سرانجام داعش، تركيه را به يك جنگ تمام عيار كشاند. گزارشها از توافق واشنگتن و آنكارا درباره پايگاه نظامي اينجرليك حكايت دارند و منابع رسمي در آنكارا اعلام كردهاند كه جنگندههاي اين كشور مواضع داعش در سوريه را بمباران كردهاند. همزمان پليس تركيه نيز خبر داده است كه در هجومي غافلگيرانه به خانههاي مشكوك در ۱۳ استان اين كشور ۲۵۱ تن را بازداشت كرده است. مجموع اين تحولات نشان ميدهد كه تركيه وارد مبارزه عليه داعش در چند جبهه شده است.
1- تركيه از سوي در حالي بيطرفي در جنگ عليه داعش را كنار ميگذارد كه اقدامات اين گروه عليه آنكارا افزايش يافته است. به زعم ناظران انفجار انتحاري سوروچ، آخرين عمليات خرابكارانه در تركيه نخواهد بود و امكان وقوع سلسله حوادث پيچيده تروريستي در اين كشور بالاست. چنانچه در روزهاي اخير چند تبادل آتش مرگبار بين داعش و تركيه انجام شده است.
2-در همين حال كردهاي تركيه، دولت اين كشور را متهم به مماشات و همكاري با داعش عليه خود ميكنند و وعده انجام اقدامات انتقامجويانه را دادهاند. روز پنجشنبه نيز نيروهاي كرد وابسته به پ.ك.ك در حمله به يك ايستگاه پليس در شهر جيلانپينار در نزديكي مرز با سوريه، جان دو مامور ترك را گرفتند.
3- اين در شرايطي است كه همزمان جنگ داعش و كردها نيز به داخل مرزهاي تركيه كشيده شده است. عمليات تروريستي داعش روز دوشنبه گذشته در سوروچ نمونهاي از آن بود. اين حمله انتحاري به وسيله يك زن جوان، براي از بين بردن جوانان داوطلبي بود كه قصد مشاركت در بازسازي كوباني را داشتند.
با اين حال شايد نقطه اميدواركننده براي تركيه، رسيدن به توافق با امريكا براي تنظيم اقدامات خود در چارچوب ائتلاف بينالمللي عليه داعش باشد. در اين صورت به دليل حمايت ائتلاف بينالمللي از كردها در جنگ عليه داعش، از شيب تند بياعتمادي كه بين دولت تركيه و كردها و همسايگان تركيه به ويژه سوريه ايجاد شده، كاسته خواهد شد.
عمليات در شمال سوريه
بر اساس گزارشها عمليات تركها عليه داعش از بامداد جمعه آغاز شد، زماني كه چهار جنگنده نيروي هوايي اين كشور از پايگاه هوايي دياربكر برخاسته و در حمله به مواضع داعش شركت كردند. گفته ميشود اين عمليات همزمان با موافقت دولت تركيه با استفاده جنگندههاي ايالات متحده از پايگاه اينجرليك براي عمليات عليه داعش صورت گرفته است. گفته ميشود آنكارا پس از مدتها تعلل سرانجام به ناوگان هوايي امريكا اجازه داد كه از اين پايگاه مهم استراتژيك در خاك تركيه براي حملات هوايي عليه مواضع داعش استفاده كند.
به گزارش روزنامه امريكايي نيويورك تايمز باراك اوباما، رييسجمهوري امريكا، در گفتوگويي تلفني با رجب طيب اردوغان، رييسجمهوري تركيه، درباره استفاده از پايگاه اينجرليك به توافق رسيدهاند. ولي هنوز مقامات دو كشور اين خبر را رسما تاييد نكردهاند. گفتني است تركيه اگر چه به نيروهاي ائتلاف ضد داعش تعلق دارد، ولي تاكنون با استفاده از پايگاه اينجرليك براي حملات هوايي عليه مواضع اين گروه تروريستي مخالفت ميكرد. دولت تركيه خواستار آن بود كه سرنگوني بشار اسد، رييسجمهوري سوريه، به بخشي از استراتژي نيروهاي ائتلاف براي كشور همسايه تبديل شود. اما واشنگتن فعلا جنگ عليه داعش را اولويت خود قرار داده است.
پايگاه اينجرليك در جنوب شهر تركي آدانا و در 100 كيلومتري مرز سوريه واقع است. ايالات متحده امريكا قادر است از اين پايگاه نه تنها با جنگندههاي خود به مواضع داعش حمله كند، بلكه همچنين از هليكوپترهاي جنگي خود نيز در اين حملات استفاده كند. اين پايگاه همچنين از پايگاههاي كشورهاي حوزه خليج فارس به مرز شمالي عراق نزديكتر است كه در حال حاضر حمله به مواضع داعش از آنها صورت ميگيرد.
تصميم تركها
سخنگوي دولت تركيه تاييد كرده كه تصميم به حمله به نقاطي در داخل خاك سوريه روز پنجشنبه در جلسه امنيتي اتخاذ شد. اين جلسه پس از آن تشكيل شد كه يك پاسگاه نظامي از داخل مرز سوريه هدف آتشباري قرار گرفت كه به كشته شدن يك نظامي منجر شد. با اين حال منابع ترك مدعياند كه اين جنگندهها در زمان بمباران بر فراز خاك تركيه بودهاند و حريم هوايي سوريه را نقض نكردهاند. اما حملات متوجه مواضع داعش در نزديكي روستاي هوار بوده كه مجاور شهر مرزي كيليس در تركيه و در آن سوي حصار مرزي در خاك سوريه واقع شده است. ظاهرا تركها مدعياند حمله اصلي به مواضع داعش از سوي جنگندههاي امريكايي صورت گرفته است. با اين حال ارتش تركيه اين عمليات را «يالچين» نامگذاري كرده است تا از اين طريق خاطره سرباز تركي را گرامي بدارد كه روز پيش از آن در حمله نيروهاي داعش كشته شد. يادآوري ميشود روز پنجشنبه اعضاي داعش از خاك سوريه به يك پاسگاه مرزي تركيه در كيليس شليك كردند و يك سرباز تركيه را كشتند. ارتش تركيه به اين حمله پاسخ داد و دستكم يك عضو داعش را كشت.
عمليات بازداشت
همزمان با آغاز عمليات نظامي تركيه عليه داعش، رسانههاي ترك از هجوم غافلگيرانه پليس به بيش از ۱۰۰ خانه در ۱۳ استان مختلف تركيه و جستوجوي اين خانهها گزارش دادهاند. در اين عمليات، نفرات پليس كه از حمايت هليكوپتر برخوردار بودند به جستوجوي ساختمانهايي در چند محله استانبول مبادرت كردند. گفته ميشود كه اين اماكن احتمالا مخفيگاه اعضاي داعش يا كردهاي افراطي گروه پ. ك. ك. بوده است. به گزارش رويترز در اين عمليات كه در 26 محله شهر استانبول انجام شد بيش از 5 هزار نيروي پليس شركت داشتند و ۲۵۱ مظنون بازداشت شدهاند. اما معلوم نيست چه تعداد از بازداشتشدگان اعضا يا هواداران داعش بودهاند و چه تعداد كردهاي مخالف آنكارا. منابع محلي ميگويند يك زن در تبادل آتش ميان پليس و گروههاي مسلح در استانبول كشته شده است. به نظر ميرسد كه تغيير موضع دولت تركيه نسبت به داعش به انفجار مصيبتبار اخير در شهر سوروچ بازميگردد كه باعث مرگ ۳۲ تن شد. دولت تركيه در بيانيهاي رسما اعلام كرده كه داعش مسوول سوءقصد انتحاري در سوروچ بوده است. پيشتر احمد داوداوغلو، نخست وزير تركيه، تنها از وجود شواهدي مبني بر دخالت داعش در اين بمبگذاري سخن گفته بود.
دفتر نخست وزيري تركيه نيز با صدور بيانيهاي هدف از اين عمليات گسترده بازداشت را مبارزه با جريانهاي تندرو و تروريستي اعلام و تاكيد كرده است: آنكارا در مبارزه با داعش و گروههاي كرد به يك اندازه مصمم است و عملياتي ويژه در 13 استان براي دستگيري عوامل ناامني آغاز شده است.