جلوگيري از تركتازي فعاليت‌هاي فسادآميز
عباس شاكري٭
دلارهايي كه امروز به عنوان دارايي‌هاي بلوكه شده از آن ياد مي‌شود در واقع تماما قابل استفاده نخواهد بود چراكه بخشي از آن پيش از ورود به كشور تبديل به ريال شده و در كشور هزينه شده است لذا بخشي از اين ارزها متعلق به بانك مركزي است و عملا وارد اقتصاد نخواهد شد. اما براي خرج درآمدهايي كه از نفت حاصل مي‌شود در صورتي كه طرح‌هاي آمايشي براي سرمايه‌گذاري صنعتي در دسترس برنامه‌ريزان وجود داشته باشد، مي‌توان به عنوان يك نقطه مطلوب مورد توجه قرار داده شود مشروط بر آنكه اين سرمايه‌گذاري‌ها رقيب توليد داخل محسوب نشود. از آنجا كه بخشي از اين ارزها به دولت تعلق دارد، بيم آن نيز مي‌رود كه دلارهاي دولت صرف واردات كالاهاي رقيب شود يعني درست آن چيزي كه در سال‌هاي قبل اتفاق افتاده بود. به عبارت ديگر به جاي آنكه با درآمدهاي نفتي ماشين‌آلات پيشرفته و تجهيزات خريداري شود و به توليد داخل جهت ارتقاي كيفيت كمك شود اين پول‌ها صرف ورود كالاهايي مي‌شد كه مشابه آن در داخل كشور وجود داشت آن هم به بهانه كاهش قيمت‌ها و حفظ سطحي از رفاه مردم. اقتصاد ايران همواره با يك مشكل اساسي با عنوان فعاليت‌هاي بخش نامولد روبه‌رو بوده است. به‌طوري‌كه منابع موجود در كشور به اسم فعاليت‌هاي مولد از صندوق توسعه و بانك‌ها گرفته مي‌شود اما سر از بخش‌هاي نامولد درمي‌آورد. اگرچه اين تسهيلات سودآوري بالايي براي استفاده‌كنندگان به دنبال دارد اما اغلب از بازپرداخت اين منابع نيز كوتاهي مي‌شود. با اين توضيحات براي آنكه اقتصاد را در مسير درستي مديريت كنيم و منابع را از مصارف غلط باز‌داريم بايد از ورود اين منابع به فعاليت‌هاي غيرمولد جلوگيري كنيم. ممانعت از تركتازي فعاليت فسادآميز و سوءاستفاده از منابع نيز از اهم برنامه‌ها بايد باشد. بنابراين براي منابع احتمالي آزادشده و ساير منابع به‌دست‌آمده از فروش نفت بايد در وهله نخست طرح‌هاي آمايشي سرمايه‌گذاري صنعتي و عمراني منظور نظر باشد و براي جلوگيري از انحراف اين منابع به ساير بخش‌ها نيز بايد مديريتي صحيح اعمال شده تا نتيجه مطلوب به دست آيد.
٭رييس دانشكده اقتصاد علامه طباطبايي