بهزاد نبوي در ديدار كارگروه راهبردها
و سياست‌هاي شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان:
سينه‌چاك روحاني نيستم
ولي بايد از او دفاع كرد
حتي اگر در انتخابات ليست‌ندهيم، تحريمش‌نمي‌كنيم
اصلاح‌طلبان بايد به فكر امنيت و مصالح كشور باشند
بهزاد نبوي از مدت‌ها پيش، زماني كه خيلي از ما هنوز شاگرد مدرسه‌اي بوديم، به «چريك پير» معروف بوده، هرچند خودش همين چند روز پيش در مصاحبه‌اي با يك خبرگزاري اصولگرا گفت كه نه «چريك» است، نه «پير»! چند وقت پيش‌تر، هنگامي كه برخي فعالان سياسي از اصلاح‌طلب حامي يا منتقد دولت گرفته تا اصولگراي معتدل و حتي مخالف دولت به ديدار حسن روحاني، رييس‌جمهوري رفتند، عكسي از بهزاد نبوي و احمد توكلي منتشر شد كه در آن، اين دو سياستمدار كهنه‌كار كه ازقضا با وجود تفاوت ديدگاه امروزشان، در روزهاي جوانيِ انقلاب، هردو دوشادوش هم، اعضاي كابينه ميرحسين موسوي بودند، با پشتي خميده و عصايي در دست اما خندان و پرنشاط در حالي كه دست يكديگر را مي‌فشردند، قدم مي‌زدند. آن زمان البته بسياري از ناظران از سال‌هايي كه نبوي و توكلي پشت سر گذاشته‌اند، نوشتند و از اين گفتند كه انگار گذر ايام و بار سنگينِ زندگي، دوش آنها را خم كرده است. همه اين تعابير اما تنها تا زماني صحيح است و به‌اصطلاح كار مي‌كند كه نبوي زبان نگشوده و قرار است بر اساس عكس و تصوير قضاوت كنيم. اما وقتي نوبت به آن مي‌رسد كه نبوي 77 ساله سخن بگويد و به‌پشتوانه نيم‌قرن فعاليت سياسي - از نخستين‌بار كه در سال 47 طعم زندان پهلوي را چشيد تا امروز، از آينده سياستِ ايراني و اوضاع اين جامعه متكثر و پرتلاطم صحبت كند، صدايي جوان، رسا و اميدوار به‌گوش مي‌رسد. چنانكه دركلامش نه اثري است از نااميدي و يأس ناگزير ايام سالخوردگي و كبر سن و نه نشاني از بي‌حوصلگي و خستگيِ ناشي از گذر ايام و هم به اين دليل است كه آنچه نبوي درباره «تداوم حمايت از روحاني» مي‌گويد، اهميتي دوچندان مي‌يابد. اينكه حتي اگر حمايت بعضي سياسيون از دولت مستقر بتواند با انگيزه‌هاي فردي يا جناحي مطرح و دنبال شود، نبويِ 77 ساله، احتمالا به اين دلايل، حاضر نمي‌شود ارج و اعتباري كه به‌واسطه ساليان سالِ ايستادن كنار مردم، ذره‌ذره اندوخته، به اين آساني به باد حراج بدهد. نبوي حتما بهتر از بسياري از ناقدان احتمالي مي‌داند كه دفاع از دولت، آن هم امروز كه حتي به اعتراف شخص رييس‌جمهور، سخت‌ترين روزهاي كاري در اين 6ساله اخير بود و هست، بسيار هزينه دارد و هيچ، فايده. نبوي اما همچنان معتقد است كه «اصلاح‌طلبان بايد به فكر امنيت و مصالح كشور باشند.»
بايد از روحاني دفاع كرد
نبوي با اشاره به محدوديت‌هاي پيش‌روي دولت گفته است: «الان ۶۰ درصد اقتصاد در اختيار نهادهاي خارج از دولت است؛ دولت در اقتصاد نقش ندارد. اداره راديو و تلويزيون در اختيار دولت روحاني نيست. مسووليت دولت بايد با اختياراتي همراه باشد. الان دولت در اقتصاد و در سياست خارجي اختياري ندارد. بايد به ميزان توان دولت براي ورود و دخالت در اين حوزه‌ها توجه كرد. از دولت چه مي‌خواهيم؟ دولت چه مي‌تواند بكند؟ وظيفه وزرا چيست؟ مشكلات دولت از ايرادهاي ما بزرگ‌تر است. غير از روحاني چه گزينه‌اي داشتيم؟ ما درست عمل كرديم. ما در حد امكانات عمل كرديم. نبايد اين واقعيت‌ها را فراموش كرد! بايد به امكانات توجه كنيم و گزينه‌ها را در نظر بگيريم.» او همچنين در پاسخ به پرسشي در مورد نقش دولت در شرايط موجود گفت: «آدرس غلط ندهيم. در مورد اينكه اصلاح‌طلبان وضع موجود را ناشي از سوءمديريت و عملكرد دولت مي‌دانند، بايد بگويم من هيچ رابطه نزديكي با آقاي روحاني نداشته‌ام. وقتي ايشان به مركز تحقيقات استراتژيك آمدند، من بيرون آمدم. من سينه‌چاك آقاي روحاني نيستم ولي بايد از او دفاع كرد. قوي‌ترين دولت هم نمي‌تواند از پس بحران كنوني برآيد. مخالفان مي‌گويند عامل آن ناكارآمدي دولت است. چقدر اين عامل تاثيرگذار است؟ كارهاي مهمي وجود دارد مانند توزيع كالا در ميان مردم. شير ۲ هزارتوماني به بالاي ۵ هزار تومان رسيده است.»نبوي كه درپي حوادث پس از انتخابات 88، حدود 6 سال را تا همين سه، چهار سال پيش در زندان سپري كرده، ديروز در ديدار جمعي از اعضاي كارگروه راهبردها، سياست‌ها و برنامه‌هاي شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان، به تشريح مهم‌ترين چالش‌ها با بيان اينكه مهم‌ترين چالش‌هاي پيش‌روي جريان اصلاح‌طلبي و كشور، مسائل اقتصادي و سياست خارجي است، گفته است: «در سال 92، نامه‌اي را براي آقاي روحاني فرستادم و بر اين دو حوزه تاكيد كردم. نوشتم ما در زندان هستيم و مشكل نداريم، شما به اقتصاد و سياست خارجي بپردازيد. در همين زمينه براي رهبري هم نامه‌اي نوشته بودم، به‌ويژه پس از پرداخت يارانه‌هاي نقدي، منبعي براي اجراي پروژه‌هاي كلان وجود ندارد.» او با اشاره به بالارفتن قيمت نفت در دوران احمدي‌نژاد و آغاز روند پرداخت يارانه‌ها گفته است: «در آن زمان ۷ برابر شدن واردات در مقايسه با دوره خاتمي. يارانه‌هايي كه ۲۲ هزارتومان تصويب شده بود، به شكل ۴۵۵۰۰ تومان پرداخت شد، آن‌هم نه به اقشار خاص، بلكه به همه باعث شد كه سرمايه‌گذاري تعطيل شود و همه پول‌ها صرف هزينه‌هاي جاري شده و سر سفره‌هاي مردم آمد.»
لو رفتن مسير فروش نفت را ساده نگيريد
نبوي البته به‌تازگي و در جريان برگزاري يكي از سلسله‌نشست‌هاي حزب اتحاد ملت نيز به بخشي از اين مسائل اشاره كرده بود و با اين همه، بار ديگر با يادآوري موضوع نامه‌اش به روحاني گفته است: «آن زمان، يكي از روزنامه‌ها بر اساس نامه من به روحاني، از قول من تيتر زده بود: ما را ول كن امريكا را بچسب!» او گفته است: «اقداماتي پس از برجام انجام شد كه نتوانستيم از موقعيت ايجاد شده، استفاده كنيم. هيات‌هاي بزرگ تجاري از شرق آسيا و اروپا به كشور آمدند. آنها براي يافتن شرايط سرمايه‌گذاري در ايران مي‌آمدند اما بر اثر سياست‌هاي غلط و ماجراجويي‌ها، تقريبا همه آنان دست خالي برگشتند. هرچند كه به هر حال، قراردادهاي مهمي با توتال، بويينگ و ايرباس هم امضا شد.» او با بيان اينكه با روي كار آمدن ترامپ شرايط سخت‌تر هم شد و پاس‌كاري‌ها شروع شد و از داخل و خارج تندروها به هم پاس مي‌دادند و آبشار مي‌زدند، مي‌گويد: «امروز مسائل ما ديگر سرمايه‌گذاري خارجي نيست، تامين نيازهاي روزمره و اساسي مردم است. آن هم در شرايطي كه ديگر منابع لازم را در اختيار نداريم. دفعه پيش كه تحريم‌هايي عليه ما انجام شد، به اندازه تحريم كنوني يك‌جانبه امريكا گسترده و عميق نبود.» نبوي در ادامه به بخشي از تندروها كه همچنان ادامه يافته اشاره كرده و با يادآوري مسائلي كه طي روزهاي گذشته در ارتباط با مواضع نامتعارف صداوسيما در پوشش اقدامات دولت مطرح شد، گفته است: «امروز دولت براي صدور نفت مشكل دارد. من اين روزها بيشتر به دايي جان ناپلئون شبيه شده‌ام. تلويزيون ما نشان مي‌دهد چگونه ما مخفيانه نفت مي‌فروشيم و تحريم‌ها را دور مي‌زنيم آقايان اين را نمايش اقتدار مي‌دانند!» به گفته او اما موضوع تندروي و كندروي نيست؛ مساله انجام رفتارهاي احمقانه است. اتفاقي را كه در صداوسيما در مورد فروش نفت ايران افتاد، ساده نگيريد.
اروپا را به بغل امريكا نيندازيم
نبوي در ادامه گفته است: «در همين تحريم‌هاي اخير امريكا، با سياست‌هاي غلط داريم اروپا را به بغل امريكا مي‌اندازيم. روشن است كه اضافه شدن اروپا- چين-روسيه به تحريم‌ها و بين‌المللي شدن آن، چه شرايطي را براي ما ايجاد مي‌كند. چين و روسيه هم عضو 1+4 هستند. نبايد از اروپا انتظار زيادي داشته باشيم، در برابر نقض برجام از سوي ايران هريك از اين كشورها مي‌توانند پرونده ما را به شوراي امنيت ببرند و تحريم‌هاي بين‌المللي را برگردانند و ما در متن فصل ۷ منشور تبديل به تهديدي براي امنيت جهان بشويم.» به‌گفته نبوي، «بايد تلاش كنيم اروپا را از امريكا جدا نگهداريم. چرا با عربستان و امارات رودررو شده‌ايم؟ بايد مسائل‌مان را با آنها در منطقه حل كنيم. چرا بايد آنها را به دامن اسراييل و امريكا بيندازيم؟» اين فعال سياسي اصلاح‌طلب معتقد است: «بحران اقتصادي كنوني در حوزه سياست خارجي رفع مي‌شود. الان وقت مذاكره نيست. ببينيد ترامپ با نوه كيم چه مي‌كند. ديدارها و رفت و آمدها بي‌نتيجه بوده و ترامپ مي‌خواهد از آن به عنوان كارتي براي انتخابات استفاده كند. در شرايط فعلي مذاكره ما با امريكا، مثل مذاكره آلمان شكست‌خورده پس از جنگ جهاني اول با متحدين و مذاكره آن پس از جنگ جهاني دوم با متفقين است. در شرايط فعلي تحريم، مذاكره نمي‌كنيم. بهترين كار اين است كه كار را بدتر نكنيم.» او مي‌گويد: «در چنين شرايطي بايد فشارهاي داخلي را كم كرد. بايد شرايط را براي مردم قابل تحمل‌تر كرد. هرچه فشار بيشتري بر مردم وارد شود، آنها مايوس‌تر مي‌شوند. مساله ما انتخابات نيست. مساله اين است كه انتخابات كم‌رونق شرايط ما را بدتر مي‌كند. زمينه براي تكرار حوادث دي‌ماه ۹۶ مهيا مي‌شود.»
حتي اگر ليست ندهيم، تحريم نمي‌كنيم
آنچه حالا نبوي را در مقابل برخي ياران قديمي‌اش قرار داده اما تنها به بحث حمايت از دولت محدود نيست. او در بحث ورود اصلاح‌طلبان به انتخابات نيز برخلاف برخي همفكرانش، به‌صراحت از حضور در انتخابات دفاع مي‌كند. موضوعي كه اين نوبت كمي از آن فراتر نيز رفته و تاكيد دارد حتي اگر قرار به شكست در اين انتخابات باشد، باز اصلاح‌طلبان نبايد به‌سمت تحريم انتخابات بروند. او همچنين گفته است: «بايد مردم را اميدوار كرد. انتخابات پيش‌رو دست ما نيست. حكومت بايد اين امكان را فراهم كند كه مشاركت مردم بالا برود تا امنيت كشور تامين شود. نه اينكه مانند انتخابات گذشته كانديدايي با ۱۷۰ هزار راي در تهران نماينده شود! اصلاح‌طلبان بايد به فكر امنيت و مصالح كشور باشند. آنها برنده نشوند، مهم نيست. آنها حتي مي‌توانند نامزد معرفي نكنند، ولي انتخابات را تحريم نمي‌كنند. بايد از مايوس كردن مردم پرهيز كنيم. حتي اگر واقعيت باشد!» جملاتي كه شايد بتوان آن را نقطه عطف سخنان نبوي در بحث انتخابات پيش‌رو دانست. به‌گفته اين فعال كهنه‌كار سياسي، «انتخابات نظام را بيمه مي‌كند. بحث اصلاح‌طلبان نيست. پس علاوه بر بازنگري در اقتصاد و سياست خارجي در حوزه سياست داخلي هم بايد گشايش ايجاد شود. اجازه حضور و فعاليت بيشتري به مردم داده شود. انتخابات به گونه‌اي برگزارشود كه مردم در آن شركت كنند.»