پس از 30 سال

او هنري (ويليام سيدني پورتر) نويسنده سرشناس امريكايي داستان كوتاهي به نام پس از بيست سال دارد كه از قرار و ديدار دو دوست پس از بيست سال حكايت مي‌كند؛ دو دوستي كه يكي‌شان دزد و ديگري پليس شده است. مسعود كيميايي هم در فيلم ضيافت چنين قرار و آدم‌هايي را نشان داده است. شايد بيرون از صفحه كتاب و پرده سينما هم خيلي‌ها با و بدون قرار منتظر چنين ديدارهايي باشند؛ ديدارهايي كه گاه باعث شگفتي و بعضي اوقات باعث دلزدگي مي‌شود. هميشه هم مربوط به ملاقات آدم‌ها با يكديگر نيست. خواندن كتاب و تماشاي فيلمي بعد از سال‌ها مي‌تواند همين حس را در آدم به وجود بياورد. اتفاقي كه براي من و تعدادي از فارغ‌التحصيلان مركز اسلامي آموزش فيلمسازي در شبي سرد و زمستاني افتاد. بيست و دومين نمايش هفتگي باشگاه فيلم و هنر و تجربه به منتخبي از آثار مدرسه باغ فردوس اختصاص يافته بود؛ مدرسه‌اي كه سال‌ها است ديگر دانشجويي ندارد و مكانش به موزه سينما و سالن‌هاي نمايش فيلم اختصاص يافته است. نمايش اين فيلم‌ها (گره چيني، مايه حيات، سگ‌ها، سمنو، چكاوك، دزد دو چرخه) پس از حدود سي سال علاوه بر يادآوري خاطرات براي فيلمسازانش فرصت خوبي براي مقايسه ساختار و مضمون فيلم كوتاه در دهه شصت و هفتاد با دهه نود است. به گواه اين شش فيلم، گرايش فرمال در آن دوره در امتداد نقدي بود كه به يكي از معضلات اجتماعي زده مي‌شد اما در فيلم‌هاي دهه نود دنياي سردرگم و لبريز از ترديد، شكل ديگري به ساختار و نگاه فيلمسازان فيلم كوتاه داده است. فيلمسازاني كه همچون نسل گذشته از كمبود و نبود امكانات مناسب در عذاب نيستند و به لطف و مدد پيشرفت تكنولوژي، امكان دستيابي به لوازم مورد نياز فيلمبرداري و تدوين نصيب‌شان شده است. البته اين دسترسي آسان زمينه ساخت فيلم‌هاي غيردولتي و مستقل‌تر را هم فراهم ساخته است. استقلالي كه گاه باعث خلق فيلم‌هاي كوتاه اجتماعي خوبي شده است. ناگفته نماند طي سال‌هاي دهه شصت و هفتاد هم حمايت دولت از ساخت فيلم كوتاه دليلي براي پرهيز فيلمسازان از نقد معضلات اجتماعي نبود و در اين سال‌ها فيلم كوتاه كارنامه درخشان‌تري نسبت به فيلم بلند در تصوير مشكلات اجتماعي دارد. نمونه‌اش همين شش فيلم است كه اگر فيلم ديگري كه در برنامه بود (تولدي در آتش ساخته‌ الله كرم رضايي) نيز به نمايش درمي‌آمد، هفت نمونه خوب براي اين ادعا بودند. شايد استمرار نمايش آثاري از دوره‌هاي مختلف فيلم كوتاه و بلند فرصت خوبي براي مقايسه سال‌ها و نسل‌ها باشد.