روز موزه و عمومي كردن هنر
رضا دبيري‌نژاد
يكي از اهداف روز جهاني موزه، توجه بيشتر جامعه به موزه و دارايي‌هاي آن است. اينكه موزه‌ها خود را بيشتر نشان دهند و امكان ارتباط بيشتري را با جامعه فراهم كنند. از سوي ديگر يكي از اهدافي كه در تعريف موزه در سال‌هاي اخير بر آن تأكيد بسيار شده است موضوع در دسترس عموم قرار دادن است، در واقع موزه‌ها موظفند از راه‌هاي مختلف امكان‌هاي مختلفي را فراهم كنند تا مجموعه‌هايشان در دسترس اقشار مختلف جامعه قرار گيرد. اين ماموريتي است كه موزه‌ها با رويدادهايشان اعم نمايشگاه‌ها، توليدات فرهنگي و موارد ديگر تلاش مي‌كنند به آن دست يابند و امكان تحقق بيشتري را براي آن فراهم سازند. هر كدام از موزه‌ها به تناسب موضوعات و مجموعه‌هايي كه دارند براي پيوند ميان موضوع و مجموعه خود و جامعه مي‌كوشند و اين كوشش در واقع بستري براي عمومي كردن آن موضوع است. موزه‌هاي هنري هم محل اتصال هنر و ميراث هنر با جامعه هستند، مراكزي كه آثار برگزيده هنري را در خود جمع آورده‌اند و مي‌توانند محل رجوع بسياري از علاقه‌مندان زيبايي، ذوق و تاريخ باشند. آنها وظيفه دارند اين گنجينه‌هاي احساس و ذوق را که در دسترس جامعه قرار دارند به بالا بردن ادراك زيبايي و ذوق جامعه كمك كنند، به وجود فناوري‌هاي جديد هر كدام امكاني است تا بتوان روش‌هايي را براي دسترسي بيشتر خلق كرد و امكان ارتباط بيشتر را فراهم آورد. امروزه وقتي صحبت از توليد فرهنگي و انتشار آثار موزه‌اي مي‌كنيم ديگر محدود به روش‌هاي گذشته نيستيم و هنگامي كه به سمت توليد محتوا مي‌رويم انواع توليد محتواها مي‌تواند مدنظر قرار گيرد و همه امكانات موجود براي كاهش فاصله موزه‌ها و جامعه استفاده شود. موزه‌ها به دنبال اين آرمان هستند كه به گونه‌اي بتوانند ديوارهاي خود را بردارند و هر آنچه در خود دارند را شفاف كنند و مردم بتوانند خارج از موزه درون آنها و مجموعه‌هايشان را ببينند. اينگونه است كه تجربه نمايش آثار موجود در موزه هنرهاي معاصر تهران بر نماي اين موزه شاخص بر آن است كه ديواره‌ها و جداره‌هاي اين موزه را به يك گالري عمومي و شهري تبديل كند. از سوي ديگر بتوان امكان ارتباط با اقشار مختلف شهر كه بخش عمده‌اي از آنها ممكن است مخاطب موزه نباشند را فراهم كرد و به نوعي به عمومي كردن هنر و موزه كمك كرد. اينكه حالا رسانه‌هاي نوين مي‌توانند تجربه‌اي متفاوت را براي علاقه‌مندان موزه‌اي فراهم كنند كه موزه خود را به شكلي ديگر بنماياند و آثارش را در چرخه توليد قرار دهد و منتشر سازد؛ انتشاري كه تكرار نيست بلكه تجربه‌سازي نوين است، همان چيزي كه موزه‌ها امروزه بر آن تأكيد دارند تا بر بستر تجربه و خاطره موزه را به يك فضا تبديل كنند و حالا در اين تجربه موزه به يك فضاي شهري نيز تبديل شده است و در شهر امكان تجربه و مشاهده را فراهم كرده است تا هم شهروندان آن را بشناسند و هم به بخشي از شهر و شهرگردي تبديل شود.