چهار فصل و هزاران نغمه
لوريس چكناواريان
در وين دانشگاهي هست به نام دانشكده «علم و دانش» كه بناي اين ساختمان در محل خانه ويوالدي بنا شده است. البته در حال حاضر اثري از خانه ويوالدي نمانده و فقط تابلويي در آنجا نصب شده كه به علاقه‌مندان توضيح مي‌دهد؛ روزگاري خانه آنتونيو ويوالدي، آهنگساز بزرگ ايتاليايي اينجا بوده است. من هر وقت كه به وين مي‌روم، سري به اين ساختمان مي‌زنم و تاسف مي‌خورم كه اثري از خانه اين آهنگساز بزرگ به‌جا نمانده و ردپاي زيست او، گم شده است.
آنتونيو ويوالدي آهنگساز سرشناس ايتاليايي دوره باروك است. از ويوالدي كارهاي ماندگار بسياري برجاي مانده است. كارهاي كورال او و نيز كنسرتو‌هاي ويولن و ويولن‌سل او بسيار مورد توجه است و بارها و بارها اجرا مي‌شود، اما مهم‌ترين اثر او شاهكاري است به نام «چهار فصل». اين قطعه يك اثر بين‌المللي است كه تقريبا تمام ويولنيست‌هاي مطرح دنيا بارها آن را اجرا كردند و به گوش مخاطبان موسيقي بسيار آشناست. نوشتن اين اثر هميشه براي من حيرت‌انگيز بوده؛ اينكه چطور توانسته به اين شكل صداي پرنده‌ها و باران را تداعي كند و حالت‌هاي بهار، تابستان، پاييز و زمستان را به بهترين شكل با ملودي‌هاي زيبا نشان دهد. چهار فصل براي من هميشه اثري شگفت‌انگيز، درخشان و يكتا است.
سمفوني‌هاي چهار قسمتي زيبا در موسيقي كلاسيك كم نيستند، اما حتي در اين آثار هم هميشه يكي، دو بخش از بقيه بخش‌هاي اين آثار قوي‌تر است و هميشه يكدستي در آن حفظ نشده. اما درباره اين اثر خارق‌العاده ويوالدي، هر چهار قسمت «چهار فصل» چنان قوي و در اوج است كه جز تحسين كاري از شنونده ساخته نيست.
من شكي ندارم كه اين كار جز با الهام الهي نمي‌توانست خلق شود و اينچنين برجاي بماند و يكي از درخشان‌ترين قطعات موسيقي جهان شود. البته تمام آثار جاويدان و زيبا را بايد جزو الهامات الهي دانست كه بي‌شك بدون حضور روح خداوند در اين آثار چنين موسيقي‌هايي پديد نمي‌آمد، چرا كه خداوند ذات زيبايي است.
شكي نيست كه نت به نت «چهار فصل» هم به ويوالدي الهام شده بود تا اين اثر هم مانند ساير آثار خوب ديگر در دنياي موسيقي كلاسيك از آثار ماندگار به حساب بيايد و جاودانه
شود.
من بارها و بارها آثار اين آهنگساز شهير را اجرا كرده‌ام و كنسرتو‌هاي آن را نواخته‌ام. در ايران هم آثار ويوالدي را به خصوص «چهار فصل» را بيش از بيست، سي‌بار، با اركسترهاي مختلف از جمله اركستر اتريشي، اركستر جوانان ارمنستان و اركستر سمفونيك ايران به روي صحنه برده و رهبري كرده‌ام.
ويوالدي هميشه جزو آهنگسازاني است كه من براي علاقه‌منداني كه تازه مي‌خواهند با موسيقي كلاسيك آشنا شوند توصيه مي‌كنم. البته چنين توصيه‌اي كار سختي است و نمي‌توان در بين اين همه نام بزرگ در دنياي موسيقي كلاسيك فقط به يكي بسنده كرده ضمن اينكه لذت بردن از نوع خاصي از موسيقي به روحيه شنونده هم بستگي دارد، اما ويوالدي حتما از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است و نام ايشان را مي‌توان در رديف بزرگاني چون موتسارت، بتهوون، باخ و شوپن دانست و او را به راحتي به كساني كه مي‌خواهند همراه موسيقي كلاسيك باشند، معرفي كرد.