درخشش ميكاييل شهرستاني در چالش نظم اشرافي
ماهرخ ابراهيم‌پور
سِر نوئل پيرس كاوِرد در سال ۱۸۹۹ در حومه لندن به دنيا آمد. او نمايشنامه‌نويس، آهنگساز، كارگردان، هنرپيشه و خواننده انگليسي است. نوئل كاورد بيش از ۵۰ عنوان نمايشنامه منتشر كرده است كه بسياري از آنها ساليان دراز روي صحنه نمايش باقي ماندند. اما نمايش «ارزش‌هاي نسبي» نوئل كاورد ترجمه مهدي فياضي‌كيا را نشر قطره به چاپ رسانده است.
شايد نمايشنامه روايتي عاشقانه به نظر برسد، اما با دقت بيشتر درمي‌يابيم كه در آن نشاني از عشق واقعي وجود ندارد. در حقيقت، اثر بازتابي از نسبي بودن ارزش‌ها در دنياي امروز است؛ روايتي از جهاني كه در آن هركس معيارها و ارزش‌ها را بر اساس منافع و برداشت شخصي خود تعريف مي‌كند.
نمايش در دل يك خانواده انگليسي از طبقه اعيان جريان دارد و نشان مي‌دهد كه در پسِ ظاهر منظم و متمدن جامعه انگليسي، هنوز ريشه‌هاي سنت و پايبندي به ارزش‌هاي طبقاتي زنده است. ماجرا از آنجا آغاز مي‌شود كه نايجل، جواني از خانواده‌اي اشرافي، تصميم مي‌گيرد با ستاره‌اي هاليوودي ازدواج كند؛ تصميمي كه با مخالفت شديد خانواده روبرو مي‌شود. اين مخالفت، تمام اعضاي خانواده را به تكاپو مي‌اندازد و اين كشمكش در اجرا به‌خوبي توسط ميكاييل شهرستاني به تصوير كشيده شده است. بازي‌هاي هماهنگ، ديالوگ‌هاي پُركنايه و ريتم زنده نمايش، مخاطب را درگير فضاي طنزآميز و انتقادي اثر مي‌كند. در اين ميان، فليسيتي (بازيگر نقش مادر خانواده) با بازي مسلط و پرقدرت خود، نماد سنت‌هاي ريشه‌دار و پايبندي به ارزش‌هاي طبقاتي و اشرافي را به‌خوبي مجسم مي‌سازد.
بازيگران نمايش شهرستاني سلبريتي نيستند، اما توانسته‌اند با بازي خوب و روان تماشاگر را راضي از سالن بدرقه كنند. بازيگران به دقت انتخاب شدند از خدمتكار مرد كه بازي‌اش كه گاهي فراتر از نقش يك خدمتكار ساده (بازيگر نقش كرست‌ول) است تا خواهرزاده فليستي كه با قيافه خنكش خنده كمرنگي را به لب تماشاگر مي‌نشاند. گفت‌وگوهايي كه ميان حاضران خانه مارش‌وود هاوس رد و بدل مي‌شود، بسيار جذاب و شنيدني است و فرهنگ اعياني يك خانواده را نشان مي‌دهد كه در برابر تغيير مقاومت مي‌كند. دكور صحنه بسيار جالب و صميمانه است و كتابخانه مارش‌وود هاوس را نشان مي‌دهد كه همه ماجرا در اين صحنه مي‌گذرد و لحظاتي از شخصيت افرادي را بيرون مي‌ريزد كه با رفتار خود عضو جديد خانواده را از خود مي‌رانند.
در كل نمايش «ارزش‌هاي نسبي» به كارگرداني ميكاييل شهرستاني حاكي از تلاش و همكاري و همراهي بازيگران و كارگرداني سختكوش و دقيق است كه به مخاطب احترام گذاشته و اثري را در سالن سايه به اجرا درآورده است كه علاوه بر نشاندن لبخند يك سنت را به چالش مي‌كشد.