وجود ناآرام يك چهره ادبي

رضا براهني، چهره شناخته‌شده ادبيات ايران است. چهره‌اي كه در كارنامه كاري‌اش مي‌توان به آثاري درخشان در زمينه شعر، داستان و نظريه‌هاي ادبي اشاره كرد. براهني گرچه سال‌هاست در ايران حضور ندارد اما نظريات پيشرو‌اش در زمينه‌هاي مختلف ادبي در تار و پود ادبيات كشور هميشه جاري و ساري بوده ‌و هست. براهني يك استاد تمام‌عيار ادبيات است. استادي بزرگ كه بي‌شك نام او تا هميشه بر جبين فرهنگ و هنر اين كشور ثبت‌ خواهد شد. خبر خوب اينكه پس از گذشت 25 سال از برگزاري كارگاه‌هاي رضا براهني، به زودي مجموعه كاملي از آنچه در كارگاه‌هاي او در دهه 70 ارايه شده در قالب يك كتاب منتشر مي‌شود. كتابي كه مي‌توان از آن به عنوان كتابي جامع در شناخت هر چه‌ بيشتر براهني ياد كرد. از بخش‌هاي مختلف اين كتاب مي‌توان به مصاحبه با افرادي كه به عنوان مدعو در بعضي از جلسه‌ها حضور داشته و در قيد حيات هستند، اشاره كرد. بهرام بيضايي، منوچهر بديعي، محمد حقوقي، محمد مختاري، غزاله عليزاده، ساناز صحتي، علي باباچاهي و… از افراد مدعو در اين جلسه‌ها بودند. در همين راستا در بخشي ديگري از كتاب، به عنوان مثال بخش‌هايي از ترجمه «اوليس» كه توسط منوچهر بديعي انجام و همان زمان در كارگاه ارايه و مورد بررسي قرار گرفت، آورده شده است. علاوه بر اين، درسگفتارهايي از كارگاه رضا براهني، به عنوان نمونه كار كارگاهي در دهه 70، در قسمت ديگري از اين كتاب به تحرير درآمده است. نگاهي به كارگاه زنده‌ياد «هوشنگ گلشيري»، يكي ديگر از بخش‌هاي خواندني كتاب حاضر است. در واقع پژمان سلطاني به عنوان نويسنده كتاب، نقبي نيز به كارگاه‌هاي گلشيري زده؛ اما اين نگاه به قصد مقايسه نبوده و هدف از آن، معرفي دو كارگاه شاخص در دهه 70 بوده است. از ديگر بخش‌هاي خواندني كتاب مي‌توان به مصاحبه با «ساناز صحتي» و «اُكتاي براهني» همسر و فرزند براهني اشاره كرد. در اين گفت‌وگوها، حكايت نحوه شكل‌گيري و تداوم كارگاه‌ها در زيرزمين منزل رضا براهني آمده است. گفتني ‌است كه رضا براهني در
۲۱ آذر ۱۳۱۴ خورشيدي در تبريز به دنيا آمد. خانواده‌اش زندگي فقيرانه‌اي داشتند و وي در ضمن آموزش‌هاي دبستاني و دبيرستاني به ناگزير كار مي‌كرد. در ۲۲ سالگي از دانشگاه تبريز ليسانس زبان و ادبيات انگليسي گرفت، سپس به تركيه رفت و پس از دريافت درجه دكترا در رشته خود به ايران بازگشت و در دانشگاه به تدريس مشغول شد. آثاري چون «آواز كشتگان، رازهاي سرزمين من، آزاده خانم و نويسنده‌اش، الياس در نيويورك، روزگار دوزخي آقاي اياز، چاه به چاه و بعد از عروسي چه گذشت» برخي از كارهاي اين نويسنده در زمينه رمان هستند.