تصميم آلمان عليه حزب‌الله
صابر گل‌عنبري
آلمان حزب‌الله لبنان را در ليست سياه خود قرار داد و قبل از آن نيز انگلستان در فوريه 2019 دست به چنين اقدامي زد. در حالي كه قبلا كشورهاي اروپايي دو شاخه سياسي و نظامي اين جنبش را از هم تفكيك كرده و صرفا بخش نظامي را در ليست گروه‌هاي تروريستي خود قرار مي‌دادند، اما هم اكنون اين دو كشور كليت آن را در اين ليست قرار داده و احتمالا رفته‌رفته كشورهاي اروپايي ديگري نيز اين كار را انجام دهند، اما در رابطه با فرانسه قضيه اندكي متفاوت است و با توجه به نقش تاريخي آن در لبنان از زمان قرارداد سايكس- پيكو بعيد است فعلا مستقلا و راسا چنين تصميمي اتخاذ و احتمالا اين رويكرد را در چارچوب اتحاديه اروپا دنبال كند.
آلمان و انگلستان از هم‌پيمانان راهبردي اسراييل بوده و لابي اسراييلي در دو كشور هم متنفذ و قدرتمند است كه از اين منظر اقدام آنها امري طبيعي است، اما پرسش اينجاست كه چرا در اين بازه زماني چنين اتفاقي رخ مي‌دهد. از دو زاويه مي‌توان به مساله نگاه كرد؛ يكي اينكه سياست خاورميانه‌اي اروپا تفاوت چنداني با سياست امريكا در اين منطقه ندارد و با وجود تفاوت در نوع اعمال و اعلام اين سياست اما هر دو مكمل هم بوده و در تعارض كامل با سياست خاورميانه‌اي ايران است. از اين جهت، اقدام آلمان و قبل از آن انگلستان عليه حزب‌الله همراستاي راهبرد مقابله امريكا با نفوذ و نقش منطقه‌اي ايران است. اما زاويه ديگر اينكه اين تصميم در واقع مقدمه‌اي براي پرهزينه كردن مشاركت حزب‌الله در دولت لبنان و در نتيجه وادار كردن آن به كناره‌گيري از آن است. اين بعد قضيه از آن جهت اهميت دارد كه حزب‌الله و نيروهاي سياسي هم‌پيمان با آن پس از استعفاي سعد حريري نخست‌وزير سابق لبنان، نقش بيشتري در ساختار قدرت لبنان پيدا كرده و حسن دياب با حمايت اين ائتلاف انتخاب و دولت را تشكيل داد. پس از آن هم اكنون رياست‌جمهوري، نخست‌وزيري و رياست پارلمان در اختيار ائتلاف هشتم مارس است. از اين‌رو احتمالا يكي از انگيزه‌هاي مهم اروپا فشار تدريجي بر دولت لبنان براي قطع ارتباط با حزب‌الله است و هيچ بعيد نيست كه در ماه‌هاي آينده اين فشارها تا سر حد تحريم بخش‌هايي از اين دولت (وزارتخانه‌هاي تحت مسووليت وزراي وابسته به حزب‌الله) و قطع كمك‌هاي خارجي در اين وضعيت بحران اقتصادي دشوار لبنان پيش برود. به هر حال همچنان كه حدود دو هفته قبل طي يادداشتي پيش‌بيني شد كه لبنان روزهاي پرتنشي خواهد داشت و اين اتفاق در روزهاي اخير شروع شده است، اين كشور كوچك اما تاثيرگذار در معادلات خاورميانه به احتمال زياد در ماه‌هاي آتي بيش از گذشته به كانون تنش، كشمكش‌ها و تسويه حساب‌هاي منطقه‌اي تبديل خواهد شد.