ندا جعفری
يكي از طرح‌هاي راهبردي دولت سيزدهم براي تامين امنيت غذايي خانوارها، تخصيص يارانه به اقشار كم‌درآمد بود. هدف دولت از ارايه اين سبد غذايي تقويت تغذيه خانواده‌ها و حمايت از خانواده‌هاي كم‌درآمد و ضعيف جامعه بود.
با افزايش نرخ تورم و پاسخگو نبودن يارانه ۳۰۰ هزار توماني براي دهك‌هاي چهارم تا نهم و بخشي از دهك دهم تا يارانه ۴۰۰ هزار توماني دهك‌هاي اول تا سوم، دولت سيزدهم در طرح‌هايي جديد با اختصاص يارانه‌هاي ويژه سعي در كمك به تامين كالري روزانه كودكان زير ۶ سال و زنان باردار و شيرده كرد. ضمن اينكه كالابرگ الكترونيكي را نيز فعال كرد، اما شيوه پرداخت يارانه در دولت سيزدهم اين‌گونه بود كه خانوارهاي هر دهك يا يارانه نقدي را دريافت مي‌كردند يا با انصراف از دريافت يارانه نقدي، كالابرگ الكترونيك براي آنها شارژ مي‌شد كه سبد غذايي تعريف شده براي اين طرح ۱۱ قلم كالاي اساسي با خريد ميزان مشخص از هر يك بود و در نهايت اين طرح در دولت چهاردهم اجرايي شد. اين موفقيت نتيجه همكاري مناسب نهادهاي مرتبط، از جمله وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و اصناف مختلف بود كه توانستند بستر مناسبي براي استفاده شهروندان از كالابرگ فراهم كنند.
در مرحله اول ۵۵ ميليون نفر از فروشگاه‌ها خريد داشتند
آن‌گونه كه مرجان دبيري، سخنگوي طرح كالابرگ الكترونيك روز گذشته در گفت‌وگو با يكي از رسانه‌ها اعلام كرده است؛ مرحله اول و دوم شارژ كالابرگ اسفند ماه ۱۴۰۳ و براي دهك‌هاي درآمدي اول تا هفتم در دولت چهاردهم انجام شده است، فاز اول، حمايتي بوده و شامل افراد تحت پوشش كميته امداد امام خميني و سازمان بهزيستي مي‌شد و فاز دوم، دهك‌هاي اول تا سوم (۱ تا ۳) درآمدي را شامل مي‌شد كه به ازاي هر نفر ۵۰۰ هزار تومان شارژ شده است و فاز سوم هم به ازاي هر نفر ۳۵۰ هزار تومان تعلق گرفت كه اشخاص مي‌توانستند با مراجعه به فروشگاه‌هاي خرد، عمده و زنجيره‌اي خريد خودشان را انجام دهند.
به گفته دبيري در مرحله اول ۵۵ ميليون نفر از فروشگاه‌ها خريد داشتند و در مرحله دوم كه شنبه ۱۳ ارديبهشت آغاز شد، ۵۷ ميليون نفر از اين اعتبار استفاده كردند و از جمعيت ۸۵ ميليون نفري ايران از دهك يك تا ۷ درآمدي مشمول خريد اعتباري كالاهاي اساسي شدند.هيچ مشكلي هم در تامين كالا و اعتبار وجود نداشته است و شهروندان مي‌توانند تا پايان خرداد ماه سال ۱۴۰۴ خريد كنند. ۱۱ قلم كالاي اساسي حبوبات، برنج، روغن ، گوشت قرمز و گوشت مرغ در ليست كالايي كالابرگ‌ها قرار دارند و هيچ اصراري در نوع خريد خانوار از اين ۱۱ قلم كالاي اساسي وجود ندارد،اما توصيه براي خريد ۳ نوع كالاست و آن چيزي كه در كالابرگ براي مردم در نظر گرفتيم اعتبار است، پولي رد و بدل نمي‌شود و اعتبار براي كد ملي افراد شارژ مي‌شود.
هرگونه لينك ارسالي جز كانال وزارت كار، جعلي است
سخنگوي طرح كالابرگ درباره اجراي مرحله سوم طرح كالابرگ الكترونيك گفته است: هنوز تصميم‌گيري درخصوص مرحله سوم اجراي كالابرگ الكترونيك نشده است؛ در صورتي كه قرار به شارژ يا پرداخت مرحله سوم باشد، حتما در اين زمينه از طريق كانال وزارت كار و رسانه‌هاي رسمي اطلاع‌رساني خواهد شد، در غير اين صورت هرگونه لينك ارسالي، فاقد اعتبار بوده و جعلي است. براي دريافت كالابرگ، لازم است سرپرستان خانوار اطلاعات بانكي خود را در سامانه حمايت اجتماعي به‌روز كرده باشند.
در صورتي كه شماره شباي معتبر و فعال ثبت شده باشد، تخصيص كالابرگ ارديبهشت ۱۴۰۴ بدون نياز به مراجعه حضوري انجام مي‌شود.
بر اساس اين گزارش، دولت در تلاش است تا شرايط را براي تداوم اين طرح در آينده فراهم كند و مشمولاني كه تاكنون از اين اعتبار استفاده نكرده‌اند نيز مي‌توانند تا پايان ارديبهشت ماه ۱۴۰۴ از آن بهره ببرند، بدون اينكه نگران از دست رفتن اعتبار خود باشند.
ميانگين تورم طي ۷ سال اخير معادل ۴۲ درصد بوده است
وحيد شقاقي شهري، اقتصاددان و استاد دانشگاه در مورد اين طرح به «اعتماد» گفت: اقتصاد ايران از منظر تورمي با شرايط پيچيده و خطيري مواجه شده است به‌طوري‌كه طولاني‌ترين دوره تورمي بالا را طي يكصد سال اخير شاهد بوديم و از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ يعني ۷ سال به صورت پي در پي و پشت سر هم تورم‌هاي بالا بر اقتصاد ايران تحميل شد كه در هيچ دوره تاريخي ايران سابقه نداشته است. اين اقتصاددان تصريح كرد: طبق آمار بانك مركزي ميانگين تورم طي ۷ سال اخير معادل ۴۲ درصد بوده است. در ضمن افق روشني هم براي مهار تورم فعلا نمي‌توان تصور كرد به گونه‌اي كه براي سال جاري در سناريوي خوش‌بينانه تورم حدود ۳۵ درصد خواهد شد.
دولت دخالتي در معيشت مردم نداشته باشد شرايط وخيم‌تر مي‌شود
او ادامه داد: اين درحالي است كه متوسط رشد حقوق و دستمزدها براي كارمندان دولت حدود ۲۰ درصد و براي كارگران هم زير ۳۰ درصد بوده است و اثر انباشتگي تورم براي ۷ سال و نبود افق مهار تورم براي سال‌هاي پيش رو موجب شده به‌شدت از سهم طبقه متوسط كاسته شود به‌طوري‌كه سهم طبقه متوسط از حدود ۷۵ درصد اوايل دهه ۹۰ به زير ۵۵ درصد در سال‌هاي اخير رسيده و بالعكس سهم طبقه فقير به بيش از ۳۰ درصد افزايش يافته است.
شقاقي شهري خاطرنشان كرد: هم‌اكنون شرايط به گونه‌اي شده كه اين ميزان از فقر در جامعه تقريبا بي‌سابقه است و اگر دولت دخالتي در معيشت مردم نداشته باشد، شرايط وخيم‌تر مي‌شود. بنابراين ضرورت دارد دولت در اقتصاد دخالت كند.
الزام بر شناسايي درست جامعه هدف
اين كارشناس اقتصادي گفت: ضرورت دارد تا رشد دستمزدها و ارايه تسهيلات و امكانات رفاهي حداقلي خانوارها از بين نرود تا تقاضا افت نكند و شرايط ركودي تشديد نشود تا با انباشت بيشتر موجودي انبارها مواجه نشويم. او گفت: ضمن آنكه تبعات اين موضوع هزينه‌هاي سلامتي و سوءتغذيه مردم را نيز به دنبال دارد و بحران‌هاي اقتصادي و اجتماعي ايجاد مي‌كند، لذا بنده با اصل پرداخت كالابرگ موافقم. فقط سازوكار اين طرح بايد خوب ديده شود.
شقاقي شهري تصريح كرد: اولا جامعه هدف درست شناسايي شود، ثانيا تامين اقلام كالابرگ بسيار كليدي و حايز اهميت است و بايد با بنگاه‌هاي توليدي براي تامين اين اقلام مذاكره كرد و هماهنگي كامل صورت گيرد. نيازسنجي و تقاضاسنجي مهم است تا كمبود رخ ندهد. او افزود: تامين منابع مالي اين طرح نيز بايد از كانال كاهش هزينه‌هاي اضافي و اصلاح بودجه و طراحي نظامات بازتوزيع ثروت تامين شود. دولت در صورت اقتدار و احاطه بر اقتصاد مي‌تواند جلوي حيف و ميل سنگين بخش‌هايي از اقتصاد از جمله انرژي و دارو و ارز را بگيرد و منابع لازم را براي اين طرح تدارك ببيند.