نخست‌وزير بريتانيا
استعفا داد
خداحافظي ديرهنگام خانم مي
ميثم سليماني
ترزا مي در نهايت به‌رغم تمام مقاومتي كه براي حفظ خود در سمت نخست‌وزيري انجام داد مجبور شد، اعلام كند كه ساختمان شماره 10 خيابان داونينگ را به زودي ترك مي‌كند. اكنون به راحتي مي‌توان گفت كه بحث خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا دومين نخست‌وزير را قرباني كرده است. ابتدا در سال 2016 پس از آنكه مردم بريتانيا با 52درصد آرا راي به جدايي از اتحاديه اروپا دادند، ديويد كامرون نخست‌وزير وقت اين كشور از سمت خود كناره‌گيري كرد. پس از آن ترزا مي به سمت نخست‌وزيري رسيد و تبديل به دومين نخست‌وزير زن تاريخ بريتانيا پس از مارگارت تاچر شد. اما كمتر كسي اين تصور را مي‌كرد كه ترزا مي بتواند 3سال با شرايط حساس دوام بياورد. اما دوام آوردن ترزا مي نه به خاطر قابليت‌هاي شخصي او بلكه به دليل شرايط موجود در بريتانيا بود. مي يك ماموريت داشت كه هيچ كس حاضر به انجام رساندن آن نبود. ماموريت خروج بريتانيا از اتحاديه بر عهده ترزا مي قرار گرفت. او بايد با اتحاديه اروپا وارد مذاكره مي‌شد تا به يك توافق پس از خروج بريتانيا از اتحاديه دست پيدا كند. اما پس از حدود 3 سال رفت و آمد مي رسيدن به توافق با يك بن‌بست جدي مواجه شد. او اگرچه توانست با اروپا به توافق برسد، اما 3 بار به بدترين شكل ممكن در مجلس عوام بريتانيا با شكست مواجه شد. شايد هر نخست‌وزير ديگري در جايگاه مي بود در اولين توافقي كه با بيش از 400 راي مخالف در مجلس به شكست انجاميد از سمت خود كناره‌گيري مي‌كرد. اما ترزا مي قصد نداشت، بپذيرد انتهاي اين راه چيزي جز شكست نيست. او نه حاضر به اعلام برگزاري انتخابات زودهنگام بود و نه قصد داشت بپذيرد كه بايد رفراندومي دوباره برگزار شود. او به حدي فرآيند را به تعليق انداخت كه در نهايت بريتانيا حتي مجبور به برگزاري انتخابات پارلمان اروپا در داخل كشور خود شد. انتخاباتي كه بنا نبود در اين دور در بريتانيا برگزار شود اما بلاتكليفي در وضعيت خروج بريتانيا اين كشور را مجبور كرد تا بار ديگر انتخابات پارلمان اروپا را برگزار كند. اما در نهايت اين انتخابات مشخص كرد كه ترزا مي با اين وضعيت نمي‌تواند به كار خود ادامه دهد. هر 3 طرح او براي خروج به شكست انجاميد و عملا ادامه راه براي او غيرممكن بود. حتي حزب محافظه‌كار اگرچه علاقه‌مند بود تا شرايط را به گونه‌اي پيش ببرد كه مسووليت تمام كار در نهايت به گردن ترزا مي بيفتد، اما در نهايت مجبور شدند كه تغييري در روند ايجاد كنند، زيرا حزب محافظه‌كار مي‌دانست نتايج انتخابات پارلماني اروپا چيزي جز يك شكست مفتضحانه براي حزب محافظه‌كار نخواهد بود. از همين‌رو يك روز پس از برگزاري انتخابات پارلمان اروپا در بريتانيا روز گذشته ترزا مي جلوي در ساختمان شماره 10 خيابان داونينگ ايستاد و بيانيه استعفا از نخست‌وزيري را قرائت كرد. او در اين بيانيه به بحث برگزيت اشاره كرد و گفت كه 3بار 3 طرح را براي خروج از اتحاديه به پارلمان ارايه كرد و شكست خورد. ترزا مي هر چند سعي كرد نشان دهد در طول 3سال تلاش كرده تا موفق عمل كند اما نشان از يك شكست عمده داشت. ترزا مي در طول 3سال حضور در خيابان داونينگ عملا هيچ دستاورد روشن و مشخصي نداشت. نه توانست توافق با اتحاديه اروپا و جريان خروج را پيش ببرد و نه توانست با امريكايي‌ها به يك توافق بزرگ تجاري به عنوان جايگزين خروج از اتحاديه دست پيدا كند. شرايط اقتصادي در بريتانيا نيز بهبودي پيدا نكرد و ابهام طي 3 سال گذشته در فضاي اقتصادي بريتانيا عملا اين كشور را در يك تنگناي جدي قرار داد. حتي برخي كمپاني‌هاي بزرگ نيز تصميم گرفتند تا بريتانيا را ترك كنند و كشوري ديگر را جايگزين مبادلات خود كنند. ترزا مي در اين 3سال هيچ راهكاري نداشت و تنها قصد داشت نخست‌وزير بريتانيا باشد و تا حد ممكن در سمت خود باقي بماند. نه توانست حزب خود را متحد كند و نه توانست يك پيروزي به دست آورد. حتي در انتخابات زودهنگامي كه در سال 2017 نيز برگزار كرد اگرچه توانست نخست‌وزيري خود را به هر نحو ممكن با يك پيروزي حداقلي حفظ كند اما پيروزي او يك شكست بود، چرا كه به جاي يك پيروزي تمام عيار اكثريت مطلق حزب در پارلمان را از دست داد و مجبور به ائتلاف با حزب ايرلند شمالي شد تا دولت را حفظ كند. حالا نيز او به پايان راه خود رسيده است. او در پايان سخنان خود در جمع خبرنگاران از علاقه خود به كشورش گفت و عنوان كرد كه تلاش كرده امنيت و اتحاد مردم را حفظ كند. او رسما اعلام كردكه تا روز هفتم ژوئن از سمت خود كناره‌گيري مي‌كند و صحنه‌اي كه در تمام رسانه‌هاي بريتانيايي ثبت شد، گريه او هنگام گفتن جمله من عاشق كشورم هستم، بود كه بلافاصله به داخل ساختمان شماره 10 داونينگ با گريه بازگشت. طبق گفته ترزا مي او روز هفتم ژوئن رسما استعفا مي‌دهد و از آن پس تا تعيين نخست‌وزير جديد تنها سرپرست پست نخست‌وزيري خواهد بود. برخي پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه اگر حزب محافظه‌كار زودتر از موعد تعيين شده در خصوص پست نخست‌وزيري به جمع‌بندي برسد، احتمال دارد ترزا مي زودتر از زمان تعيين شده ساختمان شماره 10 را ترك كند. هرچند به نظر مي‌رسد ترزا مي شخصا علاقه‌مند است كه ميزبان دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده كه بناست روز سوم ژوئن به لندن سفر كند، باشد.تام پك در تحليلي كه در اينديپندنت نوشت، عنوان كرد: «ديويد كامرون در ژوئن 2016 گفت كه ترزا مي بهترين فردي است كه به برگزيت اعتقاد دارد و مي‌تواند آن را پيش ببرد. اما حالا واقعا هيچ كس نمي‌داند كه ترزا مي دقيقا به چه چيزي اعتقاد دارد، چرا كه هر چيزي كه ترزا مي در خصوص برگزيت عقيده داشت واقعا مرموز بود.»البته اين بلاتكليفي در سياست‌هاي ترزا مي واقعا مشهود بود. او عملا در طول 3سال كابينه خود را چندين بار تغيير داد و حتي تعدادي از وزرا نيز در اعتراض به سياست‌هاي او رسما كناره‌گيري كردند. اين وضعيت تنها نشان از يك آشفتگي در دولت بريتانيا بود. حتي حزب محافظه‌كار نتوانست بر سر يك موضوع به توافق جدي و يكدست برسد و اين مشكل جدي براي ترزا مي محسوب مي‌شد. مي اگرچه نخست‌وزير حزب محافظه‌كار بود اما يك حزب را پشت سر خود نداشت، بلكه حزب محافظه‌كار را تبديل به سه بخش كرده بود كه عده‌اي را موافق ماندن در اروپا، خروج با توافق و خروج بدون توافق كرده بود كه حتي در يك مساله هم نتوانست آنها را گردهم جمع كند و در چنين شرايطي هيچ وجه اشتراكي نتوانست با ساير احزاب براي حمايت از طرح‌هاي خود ايجاد كند.
واكنش‌ها
جرمي كوربين رهبر حزب كارگر بريتانيا پس از اعلام خبر كناره‌گيري ترزا مي عنوان كرد كه يك رهبر جديد محافظه‌كار نمي‌تواند مسير جديدي را در بحث برگزيت ايجاد كند و تنها مشكلات را بيشتر مي‌كند. بنابراين كوربين درخواست كرد كه بايد انتخابات سراسري جديد در كشور برگزار شود. اما بوريس جانسون وزيرخارجه سابق بريتانيا كه اكنون يكي از گزينه‌هاي جانشيني ترزا مي محسوب مي‌شود نيز در توييتر خود نوشت: بيانيه خانم مي بسيار ارزشمند بود و از خدمات ايشان نسبت به كشورمان در حزب محافظه‌كار تشكر مي‌كنم. حالا وقت آن رسيده كه برگزيت را به فرد بعدي تحويل دهيد. ژان كلود يونكر رييس كميسيون اروپا نيز در بيانيه در خصوص استعفاي ترزا مي گفت: بسيار كار با خانم مي را دوست داشتم. او زن بسيار شجاعي است كه براي او احترام زيادي قائلم. او تاكيد كرد هر كسي كه جانشين خانم مي شود با احترام با وي همكاري خواهيم كرد. اما او تاكيد كرد كه رهبر بعدي قادر نخواهد بود، مذاكره در مورد توافقنامه پيشين را دوباره باز كند. موضع ما در بحث خروج توسط همكاران من از پيش تعيين شده و هيچ تغييري در آن وجود ندارد.
چه كسي نخست‌وزير مي‌شود؟
در حال حاضر ليست بلندبالايي از جانشينان احتمالي خانم مي وجود دارد. در حال حاضر بسياري بر اين عقيده هستند كه بوريس جانسون وزيرخارجه سابق بريتانيا بيشترين شانس را براي جانشيني خانم مي دارد. برخي از مراكز شرط‌بندي نيز احتمال نخست‌وزيري بوريس جانسون را ميان ساير گزينه‌ها 47 درصد اعلام كردند. دومينيك راب وزير سابق برگزيت كه در اعتراض به سياست‌هاي خانم مي از سمت خود كناره‌گيري كرده از ديگر گزينه‌هاي مطرح است. همچنين افرادي مانند، مايكل گاو (وزير محيط زيست)، جرمي هانت (وزيرامورخارجه) و آندرآ ليدسوم (از اعضاي بلندپايه حزب محافظه‌كار)، پني مورداونت (وزير دفاع)، ساجد جاويد (وزير كشور) و روري استوارت (وزير توسعه روابط در بريتانيا) از ديگر مدعيان و جانشينان احتمالي خانم مي هستند. روز گذشته نيز جرمي هانت رسما اعلام كرد كه نامزد جانشيني خانم مي به عنوان نخست‌وزير بريتانيا خواهد شد.