با توجه به همكاري مشترك و موفق وزارت كشور و شوراي نگهبان در خصوص طراحي فرآيندها و ساخت تجهيزات احراز هويت راي‌دهندگان و انتخابات تمام الكترونيكي بر مبناي شماره شناسه كانديداها (حدود 2500 دستگاه) و همچنين اجراي موفق و پايلوت آن در تعدادي از حوزه‌هاي انتخابيه در سال‌هاي 90 و 92 و لزوم بازنگري در مشخصات سخت‌افزاري و حجم تجهيزات فوق و در راستاي كسب تجربيات ساير كشورها، بنا به دعوت شركت «ايندرا» و هماهنگي وزارت كشور، گروهي از كارشناسان فني شوراي نگهبان و وزارت كشور در سفري به كشور اسپانيا به تاريخ 31/2/94 به بررسي ابعاد برگزاري انتخابات الكترونيكي در اين كشور پرداخته‌اند كه مشروح آن در گزارش پيش رو آمده است. شركت «ايندرا» يكي از بزرگ‌ترين شركت‌هاي ارتباطي و فني در اسپانياست، اين شركت فعال در زمينه فناوري اطلاعات و سيستم‌هاي دفاعي (رادار، تجهيزات كنترل مرزها، سيستم مديريت بحران و...) است. فعاليت‌هاي اقتصادي شركت «ايندرا» در سه حوزه خلاصه مي‌شود: فناوري اطلاعات، شبيه‌سازي سيستم‌هاي اتوماسيون و تجهيزات الكترونيكي نظامي. اين شركت همچنين در حوزه‌هاي ديگر فناوري اطلاعات نيز داراي فعاليت است، كه عبارتند از: ارايه خدمات راي‌گيري الكترونيكي، عرضه شبيه‌سازهاي پرواز، خدمات دفاعي و تجهيزات انفورماتيك پزشكي.
بنا بر ادعاي شركت «ايندرا»، اين شركت در 128 كشور حضور داشته و 42000 كارمند در دنيا دارد و در 40 كشور دنيا در حوزه انتخابات الكترونيكي فعال است، اين فعاليت‌ها شامل مشاوره، ساخت تجهيزات و اجراي قسمتي يا كامل انتخابات تمام الكترونيكي است. كشورهايي مانند اسپانيا، نروژ، برزيل، عراق، آرژانتين، افغانستان، آنگولا، پرتغال، انگليس و... از جمله كشورهايي هستند كه شركت «ايندرا» تمام يا قسمتي از انتخابات آن كشور را بر عهده دارد. دپارتمان انتخاباتي شركت «ايندرا» حدود 150 كارمند در دنيا دارد.
درآمد شركت ايندرا 64 درصد در حوزه تحليل و طراحي (solution) و 36 درصد در حوزه خدمات است كه سهم آن در اروپا 29 درصد، در امريكاي لاتين 46 درصد و در آسيا 25 درصد است.
20 درصد سهام ايندرا مربوط به دولت اسپانيا است.
دعوت شركت «ايندرا»، همزمان با انتخابات مجلس و شوراي شهر اسپانيا به تاريخ 3/3/94 بهانه اصلي حضور تيم ايراني در كشور اسپانيا بوده است.
در اين انتخابات حدود 60000 صندوق فعال وجود دارد، سن حضور در انتخابات 18 سال تمام است، حضور در انتخابات اجباري نيست، بر اساس اطلاعات اقامتي در ثبت احوال كشور اسپانيا به افراد اعلام مي‌شود كه در كدام شعبه بايد راي دهند، البته يكماه قبل از انتخابات نامه‌اي با امضاي وزير كشور براي واجدين شرايط راي ارسال مي‌شود تا تغييرات آدرس را اعلام و ثبت كنند تا بر اين اساس محل شعبه معين شود.
سيستم راي‌گيري در اسپانيا، حزبي است، به صورتي كه ليست كانديداهاي كليه احزاب به همراه آرم حزب در برگه‌هايي چاپ و روي ميز در داخل شعبه اخذ راي قرارداده شده و راي‌دهندگان ليست مورد نظر را انتخاب كرده، درون پاكت قرارداده و به صندوق مراجعه مي‌كنند.
هر صندوق سه نفر مجري دارد كه به صورت رندوم از روي شماره ملي انتخاب مي‌شوند، فرد راي‌دهنده با پاكت حاوي ليست انتخابي به صندوق مراجعه مي‌كند، كارت ملي هوشمند خود را ارايه كرده و مسوول صندوق كارت را درون كارتخوان متصل به نوت‌بوك قرارداده و عمليات احراز هويت را انجام مي‌دهد، در صورت احراز هويت و قرار داشتن نام وي در ليست راي‌دهندگان مجاز اين صندوق، اجازه انداختن پاكت حاوي راي به راي‌دهنده داده مي‌شود، پس از اخذ راي، كارت ملي وي عودت مي‌شد.
در صورتي كه فردي كارت ملي هوشمند نداشته باشد، شماره ملي وي دستي در سيستم وارد مي‌شود، در صورتي كه نام وي در ليست راي‌دهندگان مجاز اين صندوق باشد، اجازه دادن راي به وي صادر خواهد شد، البته در كنار ليست رايانه‌اي، ليست دستي نيز وجود دارد تا به هر دليلي سيستم رايانه‌اي دچار اخلال شد، روند احراز هويت و راي‌گيري ادامه يابد.
طبق قانون اساسي اسپانيا، اجازه اخذ اثر انگشت (بيومتريك) راي‌دهندگان وجود ندارد.
كليه صندوق‌ها از جنس پلاستيك شفاف بوده، ولي كليه آرا درون پاكت قرار دارد تا محرمانه بودن راي حفظ شود. صندوق سيار به هيچ‌وجه وجود نداشته و براي هر محلي صندوق ثابت پيش‌بيني شده است.
بنابر اين اخذ راي به صورت دستي و با استفاده از كاغذ صورت گرفته، بعد از پايان ساعت راي‌گيري، صندوق‌ها باز شده و شمارش دستي با توجه به ليست‌هاي حزبي به سرعت انجام مي‌گيرد و صورتجلسه صندوق به صورت دستي تهيه مي‌شود و به امضاي سه نفره اعضاي صندوق مي‌رسد.
اگر در هر پاكت بيشتر از يك ليست حزبي قرارداده شده باشد، آن راي باطل محسوب خواهد شد، انتخاب تعدادي از يك ليست حزبي هم، ممنوع و كل ليست، ملاك محاسبه خواهد بود، يعني دادن راي به يك يا چند نفر در انتخابات مجلس و شوراي شهر در كشور اسپانيا، امكان‌پذير نيست.
صورتجلسات دستي صندوق اخذ راي، به صورت الكترونيكي با استفاده از تبلت و در بستر اينترنت و در نقاط دورافتاده با قرائت آراي ماخوذه به صورت تلفني به مركز ارسال مي‌شود و احراز هويت آنها با استفاده از دفترچه رمز صورت مي‌گيرد.
در ستاد انتخابات كشور اسپانيا سايت بسيار بزرگي در محل نمايشگاه بين‌المللي توسط شركت «ايندرا» ايجاد شده كه وظيفه تجميع آرا و پاسخ به سوالات شعب (Call Center) و اخذ گزارشات مرحله‌اي روز اخذ راي را بر عهده داشتند، البته مسوول اصلي اين سايت و در رسانه‌ها، وزارت كشور بود ولي در پنهان، پيمانكار كل انتخابات و اجراي فني آن بر عهده شركت «ايندرا» بود، البته شركت «ايندرا» حق اعلام و تبليغ اين موضوع در ايام انتخابات را نداشت.
ساعت 30/22 با حضور وزير كشور و معاون نخست‌وزير، نتيجه آرا به صورت رسانه‌اي اعلام شد، البته نتيجه نهايي تعداد كمي از نقاط تا ساعت 24 طول كشيد.
در روزهاي حضور در مادريد، قبل و بعد از روز اخذ راي، طي جلسات مختلفي با كارشناسان شركت «ايندرا» تمام اين فرآيندها از سوي تيم ايراني مورد بررسي، تحليل و سوال قرار گرفت. البته شركت «ايندرا» كليه زيرساخت‌هاي طراحي شده اين انتخابات را از قبيل ديتا سنتر (Data center) اصلي و فرعي، سايت تجميع رايانه‌اي و تلفني، سايت پاسخ به سوالات، سايت كنترل و نمونه برگه‌هاي رمز، نمونه برگه‌هاي راي (حزبي)، گزارشات متعدد صندوق‌ها در زمان اخذ راي، نمونه تجهيزات ساخته شده براي ساير كشورها و ساير موارد مربوطه را در معرض ديد قرارداده و پاسخگوي كليه سوالات بود.
هيات‌هايي از عراق، مصر، آنگولا و پرتغال هم در روز انتخابات حضور داشتند، تجهيزات احراز هويت در عراق توسط شركت «ايندرا» طراحي و توليد شده است.
با نرم‌افزارهايي كه شركت «ايندرا» در سايت انتخابات وزارت كشور قرارداده بود، هر فرد پس از دانلود و نصب آن در گوشي تلفن همراه يا در اينترنت مي‌توانست از نتايج شمارش آرا در هر لحظه مطلع شده و نتايج را مشاهده كند. البته نتايج در هر لحظه از طريق كليه رسانه‌ها نيز اعلام مي‌شد.
نهايتا طي جلسات متعدد كارشناسي طرف ايراني با شركت «ايندرا»، مسوولان و كارشناسان اين شركت اعلام آمادگي كردند تا در كليه مراحل شامل تحليل، طراحي، ساخت تجهيزات، ديتا سنتر (Data center)، توليد سامانه‌هاي نرم‌افزاري و حتي اجراي انتخابات تمام يا نيمه‌الكترونيكي بدون هيچ محدوديتي و با بهترين تكنولوژي روز و مطابق نظر و سليقه طرف ايراني، قراردادي منعقد كنند.
از نظر فني و تخصصي اين شركت قادر به ارايه و تامين بهترين تجهيزات و نرم‌افزارها جهت اجراي انتخابات تمام الكترونيكي است.
البته ذكر اين نكته نيز ضروري است كه وقتي گزارشي از طراحي صورت گرفته و نمونه‌هاي آزمايشي تجهيزات احراز هويت و صندوق راي الكترونيكي در ايران به كارشناسان شركت «ايندرا» ارايه شد، با ابراز تعجب عنوان كردند كه شما (طرف ايراني) كارهاي اصلي را انجام داده و نياز به تحليل و طراحي فرآيندها نداريد. فقط ساخت تجهيزات در ابعاد مناسب و به روز مورد نياز شماست.
گفتني است كه طراحي انجام شده در ساخت تجهيزات انتخابات الكترونيكي ايران در انتخابات سال‌هاي 90 و 92، با بهترين متد و تكنولوژي صورت گرفته و ديتاسنترهاي وزارت كشور و شوراي نگهبان، بسيار پيشرفته بوده و به لحاظ فني كمتر از نمونه‌هاي ساخته شده شركت «ايندرا» نبوده‌اند. فقط نكته ضروري اين است كه بايد در شكل و حجم تجهيزات، بازنگري جدي صورت بگيرد.
يكي از مشكلات اصلي در كشور ما، بحث ثبت احوال و تعيين شعب اخذ راي براي افراد واجد شرايط راي و ناهماهنگي بين دستگاه‌هاي دخيل در انتخابات بوده كه موجب هدر رفت سرمايه و مديريت منابع است. مشكل بعدي، عقد قرارداد با شركت‌هاي نامعتبر داخلي (بعضا دولتي) و توليد نامناسب و بدون كيفيت تجهيزات نيز از ديگر مشكلات جدي اين عرصه است.