چرايي گرايش دولت به سياست‌هاي پولي
علي سنگينيان ٭
دولت در شرايط كنوني به اتخاذ سياست‌هاي پولي گرايش پيدا كرده است. اين نكته را مي‌توان از بررسي وضعيت اقتصادي كشور دريافت. وضعيت كشور امروز به گونه‌اي است كه نمي‌توان سياست‌هاي بلندمدتي را در حوزه پولي و مالي تدوين كرد چرا كه افق نگاه كوتاه‌تر شده است و طرح‌هايي براي برون‌رفت از وضعيت موجود بايد مورد بررسي قرار گيرد.
با توجه به شرايط كنوني بايد توجه داشت سياست‌هاي انبساطي كوتاه‌مدت نيز دوره اجرايي و تاريخ مصرف محدودتري دارند چرا كه اجرايي شدن سياست‌هاي انقباضي بدون ترديد موجب افزايش تورم مي‌شود.
بيم افزايش نرخ تورم با اتخاذ سياست‌هاي انبساطي در حالي مي‌رود كه دولت در دو سال گذشته كنترل نرخ تورم را هدف اساسي و اصلي خود قرار داده است. با اين حال قصد دارد با ابزارهايي به جنگ ركود سخت و سنگين حاكم بر اقتصاد برود. همانطور كه تلويحا اشاره شد مهم‌ترين راه خروج از ركود، اتخاذ سياست‌هاي مالي انبساطي يا سياست‌هاي پولي انبساطي است. اتخاذ چنين سياست‌هايي در دوره‌اي معقول مي‌تواند سايه ركود را از سر اقتصاد ايران كم كند اما بايد در اين ميان به تفاوت سياست‌هاي پولي و مالي نيز توجه داشت تا معلوم شود علت گرايش دولت به سياست‌هاي پولي چيست؟ معمولا سياست‌هاي مالي، سياست‌هاي بلندمدت و سياست‌هاي پولي، سياست‌هاي كوتاه‌مدت به حساب مي‌آيند. همانطور كه گفته شد اتخاذ سياست بلندمدت به دليل شرايط اقتصاد ايران و عمق مشكلات تا حدودي ميسر نيست. با توجه به اين موضوع طبيعي است دولت به سياست‌هاي پولي در دوران كنوني توجه ويژه‌اي نشان دهد. اين كار مي‌تواند از مسير تسهيل وام‌دهي بانك مركزي يا كاهش نرخ وام، حجم پول در اقتصاد افزايش دهد.
بدون ترديد دولت نمي‌تواند در شرايط كنوني براي حل مشكل ركود سياست‌هاي مالي جديدي را تدوين كند. اين اقدام البته پس از رفع علائم اوليه بحران و عادي‌تر شدن وضعيت اقتصادي ميسر خواهد بود چرا كه در اين صورت دولت مي‌تواند با دور زدن از وضعيت حاد، براي حل ريشه‌اي بحران نسخه‌اي شفابخش تدوين كند. در بسياري موارد با رفع شدن علايم اوليه بحران، دولت‌ها دست به كار تدوين سياست‌هايي براي رشد مقطعي اقتصاد و... مي‌شوند؛ اين اتفاق سبب مي‌شود ريشه‌هاي بحران باقي بماند تا در بزنگاه‌ها بتوانند مجددا خود را نشان دهند. از اين رو ضرورت دارد دولت پس از رفع مشكلات، نسبت به تدوين سياست‌هاي بلندمدت اقدام كند.
٭كارشناس بازار پولي