پيام اجلاس جهاني گاز براي سرمايه‌گذاران خارجي
سيد محمدعلي خطيبي ٭
نشست مجمع كشورهاي صادركننده گاز در تهران، از جهاتي بسيار حايز اهميت است. اين نشست فرصتي بود تا ايران به جهانيان نشان دهد با آنكه در قلب خاورميانه قرار دارد و تمام همسايگان آن در برقراري امنيت دچار مشكل هستند، با چه امنيت و آرامشي خود را اداره مي‌كند. اين اتفاق در حالي رخ مي‌دهد كه كشورهاي اروپايي نيز اين روزها با بحران تروريسم دست و پنجه نرم مي‌كنند و حتي بازي‌هاي فوتبال تحت‌الشعاع افراطي‌ها قرار گرفته اما در ايران مجمعي با حضور بالاترين مقامات كشورها در امنيت كامل برگزار مي‌شود. اين پيامي است كه به سرمايه‌گذاران خواهد رسيد كه سرمايه‌گذاري در ايران، سرمايه‌گذاري در كشوري امن است. مجمع كشورهاي صادركننده گاز به تازگي كار خود را آغاز كرده است. به همين خاطر هنوز آنچنان كه بايد و شايد وارد مسائل جزيي و البته حياتي‌تر نشده است. تاكنون در نشست‌هاي سه‌گانه سران كشورهاي صادركننده گاز، بيشتر مباحثي كه مورد بررسي قرار گرفته مباحثي عمومي‌تر مانند تعيين دبيركل يا دبيرخانه بوده و فعلا از بحث در مورد قيمت گاز خودداري شده است. البته چنين رويكردي تاحدودي طبيعي است. اگر به تاريخچه اوپك هم نگاه كنيم، متوجه خواهيم شد كه اوپك در حالي كه در دهه 60 ميلادي تاسيس شد تا يك دهه از ورود به بحث قيمت‌گذاري خودداري كرد. ولي به موازات آن كه توانست يك همبستگي بين كشورهاي صادركنندگان نفت ايجاد كند، اوپك هم به شكل تدريجي وارد حوزه‌هاي جدي‌تر شد. با تمام اين تفاسير، نشست‌هايي از اين دست فعلا در سطح گفت‌وگو است. چون هنوز مجمع صادركنندگان گاز نتوانسته خود را از بحث‌هاي مقدماتي خارج كند. در شرايط كنوني، سرمايه‌گذاران حوزه گاز به‌شدت از قيمت گاز ناراضي هستند چرا كه بازگشت سرمايه و سودآوري در اين حوزه هنوز كم است. به همين خاطر اگر بتوان مباحث را به اين سمت سوق داد در واقع گام مهمي در جدي‌تر و تاثيرگذارتر شدن اين مجمع برداشته خواهد شد؛ زيرا مادامي‌كه مجامعي از اين دست نتوانند منافع اعضاي خود را به شكل حداكثري تعيين كنند، نمي‌توانند جذابيت‌هاي كافي را داشته باشند. ولي به هر روي مجمع فوق فعلا در مراحل مقدماتي خود است و نياز به زمان بيشتر براي تبديل شدن به چنين مجمعي دارد. از سوي ديگر كشور ما هم در شرايط ويژه‌اي به سر مي‌برد. ما به زودي و با لغو تحريم‌هاي غرب، تبديل به يكي از مهم‌ترين كشورهاي صادركننده گاز خواهيم شد. از طرفي هم به‌دليل كاهش جهاني قيمت نفت، درآمدهاي گازي مي‌توانند تا حدودي معضلات اينچنيني را كاهش دهند. اين مسائل دست به دست هم مي‌دهد تا مساله تعيين قيمت گاز و افزايش آن تبديل به يك نياز اعضا شود. چرا كه به جز ايران، كشوري مانند روسيه هم به‌دليل مشكلاتي كه با غرب دارد، بيش از گذشته به درآمدهاي حاصل از فروش گاز خود چشم دارد. اما تمام اهميت مجمع سران كشورهاي صادركننده گاز به همين خلاصه نمي‌شود. براي كشور ما به طور خاص، تشكيل چنين اجلاسي به خودي خود يك موفقيت است. ٭ نماينده سابق ايران در اوپك