جای خالی خبرنگاران غزه
محمود فاضلی
غزه این روزها پس از دو سال بمباران بیامان، محاصره و قحطی و کشتار و نسلکشی، به تنهایی روی پا ایستاده و تاب آورده، وارد مرحله جدیدی از زندگی شده است. ورود به این آتشبس در حالی است که در نتیجه حملات ارتش اسراییل به غزه از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تا این لحظه، ۶۸ هزار و ۲۱۶ نفر به شهادت رسیدهاند. شمار کلی زخمیهای حملات اسراییل به غزه از آغاز جنگ در این منطقه به ۱۷۰ هزار و ۳۶۱ نفر رسیده است. هنوز هزاران نفر دیگر نیز در نوار غزه مفقود و زیر آوار هستند.
نیروهای اشغالگر تمامی واحدهای مسکونی این شهر را ویران کردهاند و در نتیجه ساکنان این شهر طولانیترین آوارگی را از زمان آغاز جنگ تجربه میکنند. حدود ۹۰ درصد از خیابانهای شهر یا به طور کامل یا بخشی از آنها در نتیجه حملات اسراییل ویران شده و این روند بازسازیها را پیچیده کرده و بر رفتوآمد ساکنان و ارائه خدمات رفاهی تاثیر گذاشته است.
از هر ۱۰ خانه در غزه، ۹ خانه ویران شده است. این بدان معناست که ۹۰ درصد از ساختمانهای غزه در طول جنگ تخریب یا آسیب دیدهاند و اکثر ساکنان غزه اکنون یا در خانههای بدون دیوار یا در چادرها زندگی میکنند.
مایحتاج ضروری در غزه، مانند غذا، آب آشامیدنی، دارو و محصولات بهداشتی، رو به اتمام است، در حالی که صدها هزار خانواده آواره در چادرهای پرجمعیت و شرایط سخت انسانی زندگی میکنند. یافتههای آخرین ارزیابی برنامه سریع موقت خسارات و نیازها (IRDNA) درباره غزه که توسط سازمان ملل، اتحادیه اروپا و بانک جهانی انجام شده نشان میدهد که خساراتهای وارده به غزه ۷۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
اشغالگران اسرايیلی از آغاز جنگ نسلکشی در غزه از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ خبرنگاران و روزنامهنگاران را زیر آتش مداوم قرار میدهند. طی جنگ نابرابر اسرايیل در غزه، نهادهای مرتبط با فعالیت خبرنگاران، حقوق بشری و بینالمللی خواستار اتخاذ تدابیر سختگیرانه برای جلوگیری از حملات اسرايیل علیه خبرنگاران و روزنامه نگاران و هدف قرارگرفتن عمدی آنها از سوی نظامیان ارتش رژیم اسراییل شدهاند.
اشغالگران میدانند که خبرنگاران شاهدان واقعی و صدای قربانیان هستند و به همین دلیل اسراییل به ترور و از صحنه خارج کردن و جلوگیری از فعالیت آنان روی آورده تا روایت دروغین اسراییل به جامعه جهانی ارسال شود. هدف آنها جلوگیری از انتقال آزادانه اخبار است. خبرنگاران در شرایط غیرانسانی در غزه کار میکنند و از کوچکترین چتر حمایتی برخوردار نیستند. اسرايیل مانع از ورود خبرنگاران خارجی به غزه میشود و این نشان دهنده تمایل آنها برای تداوم محاصره رسانهای و سانسور جنایتشان است.
«فرانچسکا آلبانیز» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین، از اسراییل خواسته است که «در پی پایان جنگ در غزه، به خبرنگاران بینالمللی و گروههای کمکرسان اجازه ورود بدهد. اگر واقعا صلح آغاز شده و غزه دیگر یک «منطقه درگیری» نیست، این یعنی خبرنگاران میتوانند وارد شوند.»
سازمان دیدهبان حقوق بشر اروپا - مدیترانه نیز اخیرا خواستار ورود خبرنگاران و کمیتههای تحقیق بینالمللی به غزه شده تا پس از اجرای آتشبس، مستندسازی نسلکشی و پاسخگویی عاملان ارتکاب آن تضمین شود.
این گروه از رسانههای بینالمللی خواسته است که فورا تیمهای خود را به غزه اعزام کنند تا میزان ویرانی و رنج غیرنظامیان را مستندسازی کنند و بر رعایت توافق آتشبس نظارت داشته باشند. این درخواست در حالی مطرح میشود که اسراییل همیشه تلاش کرده تا از افشای آنچه در غزه رخ میدهد، جلوگیری کند و تاکنون 255 نفر از خبرنگاران و اصحاب رسانه را حین پوشش تحولات غزه به شهادت رسانده یا مجروح کرده است.
انجمن خبرنگاران خارجی مستقر در قدس نیز از اسرايیل خواسته تا اجازه بدهد خبرنگاران پس از اجرای توافق آتشبس به طور مستقل به غزه دسترسی داشته باشند.
از آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، مقامات اسرايیلی اجازه ورود خبرنگاران خارجی به این منطقه ویران شده را نداده و تنها به تعداد کمی از خبرنگاران اجازه داده تا به صورت موردی و با همراهی نیروهای ارتش اسراییل، به اراضی فلسطینی محاصره شده بروند.
آنها از اسرايیل میخواهند که بلافاصله مرزها را باز کند و اجازه بدهد رسانههای خارجی به صورت آزاد و مستقل به غزه دسترسی داشته باشند. این انجمن در دو سال گذشته بارها درخواست دسترسی آزادانه به غزه را مطرح کرده بود.
اخیرا نیز روزنامه انگلیسی گاردین در مقالهای به قلم «آنتونی بلانژه» دبیرکل فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران نوشت که غزه به خطرناکترین مکان برای روزنامهنگاری در جهان تبدیل شده و کشتن روزنامهنگاران در این منطقه، کشتن حقیقت است. غزه در دو سال گذشته خطرناکترین مکان در جهان برای فعالیت روزنامهنگاری بوده است.
در این مدت ۲۲۲ روزنامهنگار فلسطینی توسط ارتش اسراییل به شهادت رسیدند.
اسراییل ورود روزنامهنگاران خارجی به غزه را ممنوع کرده که باعث میشود حقیقت کاملا به روزنامهنگاران فلسطینی وابسته باشد که بدون محافظت کار میکنند و اغلب مستقیما هدف قرار میگیرند و قادر به تأمین پناهگاه برای خانوادههای خود نیستند. این قتلعام در تاریخ روزنامهنگاری جهان بیسابقه است. نمونهای از چنین کشتاری در جنگ جهانی دوم، جنگهای کره، ویتنام، افغانستان یا عراق ثبت نشده است. غزه بدترین گورستان برای روزنامهنگاران در تاریخ معاصر است و هدف از کشتن شاهدان و جلوگیری از ورود روزنامهنگاران بینالمللی به غزه، محو روایت فلسطینی و کنترل حقیقت همزمان با حذف سرزمین و انسانیت در غزه است.