طلب‌هاي دولت از خطوط هوايي زير ذره‌بين «اعتماد»
بدهي معوق، ايرلاين‌ها را زمينگير كرد
گروه اقتصادي|موضوع بدهي‌هاي معوق وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي دولتي به بخش خصوصي اصلا جديد نيست. اين‌بار بدهي‌ها، چند ساعتي فرودگاه بين‌المللي امام خميني را با اختلال در پروازها روبه‌رو كرد اما پس از اظهارات ضد و نقيض نفتي‌ها و راهي‌ها، بالاخره معلوم شد اواخر ديروز شرايط به حالت عادي بازگشته است. اين نخستين باري نيست كه بدهي‌هاي ايرلاين‌ها خبر‌ساز مي‌شود. هر از چند گاهي اخبار مختلفي در مورد حجم بدهي‌هاي معوق وزارتخانه مختلفي منتشر مي‌شود. از بدهي‌هاي وزارت نيرو به پيمانكاران خود گرفته تا بدهي‌هاي چند‌هزار ميليارد توماني وزارت راه و شهرسازي و بدهي چند ميليارد دلاري وزارت نفت. هرچند اين روال موجب شده تا اعلام حجم بدهي‌هاي دولتي آنچنان غريب نباشد اما اختلال در فعاليت‌هاي بخش خصوصي به واسطه بدهي‌هاي معوقش چيزي نيست كه بتوان به راحتي از كنار آن گذشت. چندي پيش بود كه بدهي‌هاي معوق ايرلاين‌ها به شركت فرودگاه‌هاي كشور موجب شد تا برخي ايرلاين‌هاي خصوصي امكان فعاليت در فرودگاه مهرآباد نداشته باشند و تردد اين ايرلاين‌ها با مشكل مواجه شود. هرچند اين اختلاف نيز در فاصله زماني كمتر از يك هفته در نهايت با گسترش موج اعتراضي شركت فرودگاه‌ها و درگير شدن تعداد بيشتري از ايرلاين‌ها ختم به خير شد اما روز گذشته بار ديگر بدهي‌هاي انباشته ايرلاين‌ها به يك دستگاه دولتي ديگر در فرودگاه امام خميني (ره) مشكل‌آفرين شد. براساس اعلام رسمي وزارت راه و شهرسازي، از صبح روز گذشته عمليات ارايه سوخت به هواپيماهاي برخي شركت‌هاي هواپيمايي از جمله هواپيمايي جمهوري اسلامي (هما) و ماهان در فرودگاه امام خميني (ره) متوقف شده است. مسوولان دولتي سوخت‌رسان به ايرلاين‌ها در نخستين اظهارنظر خود بدهي‌هاي انباشته ايرلاين‌ها را دليلي بر توقف سوخت‌رساني به هواپيماهاي ايرلاين‌هاي داخلي اعلام كردند. برخي اظهارات در نخستين ساعات قطع سوخت‌رساني از توقف فعاليت هواپيماهاي ماهان خبر مي‌دهند كه علت آن در اختيار داشتن هواپيماهاي بزرگ ديگري براي عدم سوخت‌گيري عنوان شده است. البته مسوولان اين امر را به اتمام سهميه سوخت شركت سوخت‌رسان «اوج» در اين فرودگاه مرتبط دانسته‌اند كه موجب شده تصميم نانوشته مسوولان اين شركت، به سمت سوخت‌رساني به برخي ايرلاين‌ها كه هواپيماهاي كوچك‌تري دارند، سوق پيدا كند. طبق گفته مقصود اسعدي ساماني، دبير انجمن شركت‌هاي هواپيمايي، «ايرلاين‌ها حدود ۸۵۰ ميليارد تومان بابت دريافت سوخت به شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي بدهي دارند». گفته مي‌شود اختلاف حساب اين دو شركت به‌حدي بوده كه شركت سوخت‌رسان اوج و شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي حساب‌هاي يكديگر را بلوكه كرده‌اند. پيش از اين چند بار به‌دليل عدم پرداخت بهاي سوخت دريافتي از سوي شركت‌هاي هواپيمايي داخلي شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي تهديد به توقف سوخت‌رساني به ايرلاين‌ها كرده بود. هر چند اين تهديدات در دو، سه سال اخير چند بار عملي شده و منجر به پرداخت بخشي از بدهي‌ها از سوي ايرلاين‌ها شده بود. اين‌بار اما اختلاف شركت پخش با شركت سوخت‌رسان باعث شده تا سوخت‌رساني به ايرلاين‌ها متوقف شود. با همه اين اختلافات و قطع سوخت‌رساني كه منجر به توقف برخي پروازها شد ظاهرا با پيگيري سازمان هواپيمايي مشكل تامين سوخت پروازهاي فرودگاه امام (ره) به‌طور موقت رفع شد اما همچنان اين تهديد براي ايرلاين‌هاي بدهكار در روزهاي آينده وجود دارد. البته يكي از مسوولان فرودگاه امام خميني(ره) اعلام كرده كه اين روال پيش آمده هيچ تاخير پروازي را ثبت نكرده است و تنها آنچه اتفاق افتاده تاخيرهايي چند دقيقه‌اي در انجام اين پروازهاست كه البته جلسات و مذاكرات براي حل اين مشكل ادامه دارد. البته مشاهده‌هاي عيني خبرنگاران «اعتماد» نشان داده كه برخي پروازها در فرودگاه امام بيش از سه ساعت نيز تاخير داشته است.
مشكل با وزارت اقتصاد بود
حميدرضا سيدي، مديركل فرودگاه امام خميني (ره) به اظهارنظر متفاوت‌تري پرداخته و با تاكيد بر اينكه توقف سوخت‌رساني به ايرلاين‌ها به دليل مسائل پيش‌آمده بين شركت پخش و وزارت اقتصاد بوده، گفته است: «شركت پخش قول داده ديگر چنين مشكلي را براي ايرلاين‌ها به وجود نياورد و سوخت فرودگاه را تامين كند. تمام تلاش خود را به كار بسته‌ايم تا مشكل محدوديت سوخت‌رساني به ايرلاين‌ها را برطرف كنيم، ظاهرا بين شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي و وزارت اقتصاد در خصوص بدهي‌هاي مالياتي و بدهي‌هاي گذشته هم شركت نفت و هم شركت‌هاي هواپيمايي مشكلاتي به وجود آمده بود كه نتوانسته‌اند اين مشكلات بين مجموعه خود را حل كنند و به سوخت فرودگاه و مجموعه فرودگاه‌ها منتقل شده است. وقتي سوخت فرودگاه توسط شركت پخش محدود شد و جلوي سوخت‌رساني را گرفت، پروازها با تاخير مواجه شد.»وي با تاكيد بر اينكه تمام پروازهاي فرودگاه امام به دليل اقدام شركت پخش با تاخير چند‌ساعته انجام شد، گفت: «شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي در دو‌سه روز اخير مخازن سوخت فرودگاه امام خميني را شارژ نكرده است. اين شركت طي نامه‌اي تاكيد كرده بود به شركت‌هاي هواپيمايي داخلي سوختي تحويل نشود ولي شركت‌هاي خارجي مشكلي نداشتند. اگر به‌صورت كامل از ذخيره سوخت فرودگاه استفاده مي‌كرديم كل فرودگاه مي‌خوابيد، در اين صورت كل پروازها نيز زمينگير مي‌شد. اظهارات مسوولان سازمان هواپيمايي، مجموعه فرودگاه و حتي شركت اوج به عنوان توزيع‌كننده سوخت فرودگاه مشخص مي‌كند كه مشكل مربوط به چه چيزي بوده است، اما شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي مي‌خواهد منكر موضوع شود. در يك نمونه به دليل اقدام شركت پخش شش پرواز امروز هواپيمايي ماهان با تاخير چند‌ساعته انجام شد.»
پيگيريم
با اين حال علي عابدزاده، رييس سازمان هواپيمايي از پيگيري اين سازمان براي رفع اين موضوع خبر داده و تاكيد كرده است: «تلاش مي‌كنيم تا وضعيت فرودگاه امام خميني (ره) به حالت عادي بازگردد. مشكل ايجاد‌شده در اين باره، مشكل شركت پخش با شركت‌هاي هواپيمايي نيست. سازمان هواپيمايي كشوري قبل از اين براي وصول مطالبات شركت پخش از شركت‌هاي هواپيمايي اقداماتي انجام داد كه خوشبختانه به نتيجه رسيد؛ همان‌طور كه روز گذشته هم يكي از مسوولان شركت پالايش و پخش به پرداخت بدهي‌ها توسط ايرلاين‌ها اذعان كرده است. هر گونه اختلال در امر سوخت‌رساني در آن فرودگاه موجب تاخيرات پي در پي خواهد شد كه به صورت انعكاسي پروازهاي ديگر را نيز تحت تاثر قرار مي‌دهد. سعي مي‌كنم هرچه زودتر و بدون اتلاف وقت طي تعامل با مسوولان ذيربط، موضوع را حل كنم.»البته پيش از عابدزاده محمدرضا مظلوم، مديربازرگاني شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي با رد قطع سوخت‌رساني كامل به همه ايرلاين‌ها در فرودگاه امام خميني (ره) گفته بود: «تنها فروش نقدي سوخت به دو شركت آسمان و ايران‌اير تور صورت مي‌گيرد و هيچ مشكلي بابت تامين سوخت شركت‌هاي هواپيمايي ديگر وجود ندارد. وظيفه شركت ملي پخش تامين سوخت به همه بخش‌ها از جمله شركت‌هاي هواپيمايي است، هيچ مشكلي براي تامين سوخت شركت‌هاي هواپيمايي وجود ندارد و تنها مشكل موجود مسائل مالي است. تاكنون بسياري از شركت‌هاي هواپيمايي به شركت ملي پخش مراجعه كرده و به‌صورت اعتباري فرآورده مورد نياز خود را خريداري مي‌كنند. دو شركت هواپيمايي آسمان و ايران ايرتور تاكنون به ما مراجعه نكرده و بدهي خود را تعيين تكليف نكرده‌اند، بر اين اساس فروش سوخت به اين دوشركت به‌صورت نقدي صورت مي‌گيرد. به همين دليل در برخي از فرودگاه‌هاي كشور محدوديتي براي تامين سوخت اين دو شركت هواپيمايي ايجاد شده است.»وي با تاكيد بر اينكه سوخت هيچ شركت هواپيمايي قطع نشده، ادامه داده است: «در حال حاضر شركت هواپيمايي آسمان 265 ميليارد تومان و شركت هواپيمايي ايران اير تور 60 ميليارد تومان به شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي بدهكار است. شركت ماهان در توافق قبلي سوخت خود را به‌طور اعتباري دريافت مي‌كند، به اين جهت بهتر است شركت‌هاي هواپيمايي آسمان و ايران ايرتور هر چه سريع‌تر مراجعه كرده و ضمانتنامه لازم را بگذارند تا بتوانيم سوخت مورد نياز اين دو شركت را هم تامين كنيم. در فرودگاه امام خميني (ره) ذخيره سوخت كافي وجود دارد و مشكلي بابت عدم سوخت‌رساني به شركت‌هاي هواپيمايي در اين فرودگاه و فرودگاه مهرآباد گزارش نشده است.»ناصر سجادي، مديرعامل شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي هم در اين باره گفته است: «بعضي از ايرلاين‌ها به تعهدات و توافق قبلي خود با شركت ملي پخش متعهد بوده و بهاي سوخت را بر اساس توافقات قبلي پرداخت مي‌كنند، اما بعضي از آنها اين توافقات را رعايت نمي‌كنند. ما به جز مطالبات كلان قبلي، مطالباتي هم از محل فعلي بهاي سوخت از شركت‌هاي هواپيمايي داريم كه بعضي از آنها اين پول را به تدريج پرداخت مي‌كنند، اما بعضي از آنها اين كار را نمي‌كنند.»