دفتر بزرگ، مدرك و دروغ سوم
اسدالله امرايي
«قانون ساده‌اي داريم: انشا بايد واقعي باشد. بايد چيزي را كه هست، تعريف كنيم. چيزي را كه مي‌بينيم، مي‌شنويم و انجام مي‌دهيم.... كلماتي كه احساسات را توصيف مي‌كنند خيلي مبهم هستند. بايد از كاربرد آنها اجتناب كرد و به شرح اشيا، انسان‌ها و خود اكتفا كرد؛ درواقع شرح وفادارانه وقايع.» آگوتا كريستوف ازجمله نويسندگاني است كه در ايران با ترجمه خوب و روان مترجمي آشنا به زير و بم ادبياتش معرفي شد. اصغر نوري براي نخستين‌بار اين نويسنده را در ايران معرفي كرد. سه‌گانه دوقلوها را انتشارات مرواريد منتشر كرده كه با استقبال بسيار خوب خوانندگان ايراني روبه‌رو شده است، طوري كه رقم تجديدچاپ‌هاي آن دو رقمي شده است. كريستوف سال 1935 در مجارستان به دنيا آمد و بعدها به همراه شوهرش از مجارستان گريخت و به سوييس پناهنده شد و شهر نوشاتل، واقع در بخش فرانسوي‌زبان اين كشور را براي زندگي برگزيد. در بيست‌ويك سالگي، نوزادي چند‌ماهه در بغل و يك لغتنامه تنها سلاح‌هاي او بودند. در مواجهه با تبعيد، تنهايي، دنياي تازه‌اي كه هيچ چيز از آن نمي‌دانست و زبان فرانسه كه ناگزير بود آن را ياد بگيرد، همزمان با كار يكنواخت در كارخانه ساعت‌سازي به يادگيري زبان فرانسه ادامه داد. آگوتا كريستوف، از سال هفتاد نوشتن به زبان فرانسه را آغاز كرد. دفتر بزرگ كه نخستين جلد از سه‌گانه آگوتا كريستوف است از رسيدن دوقلوها به همراه مادرشان از شهر خودشان كه دوقلوها آن را شهر بزرگ مي‌نامند به شهر مادربزرگ كه دوقلوها آن را شهر كوچك مي‌نامند، آغاز مي‌شود. از همين ابتداي داستان درمي‌يابيم كه مادر، مادربزرگ، دوقلوها، پدر، لب‌شكري و بقيه شخصيت‌ها را با شغل، جايگاه اجتماعي يا نسبت‌هاي خانوادگي‌شان خواهيم شناخت و خواهيم ناميد و شهرها را با نام شهر كوچك، شهر بزرگ و شهر مرزي. جلد سوم كه آخرين جلد سه‌گانه آگوتا كريستوف است «دروغ سوم» نام دارد. لوكاس پس از تبعيدي طولاني به شهر زادگاهش بازمي‌گردد تا كلاوس برادر دوقلويش را پيدا كند. كلاوس حالا نويسنده‌اي است كه هويت قبلي خود را انكار مي‌كند و گذشته و حال را درهم آميخته و مي‌نويسد. درونمايه اصلي سه‌گانه آگوتا كريستوف جنگ جهاني دوم و اساسا پديده جنگ، مهاجرت، بي‌خانماني و مساله هويت است و در هر سه جلد سه‌گانه آگوتا كريستوف اين درونمايه‌هاي با فرم و بيان متفاوت پي گرفته مي‌شود. كريستوف جايزه شيلر سوييس را دريافت كرد. پس از چند سال بيماري و عزلت، سال 2011 در شهر نوشاتل درگذشت.