ادبيات گوران: تلاقي فرمهاي روايي
آراكو محمودي
جايگاه «فرهاد گوران» در ادبيات معاصر كردي و فارسي به دليل رويكرد نوآورانه، دقت زباني و نگاه ژرفنگر او به واقعيتهاي اجتماعي و تاريخي، واجد اهميتي انكارناپذير است. آثار او، با اتكا به ظرفيتهاي زيباييشناختي زبان و درآميختن روايتپردازي با تأملات فلسفي و جامعهشناختي، چشماندازي تازه در سپهر ادبيات انتقادي گشوده و مرزهاي روايت مدرن را گسترش داده است.
گوران در عين بهرهگيري از دستاوردهاي ادبيات مدرن، پيوندي معنادار با ميراث فرهنگي و هويت جمعي خود برقرار ميكند؛ بهگونهاي كه ارجاعهاي مكرر او به منابع و اسطورههاي كوردي، ادبيات غني «يارسان» و سنت ادبي گورانِ كردي، نهتنها هويت فرهنگي آثارش را تقويت ميكند، بلكه افق مطالعاتي جديدي در بررسي ادبيات چندلايه و ميانفرهنگي ميگشايد. ادبيات يارسان و گوران، به عنوان دو منبع بنيادين و تاريخمند در ادبيات كردي، در بستر آثار گوران جايگاهي محوري مييابند و نشان ميدهند كه بازخواني اين گنجينهها چگونه ميتواند به تكوين ساختارهاي نوين در ادبيات معاصر ياري رساند. اين همنشيني سنّت و مدرنيته، بهويژه در خلق روايتها و مفاهيم تاريخي و اسطورهاي، از مهمترين مولفههايي است كه به آثار او غنا بخشيده و ظرفيت پژوهشي چشمگيري در حوزههاي بينارشتهاي پديد ميآورد.
اهميت اين جايگاه زماني برجستهتر ميشود كه توجه كنيم كتاب او در فرآيندي رقابتي و در بستري فرهنگي كه همواره بحثهايي پيرامون شبكهسازيهاي غيررسمي و سازوكارهاي غيرشفاف در آن مطرح بوده، توانست جايزه معتبر مهرگان را در تهران كسب كند. اين موفقيت نشاندهنده تاثيرگذاري مستقل گوران در حوزه ادبيات معاصر است؛ امري كه بر ارزش ادبي و فرهنگي آثار او صحه ميگذارد و بازخواني، تحليل و گسترش پژوهشهاي دانشگاهي پيرامون آن را به عنوان ضرورتي اساسي مطرح ميسازد. در پايان، موفقيت كتاب «ما همه در عصر شكار بهسر ميبريم» شايسته تبريك و توجه ويژه است؛ زيرا اين اثر، با ياريجستن از سنتهاي ادبي يادشده و تكيه بر دستاوردهاي نوين در روايتپردازي، توانسته است به جايگاهي برتر در فضاي ادبي امروز برسد.
مترجم و منتقد