موگريني گفت: «در اين نشست با وزرا در خصوص دو مساله مباحثاتي داشتيم؛ اولين مطلب، حمايت قاطع ما از اجراي كامل توافق هسته‌اي در كنار ايران كه ايجاد ساز و كار ويژه مالي، يكي از اجزاي آن است. وزراي خارجه آلمان، فرانسه و پادشاهي متحده در اين خصوص، به ديگر وزرا گزارش دادند؛ اين كار با كمك وزراي دارايي كشورهاي عضو اتحاديه، در حال اجراست؛ كار رو به جلو است و همه اعضاي اتحاديه، روي اين مطلب نظر واحد دارند كه اين توافق، براي امنيت اروپا حياتي است. موگريني به ادعاهاي هميشگي غربي‌ها عليه ايران هم پرداخت و گفت: «اين اصلا بدان معنا نيست كه ما چشمان‌مان را روي چيزهاي ديگري كه البته در اين توافق هسته‌اي، بدان پرداخته نشده بود، ببنديم؛ امروز به هنگام بررسي موضوع يمن، موضوع دخالت برخي كشورهاي منطقه را هم بررسي كرديم. مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در خصوص تلاش‌هاي مشترك ايران و اروپا براي بازگرداندن صلح به يمن گفت: «همه مي‌دانند چند ماهي است كه منحصرا در خصوص مسائل يمن، زير نظر اتحاديه اروپا، گفت‌وگوهايي ميان ايتاليا، فرانسه، آلمان، انگليس و ايران در جريان است؛ اين مذاكرات، نتايجي هم داشته كه اين روزها در حال مشاهده اجرايي شدن آنها هستيم. ما همكاري نزديك و مذاكره با طرف ايران را ادامه مي‌دهيم تا راهي پيدا كنيم كه ايرانيان هم بتوانند در مجراي آن، جزيي از يك تحول مثبت در يمن باشند.» فدريكا موگريني به ادعاهاي ضدايراني اخير دانمارك هم پرداخت و گفت: «در خصوص پيشامدهاي دانمارك هم بايد بگويم كه امروز همه از تحقيقات در اين خصوص حمايت كردند و متحد در كنار دانمارك ايستادند. اتفاقي كه افتاده، به‌هيچ‌وجه قابل قبول نيست و همه ما، اين مطلب را به صراحت اعلام كرديم. شوراي اروپا به كار خود براي بررسي پاسخي هدفمند و مناسب به آنچه رخ داد، ادامه مي‌دهد.»
ليست تحريمي اروپا در راه است؟
پس از سخنان فدريكا موگريني درباره موضع واحد اروپا در برابر تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ايران اما همصدايي ميان كشورهاي اروپايي در برابر فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران، خبرگزاري رويترز به نقل از ديپلمات‌ها گزارش داد كه در رابطه با ادعاي اروپايي‌ها مبني بر قصد ايران براي انجام سوءقصد در دانمارك و فرانسه، وزيران امورخارجه اتحاديه اروپا براي اعمال تحريم اقتصادي عليه اتباع ايراني اعلام آمادگي كردند. براساس ترجمه خبرگزاري ايسنا از متن رويترز، پنج ديپلمات به اين خبرگزاري گفته‌اند كه وزيران امور خارجه فرانسه و دانمارك در نشست بروكسل موافقت كردند كه در پاسخ، اعمال تحريم‌هاي هدفمند عليه اتباع ايراني را بررسي كنند. براساس ادعاي رويترز، توافق كلي براي اعمال تحريم انجام شد و وزرا مشغول تهيه فهرستي از افراد احتمالي هستند كه بايد مورد تحريم قرار بگيرند.
بازگشت سفير دانمارك به تهران
با وجود سخنان فدريكا موگريني رسانه‌هاي دانماركي اعلام كردند كه سفير اين كشور به تهران باز مي‌گردد و از روز پنجشنبه (فردا) كار خود را در سفارتخانه دانمارك در ايران از سر مي‌گيرد. سفير دانمارك در تهران پس از آنكه كپنهاگ ادعاهايي درباره تلاش ايران براي هدف قرار دادن يك عضو اپوزيسيون در خاك اين كشور را مطرح كرد براي پاره‌اي از مشورت‌ها به كشورش فراخوانده شده و از آن موقع به تهران بازنگشته بود. وزير خارجه دانمارك در سخناني اعلام كرد كه سفير اين كشور در تهران براي پيگيري ديپلماسي فعال‌تر به تهران بازمي‌گردد و البته با شركاي اروپايي خود درباره ساير مسائل در ارتباط نزديك است. اين مقام وزارت خارجه دانمارك ادعا كرد كه كشورهاي اروپايي در برابر آنچه اقدام‌هاي منفي ايران در خاك اروپا خواند موضع واحدي اتخاذ خواهند كرد؛ البته وي به جزييات بيشتري در اين زمينه اشاره نكرد. پس از طرح ادعاهايي درباره تلاش ايران براي هدف قراردادن يكي از چهره‌هاي گروه تروريستي الاهوازيه در دانمارك، ايران قويا اين ادعا را رد كرده و اعلام كرد كه آمادگي همكاري‌هاي اطلاعاتي با كپنهاگ براي مشخص شدن ابعاد قضيه را دارد. پس از انتشار خبر روز گذشته مبني بر بازگشت سفير دانمارك به تهران، برخي از كارشناسان رابطه ايران و اروپا اين اقدام كپنهاگ را گامي مثبت خوانده اين گمانه‌زني را مطرح كردند كه توضيحات ايران در رابطه با اين پرونده به نوعي از تعميق بحران ميان تهران و كپنهاگ در روزهاي حساس رابطه ايران و اروپا جلوگيري كرده است.
يك سفر و دو روايت
آغاز سفر جرمي هانت به تهران برخلاف سفر بوريس جانسون وزير خارجه پيشين اين كشور به ايران كه دقيقا يك سال پيش در چنين روزهايي انجام شد سر و صداي چنداني در رسانه‌هاي انگليسي به راه نينداخت و به نظر مي‌رسيد كه اين سكوت خبري در رسانه‌هاي انگليسي پيش از سفر هانت به تهران از ابتكارهاي وزارت خارجه بريتانيا بود. ماراتن رسانه‌اي انگليسي‌ها پس از پايان سفر هانت و بازگشت وي به لندن آغاز شد. بي‌بي‌سي فارسي در چند گزارش و گفت‌وگو به بررسي ابعاد اين سفر پرداخت. در يكي از گزارش‌هايي كه از شبكه بي‌بي‌سي فارسي پخش شد، جرمي هانت در حين گشت و گذار در خيابان‌هاي تهران و سر زدن به بازار تهران در خيابان 15 خرداد ديده مي‌شود. گزارشگر بي‌بي‌سي فارسي با زوم كردن دوربين روي قيمت خشكبار در تهران اعلام مي‌كند كه قيمت‌ها در ايران به شكل نجومي افزايش پيدا كرده و مهار شرايط سخت به كارهاي سخت نياز دارد. پس از آن هانت در حالي كه در يكي از خيابان‌هاي تهران ايستاده با خبرنگاران انگليسي همراه خود گفت‌وگو كرده و تلاش مي‌كند هدف اصلي سفر خود را رسيدگي به پرونده نازنين زاغري، شهروند ايراني – انگليسي كه در زندان‌هاي ايران دوران محكوميت خود را مي‌گذراند، اعلام كند. در حقيقت مي‌توان گفت كه جرمي هانت و تيم رسانه‌اي همراه وي در اقدامي هماهنگ تلاش كردند مساله برجام و مطالبه‌هاي ايران از اروپا در اين زمينه را به مطلبي در حاشيه نخستين سفر وي به ايران از زمان حضور بر كرسي وزارت خارجه اين كشور بدل كنند. هانت پس از ترك تهران نيز در توييتر خود كوچك‌ترين اشاره‌اي به رايزني‌هاي برجامي با محمد جواد ظريف، وزير خارجه و علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان نكرده و دو مساله يمن و آزادي زنداني‌هاي دوتابعيتي در ايران را به عنوان اصلي‌ترين سوژه‌هاي مورد بحث مطرح كرد. رسانه‌هاي انگليسي نيز اقدام به انتشار تصاويري از ديدار هانت با دختر و برادر نازنين زاغري در ايران كردند؛ تصاويري با زيرنويس‌هايي دال بر تلاش فزاينده جرمي هانت براي آزاد كردن نازنين زاغري. جرمي هانت در روزهايي به تهران سفر كرد كه دولت ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در شرايط سخت سياسي به دليل اختلاف‌ها بر سر چند و چون اجراي برگزيت به سر مي‌برد و مي‌توان گفت كه اصرار هانت در مصاحبه‌ها و فضاي مجازي براي پررنگ نشان دادن رايزني‌هايش پيرامون پرونده نازنين زاغري بيشتر مصرفي داخلي براي آقاي وزير داشته است. شايد بتوان گفت يمن تنها نقطه اشتراك گزارش‌هاي مقام‌هاي ايراني و انگليسي از رايزني‌هاي روز دوشنبه جرمي هانت و محمد جواد ظريف بود. بريتانيا در چندماه اخير تلاش گسترده‌اي را در چند جبهه براي جمع و جور كردن پرونده جنايت‌هاي سعودي در يمن كه در سه سال گذشته با مجوز نظامي غرب رخ داده، آغاز كرده است. در همين راستا هانت بخش اعظمي از اظهارات خود با رسانه‌هاي انگليسي همراه را به تبليغ درباره تلاش‌هاي لندن در اين زمينه اختصاص داد؛ البته براساس خبري كه دفتر شوراي عالي امنيت ملي ايران در اختيار رسانه‌ها قرار داد، علي شمخاني در ديدار با وزير خارجه بريتانيا به قصور كشورهاي غربي در پرونده يمن و سكوت آنها در برابر جنايت‌هاي سعودي اشاره كرده بود. در رسانه‌هاي انگليسي جزييات اظهارات شمخاني با هانت پوشش داده نشد. با وجود روايت‌هاي متفاوتي كه رسانه‌هاي ايراني و انگليسي از ديدار وزراي خارجه ايران و بريتانيا مخابره كردند اما نوع موضع‌گيري‌هاي مقام‌هاي امريكايي پس از سفر هانت به تهران نشان مي‌دهد كه واشنگتن همچنان مصر به كاستن از سطح رابطه ديپلماتيك ايران با بازيگران مهم عرصه بين‌المللي به خصوص سه كشور اروپايي حاضر در برجام است. تهران يك هفته ديپلماتيك پرترافيك را پشت سر گذاشت؛ هفته‌اي كه با سفر برهم صالح رييس‌جمهور عراق به تهران آغاز شد و با حضور جرمي هانت، وزير خارجه بريتانيا به ميانه رسيد و امروز نيز با حضور هيات سياسي فرانسوي در تهران براي ديدار با مقام‌هاي وزارت خارجه كشورمان به پايان مي‌رسد.
سخنگوي وزارت خارجه مهم‌ترين محورهاي سفر هانت را بازگو كرد
برجام و تعهدات 3 كشور اروپايي در قبال ايران
بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه ايران در پاسخ به پرسش خبرنگاران در تشريح جزييات برنامه‌ها و ديدارهاي سفر يك روزه «جرمي هانت» وزير امور خارجه بريتانيا به تهران اظهار كرد: اين سفر كه از مدت‌ها قبل برنامه‌ريزي شده بود روز گذشته با وجود برخي مشكلات سياسي داخلي در انگلستان انجام شد. قاسمي افزود: در ديدارهاي جداگانه آقاي جرمي هانت با وزير امور خارجه و دبير شوراي عالي امنيت ملي در خصوص طيف مختلفي از موضوعات از جمله برجام و تعهدات كشورهاي اروپايي به ويژه EU3 در قبال ايران، مهم‌ترين تحولات منطقه خصوصا اوضاع وخيم و فاجعه‌بار انساني در يمن و لزوم خاتمه دادن به حمايت‌هاي تسليحاتي غرب از متجاوزان به سرزمين و مردم بي‌گناه يمن گفت‌وگو و تبادل نظر شد و ديدگاه‌هاي جمهوري اسلامي ايران در اين خصوص به تفصيل بيان شد.
سخنگوي دستگاه ديپلماسي خاطرنشان كرد: در حاشيه اين ديدارها مقام انگليسي موضوع يك زنداني دو تابعيتي(نازنين زاغري) در ايران را نيز مطرح كرد كه مقامات كشورمان بر مجرم شناخته شدن ايشان در دادگاه صالحه و استقلال قوه قضاييه جمهوري اسلامي ايران تاكيد و بيان كردند، وي تبعه جمهوري اسلامي ايران است و بر اساس قوانين داخلي ايران محاكمه و محكوم شده است.