ميثم سليماني / با آغاز حملات دولت تركيه عليه مواضع پ ك ك در خاك عراق، صلح دوساله آنكارا و كردها از بين رفته و روند مذاكرات صلح ميان آنها در هاله‌اي از ابهام قرار گرفته است. از سوي ديگر عدم موفقيت احزاب مختلف در تركيه براي تشكيل دولت ائتلافي و نزديك شدن به پايان مهلت 45 روزه، شرايط داخلي در اين كشور را بيش از هر زمان ديگري مبهم‌تر كرده و مجموع اين شرايط سوالات زيادي را درباره شرايط تركيه برانگيخته است. از همين رو گروه جهان «اعتماد» در گفت‌وگو با فيروز دولت‌آبادي، سفير اسبق ايران در تركيه بخشي از سوالات علاقه‌مندان موضوع را در ميان گذاشته كه مشروح اين پرسش و پاسخ بدين قرار است.
از هفته گذشته دولت تركيه پس از دو سال صلح با گروه پ ك ك حملات هوايي خود عليه اين گروه را آغاز كرد كه تاكنون موجب برخي اعتراض‌ها در داخل تركيه و منطقه شده است، به نظر شما اين موضوع چه پيامدهايي مي‌تواند در پي داشته باشد؟
نخستين پيامد حملات تركيه به مواضع كردها، بحراني‌تر شدن شرايط در جنوب شرق اين كشور است. ترك‌ها از اتصال كردهاي تركيه و سوريه بسيار نگران هستند، در همين حال انتخابات اخير در تركيه كردهاي اين كشور را از يك گروه بي‌اهميت به يك شخصيت بارز سياسي و با مصونيت ارتقا داده است. دولت تركيه و حزب عدالت و توسعه همواره اين تصور را داشتند كه احزاب كرد حمايت لازم را براي ايجاد جريان سياسي قدرتمند در داخل تركيه ندارد اما اين تحليل‌ها اشتباه از آب درآمده و اكنون دولت تركيه با فشار روي كردهاي اين كشور دست به تصميم سرنوشت‌سازي زده است زيرا دولت تركيه نمي‌خواهد كه كردها قدرتي مستقل پيدا كنند. اگر طرفين نتوانند دولت ائتلافي را تشكيل دهند به نظر مي‌رسد در صورت انجام انتخابات زودرس، كردها قرباني اين انتخابات خواهند شد.
مسعود بارزاني، رييس اقليم كردستان عراق پس از كشته شدن دو شهروند كرد اين اقليم اعلام كرد كه جنگ را از اين منطقه دور كنيد، درگيري ميان پ ك ك و دولت تركيه چه پيامدهايي براي اين اقليم خواهد داشت؟
در هر حال دولت خود مختار اقليم كردستان عراق داراي يك هويت سياسي است و فراگير شدن اين جنگ هويت اقليم را زير سوال مي‌برد و عملا دستاوردي كه كردهاي عراق براي مستقل بودن خود داشتند نيز از بين مي‌رود. آنها در حال حاضر تلاش مي‌كنند كه جلوي گسترش جنگ را بگيرند زيرا اگر زماني ارتش عراق نيز بخواهد براي جلوگيري از گسترش حملات وارد عمل شود هويت اقليم كردستان زير سوال مي‌رود.
آيا با گسترش حملات عليه پ ك ك، كردهاي عراق از آنها حمايت خواهند كرد؟
كردهاي اقليم كردستان در حال حاضر ظرفيت چنين اقدامي را ندارند. زماني كه شما يك گروه پارتيزاني هستيد شرايط بسيار متفاوت‌تر از وقتي است كه تبديل به دولت منطقه‌اي مي‌شود. در اقليم كردستان روابط سياسي، اقتصادي و تجاري وجود دارد
از همين رو دولت اين اقليم نمي‌تواند به مانند يك گروه پارتيزاني عمل كند و تلاش خود را معطوف به حل اين مساله مي‌كند.
شرايط داخلي تركيه را چگونه مي‌بينيد، آيا بايد انتظار انتخابات زودهنگام را در تركيه داشته باشيم؟
برداشت من اين است كه شرايط در تركيه به سمت انتخابات زودهنگام مي‌رود زيرا مهلت 45 روز براي تشكيل دولت در حال اتمام است و از طرفي بحران در داخل تركيه در حال شدت گرفتن است.
اگر حزب عدالت و توسعه بتواند كردهاي حاضر در مجلس را از دور خارج كند، پيروز انتخابات خواهد شد؟
البته قضاوت از الان بسيار زود است كه بتوانند جريان كردي را حذف كنند اما در ميان كردها گرايشات اسلامي قوي وجود دارد كه مي‌تواند به سمت حزب عدالت و توسعه گرايش پيدا كنند.
آيا كردها به حزب عدالت و توسعه اعتماد مي‌كنند كه به آنها راي دهند؟
جريانات اسلامي در كردستان حزب عدالت و توسعه را ترجيح مي‌دهند. از طرفي اگر عدالت و توسعه بتواند مساله داعش را كنترل كند و توافق خود را با امريكا به نتيجه برساند مي‌تواند در انتخابات آينده به نوعي موفق باشد؛ از طرف ديگر علايم شكست سياسي كردها نيز زياد شده است و حزب عدالت و توسعه با اعلام انتخابات زودهنگام سه ماه وقت خواهد داشت تا با اصلاح نظرات و تغيير برخي سياست‌ها و استفاده از تمامي ابزارهاي دولتي نظرها را به سمت خود براي به دست آوردن اكثريت
مطلق آرا جلب كند.
دولت تركيه از مطرح كردن طرح عدم مصونيت نمايندگان كرد چه هدفي را دنبال مي‌كند؟
دولت تركيه در تلاش است تا كردها را از دسترسي به اسناد سياسي دور نگه دارد و اجازه ندهد در حلقه قدرت قرار بگيرند. دولت هم قوه قضاييه را در اختيار دارد و هم ابزار نظامي كه چندان تمايلي به حضور كردها در قدرت ندارند.
آيا عدم مصونيت كردها مي‌تواند تبديل به وجه مشترك سه حزب ديگر در مجلس شود؟
اكنون براي اين كار دير است و زمان را از دست داده‌اند. اگر از ابتدا روي اين معادله كار بيشتري مي‌شد اين موضوع امكان‌پذير بود.
با توجه به شرايط در انتخابات زودهنگام به نظر شما بازنده اصلي كيست؟
در انتخابات بعدي بازنده اصلي كردها خواهند بود زيرا آنها در شرايط فعلي به‌شدت تحت فشار هستند و اگر نتوانند از مانع 10 درصدي انتخابات گذر كنند شرايط بسيار دشوار خواهد شد و نظامي‌گري در كردها توسعه پيدا مي‌كند. البته بازيگران ديگري در اين جريان هستند كه ممكن است شرايط را پيچيده‌تر كنند.