پارك‌هاي ملي حق همه است
رضا گلجاني
درآمد جوامع محلي اطراف پارك ملي يلو استون امريكا از اين پارك در سال گذشته ۶۴۷ ميليون دلار بوده، به اين ترتيب اين پارك پشتيبان ۷۰۸۹ شغل براي جوامع محلي در سال 2018 شده است. همچنين درآمد تجمعي پارك ملي يلو استون در سطح ملي ۵۰ ميليارد دلار در اين سال رسيد.
اين اعداد و ارقام در حالي است كه ما درباره درآمدهاي حاصله از پارك‌هاي ملي كشورمان يا آماري نداريم يا در صورت وجود، اين آمارها منتشر نمي‌شوند. اندك فعاليت‌هاي تفرجي انجام شده در پارك‌هاي ملي در ايران نيز همواره با انتقادهاي سخت مواجه بوده‌اند. پرسش اين است حق مردم از پارك‌هاي ملي چيست؟ محدوديت يا رشد رفاه اجتماعي؟
نگاهي به شيوه حفاظت در پارك ملي يلو استون به عنوان يكي از معروف‌ترين پارك‌هاي جهان نشان مي‌دهد مهم‌ترين اصلاحي كه در حفاظت از منابع طبيعي ايران شايد بايد انجام شود تغيير بنيادين بينش ما نسبت به مقوله حفاظت است.
گذار از حفاظت عليه مردم به حفاظت براي مردم و دخيل كردن عموم مردم در منافع مادي و معنوي حفاظت از طبيعت مي‌تواند جنگ نافرجام باخت-باخت حفاظت عليه مردم را به حفاظت پايدار براي مردم تبديل كند.
پارك‌هاي ملي تنها متعلق به سازمان محيط‌زيست، محققان و طبيعت‌گردان حرفه‌اي نيستند، بلكه به تمام مردم ايران تعلق دارند و همه حق دارند از اين مواهب طبيعي به‌طور مستقيم و غير‌مستقيم بهره‌مند شوند. تنها در چنين حالتي است كه هيچ توسعه ناپايداري نمي‌تواند چشم طمع به اين موهبت‌هاي طبيعي داشته باشد، زيرا منافع مردم به وجود آنها گره خورده است. از اين رو ضروري است گروه‌ها و طرفداران محيط‌زيست به جاي رقابت‌هاي بين‌گروهي و جنگ با دستگاه توسعه، در اجرايي شدن هر چه بيشتر بينش توسعه پايدار گام بردارند.