تردستي ديپلماسي
مجتبي حسيني
ديپلماسي، قمار آخر است. قماري كه مي‌خواهد همه راضي از سر ميز بلند شوند و بروند. اين را مي‌شود در لابلاي صفحات كتاب قطور تاريخ بين‌الملل ديد. هر جا كه زمختي خشونت بر كالبد جهان نشست، خشونت گلادياتورها رمق جهانيان را گرفت و آرامش و صلح يك عطش جهاني شد، اين ديپلماسي بود كه اعجاز كرد و روحي دوباره بر كالبد خسته جهان بخشيد. معجزه ديپلماسي هماني است كه روزي با پيمان ورساي آتش جنگ اول جهاني را خاموش كرد و روزي ديگر و پس از مرگ سه رهبر پير شوروي و ظهور گورباچف، رونالد ريگان را به ريكياويك ايسلند كشاند تا با همتاي شوروي خود پاي ميز گفت‌وگو بنشيند و تزارها را پشيمان كند از آنكه به رقابت تسليحاتي با امريكايي‌ها ادامه دهند. اتفاقي كه در نهايت منجر به آب شدن يخ 44 ساله جنگ سرد شد وجهان را از بن بست دوقطبي‌گري خارج كرد. ديپلماسي طي 100 سال گذشته اعجازهاي ديگري هم داشته؛ تكه تكه شدن ديوار برلين و پايان امپراتوري شوروي، سفر نيكسون به چين و ديدار با مائو و تلطيف روابط دو كشور، صلح ارتش آزاديخواه ايرلند با انگليس، توافقنامه صلح دارفور و... از جمله جدي‌ترين تردستي‌هاي ديپلماسي بوده كه سمفوني جنگ را تعطيل كرده است. حالا در عصر ما كه جهان، اين شلوغ بازار پر عداوت و كينه و در جايي كه سوپرمن‌هاي بنيادگرا بر صور قتل و طبل جنايت مي‌دمند و مي‌كوبند ديپلمات‌هاي ارشد هفت كشور، سياست مُدُن را پيشه كردند و دست به دامان ديپلماسي شدند و پاي ميز قمار آخر نشستند تا سايه شوم جنگي ديگر حتي از نوع سردش را از سر جهان بردارند. وين چنين بود كه دوباره تاريخي شد. اگر روزگاري آدولف هيتلر در وين اتريش ناقوس جنگ جهاني را به صدا درآورد ديروز همين شهر، ميعاد عقلايي شد كه عقد صلح امضا كردند و اين مهم اتفاق نمي‌افتاد مگر با معجزه ديپلماسي. حالا همه خوشحالند چرا كه اين قمار، بازنده نداشت. همه طرف‌ها حس برنده بودن دارند. دموكرات‌هاي امريكايي براي انتخابات بعدي امريكا توشه‌اي را پس‌انداز كردند كه شايد در نبرد با جمهوريخواهان به كارشان آيد. اروپايي‌ها هم شركت‌هاي‌شان را براي سرمايه‌گذاري در ايران به صف كرده‌اند و در اين ميان چيني‌ها و روس‌ها هم كه حساب كارشان معلوم است. ايران هم با اين قرارداد حالا مي‌تواند همزمان با چرخش چرخ سانتريفيوژها، چرخ زندگي مردم را بچرخاند. ديروز دوباره روز ديپلماسي بود، روزي كه جهان از تعليقي ديگر خارج شد. پس سلام بر ديپلماسي، سلام بر صلح.