ضرورت فهميدني و عام بودن ترجمه
عبدالحميد معاديخواه
«حقش بود كه نهج‌البلاغه خيلي زودتر از اينها در جامعه ما مطرح شود. خوشبختانه خراساني‌هاي ما با فاصله هفتاد و دو سه سال اين كتاب را در دست گرفتند. «احمد بن محمد بن وبري خوارزمي» در نيشابور نهج‌البلاغه را تدريس مي‌كرد و شرح بزرگي بر آن نوشته است. حدود ۹۵ سال بعد، بيهقي در «معارج نهج‌البلاغه» نود مورد از وبري نقل مي‌كند. براساس فهرستي كه آقاي دانش‌پژوه شمرده است، ۹۴ مورد معارج نهج‌البلاغه وجود دارد.
كلام علي، كلام عجيبي بود. خوشبختانه ما ترجمه‌هاي زيادي داريم، ولي حقا اگر مجموعه امتيازها را روي هم بگذاريم ترجمه آقاي فقيهي بي‌نظير است. مثلا اگر از ويژگي‌هاي ترجمه بگوييم كه ترجمه بايد فهميدني و فهميدني بودنش عام باشد، بايد دقيق و اديبانه و استوار باشد. در ميان آنها كلام علي است كه هيچ مترجمي نتوانسته بدون پرانتز اين اثر را ترجمه كند.
خب استاد فقيهي هشت سال اين اثر را ترجمه كرده‌اند و چهار سال باقي را به تصحيح كلمه به كلمه آن پرداخته‌اند، ولي تامل‌ها و دقت‌هاي بسيار خوبي دارند. ما از عربي به فارسي ترجمه مي‌كنيم و گاهي ذهنيت فارسي ما رهزني مي‌كند و عربي را به فارسي برمي‌گردانيم كه آن فارسي ترجمه شده خود، كلمه عربي است. در حالي كه در اين اثر به اين مسائل دقت شده است.