فعالان حوزه لوازم خانگي از تعميق ساخت داخل مي‌گويند
98 ؛ بزنگاه جدي براي توليد
فرشته فريادرس
چرا توسعه صنعت لوازم خانگي از اهميت بالايي برخوردار است؟ سهم اين صنعت در اشتغال‌زايي چقدر است؟ آيا با تعميق ساخت داخل، مي‌‌توان از وابستگي به واردات قطعات موردنياز اين صنعت رهايي يافت؟ متوليان صنعتي، توليدكنندگان و فعالان اين صنعت چه ديدگاهي دارند؟ صنعت لوازم خانگي يكي از صنايع استراتژيك داخلي است كه سهم نسبتا بالايي در اشتغال‌زايي و همچنين رفع نياز داخل دارد. اما به گفته فعالان اين حوزه، اين صنعت با معضلاتي روبه‌رو است كه مانع از حركت رو به رشد و توسعه آن مي‌شود. شايد بزرگ‌ترين چالش پيش روي صنعت لوازم خانگي در سال ۹۸ را بتوان، «مشكلات تامين سرمايه در گردش و همچنين دسترسي به مواد اوليه توليد» نام برد. از طرفي تامين مواد اوليه براي بخش توليد بسيار سخت شده است. جداي از افزايش هزينه‌ها كه مربوط به همان سرمايه در گردش است، مشكلات ناشي از تحريم باعث شده تا مواد اوليه به سختي به دست توليدكنندگان لوازم خانگي برسد. اين معضل نيز به دو شكل است؛ نخست آن دسته از كشورهايي كه تامين مواد اوليه ايران را تحريم كرده‌اند و دوم آن گروه از شركت‌ها كه علاقه به ادامه همكاري براي ارسال مواد اوليه به كشور را دارند اما به دليل مشكلات انتقال پول در ادامه روند همكاري با ايران دچار مشكل شده‌اند. از اين منظر، سال ۹۸ نه تنها براي صنعت لوازم خانگي بلكه براي تمامي صنعت كشور يك بزنگاه جدي است. از اين رو، برگزاري نمايشگاه فرصت‌هاي ساخت داخل با وجود مشكلات ناشي از تحريم مي‌تواند براي بخش توليد يك فرصت كم‌نظير باشد، اما به شرط حمايت‌هاي دولتي و پشتيباني مردم از كالاي باكيفيت ايراني. البته «اتخاذ سياست‌هاي درست و رفع موانع توليد، حذف بخشنامه‌هاي متعدد و البته تشويق‌هاي مالياتي» مي‌تواند راه جديدي را براي توسعه اين صنعت نيز بگشايد.
استفاده از ظرفيت‌هاي خالي
اما بر صنعت لوازم خانگي چه گذشت؟ شوك اقتصادي كه در سال ۹۷ بر اين صنعت وارد شد، موجب كاهش توليد لوازم خانگي شد؛ اما اين افت توليد افزايش قيمت‌ها را در پي داشت. از همين رو، يكي از اولويت‌هاي كاري توليدكنندگان لوازم خانگي، برنامه‌ريزي براي افزايش تيراژ توليد است تا هم قيمت‌ها كاهش يابد و هم جاي خالي برند‌هاي خارجي كه در شرايط تحريم مردم ما را تنها گذاشته‌اند با برند‌هاي ايراني باكيفيت مطلوب پر شود.
داده‌هاي آماري چه مي‌گويند؟
اين در حالي است كه مطابق آمارها، افت 40درصدي را در توليد لوازم خانگي شاهد بوديم؛ براي مثال تقاضاي سالانه كالايي مانند «يخچال و فريزر»، يك ميليون و 200 هزار دستگاه برآورد مي‌شود كه برابر آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1397 حدود 850 هزار دستگاه توليد شد. همچنين تقاضاي سالانه ماشين لباسشويي900 هزار دستگاه برآورد شده كه در سال گذشته حدود 560هزار دستگاه توليد شده است. اين در حالي است كه واردات نيز در اين سال ممنوع بوده است. از آن سو، آمار وزارت صنعت حاكي از اين است كه در حال حاضر ۱۵۶۴ واحد فعال توليدي با ۶۵ هزار اشتغال مستقيم در حوزه لوازم خانگي وجود دارد و
۷۰۰ جواز جديد صادر شده كه ۲۷ هزار شغل ايجاد مي‌كند.
اين داده‌ها نشانگر اين است كه از ظرفيت‌هاي توليد داخل به درستي استفاده نشده است. اين در شرايطي است كه بايد از فضاي تحريم به عنوان فرصت توليد داخلي استفاده كرد. اما براي دستيابي به چنين هدفي، خواسته فعالان صنعت لوازم خانگي چيست؟ خواسته آنها از متوليان امر، «تامين سرمايه در گردش، افزايش عمق ساخت داخل و ساماندهي قاچاق» است.
فعالان اين حوزه بر اين باورند كه در صورت حمايت ويژه از اين حوزه نه تنها بازار ايران را تامين خواهند كرد، بلكه مي‌توانند با تقويت برند‌ها، توسعه صادرات داشته باشند.
در مقابل از آنجا كه وزارت صنعت به دنبال عمق بخشيدن به ساخت داخل است، در كارگروه رونق توليد بحث «تعميق ساخت داخلي قطعات، فروش محصولات و تامين سرمايه در گردش و اعطاي تسهيلات» را دنبال مي‌كند. در ادامه ديدگاه فعالان حوزه صنعت لوازم خانگي آورده
شده است: