رياست‌جمهوري ترامپ چه معنايي
براي كشورهاي خليج فارس دارد
سلطان القاسمي / تقريبا احتمال رييس‌جمهور شدن دونالد ترامپ، نامزد جمهوريخواهان در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا بسيار زياد به نظر مي‌رسد. اين يعني او ژانويه آينده چهل و پنجمين رييس‌جمهور ايالات متحده مي‌شود. اما رياست‌جمهوري دونالد ترامپ چه معنايي براي كشورهاي ثروتمند نفتي حوزه خليج فارس خواهد داشت؟
رهبران پايتخت‌هاي خليج فارس، همانند رهبران كشورهاي ديگر در سراسر جهان، انتخابات مقدماتي رياست‌جمهوري ايالات متحده را دنبال مي‌كنند. بيش از همه اما اين شش كشور به‌شدت به امريكا تكيه دارند و به حفظ روابط با ايالات متحده متمايل هستند. ماه مه‌گذشته، باراك اوباما رييس‌جمهور اين كشور در ديدار با رهبران خليج فارس، به آنها وعده داد كه جانشين او در كاخ سفيد تعهد سپر آهني براي امنيت اين كشورها را ادامه خواهد داد.
اما نظرات دونالد ترامپ در مورد كشورهاي حوزه خليج فارس كمتر اطمينان بخش بوده است. او در اظهارات گسترده درباره عربستان سعودي، در ماه آگوست 2015 گفت كه او طرفدار بزرگ عربستان نيست و ايالات متحده بيش از حد براي اين كشور هزينه پرداخته است. ترامپ پيش بيني كرد: «عربستان سعودي به سوي دردسر بزرگ مي‌رود و خيلي زود آنها نيازمند كمك خواهند بود... ما هيچ چيزي براي اين كار نداريم. آنها خودشان روزانه يك ميليارد دلار درآمد دارند.» او افزود: « دليل اصلي رابطه ما با عربستان اين بود كه ما به نفت نياز داشتيم. اما اكنون ما به نفت خيلي نياز نداريم.»
پيرو اين اظهارات، در ماه دسامبر گذشته نيز وقتي ترامپ خواستار ممنوعيت ورود مسلمانان به ايالات متحده شد، رهبران شوراي همكاري خليج فارس در بيانيه‌اي نگراني عميق خود را از افزايش لفاظي‌هاي خصمانه، نژادپرستانه و ضد انساني عليه پناهندگان به‌طور كلي و مسلمانان به‌طور خاص اعلام كردند. تعدادي از بازرگانان خليج فارس، از جمله شاهزاده سعودي وليد بن طلال و دبي و مالك املاك و مستغلات خلف الحبوتر، اخيرا علنا از دونالد ترامپ انتقاد كرده و هشدار دادند كه رياست‌جمهوري ترامپ موجب مي‌شود شوراي همكاري خليج فارس سرمايه‌گذاري‌هاي خود از ايالات متحده را خارج كنند.
با وجود اين هشدارها، ممكن است برخي همگرايي بين مواضع كشورهاي حوزه خليج فارس و دونالد ترامپ درباره ايران وجود داشته باشد. شوراي همكاري خليج فارس، به جز عمان، با وجود استقبال از توافق هسته‌اي ايران، به مذاكره براي لغو آن ادامه مي‌دهند. از نظر رهبران خليج فارس، در مذاكرات هسته‌اي فرصت براي وادار كردن ايران براي خودداري از دخالت در امور كشورهاي عربي از دست رفت. ممكن است دونالد ترامپ و شوراي همكاري خليج فارس درباره ايران يك ديدگاه داشته باشند. دونالد ترامپ در يك مصاحبه راديويي در سپتامبر گذشته، توافق هسته‌اي ايران را به عنوان يك چيز وحشتناك و خنده‌دار به انتقاد گرفت و گفت: «اين يكي از بي‌كفايت‌ترين قراردادهايي بوده كه من ديده‌ام» و افزود: «من هرگز معامله‌اي چنان يك طرفه نديده‌ام در زندگي‌ام. » با اين حال، اظهارات دونالد ترامپ در مبارزات انتخاباتي ممكن است به‌طور قابل توجهي با اظهارات او در مقام رييس‌جمهور متفاوت باشد. با وجود انتقاد ترامپ از توافق هسته‌اي ايران، او مي‌گويد احتمالا با پوتين دوستان خوبي خواهند بود.
دونالد ترامپ تا به حال چندبار لحن خود را درباره عربستان تغيير داده است. او در يك سخنراني در ماه ژوئن گذشته، گفت: «من عاشق عربستان سعودي هستم... هرچند كه آنها مشكلاتي دارند. » ترامپ ادامه داد: «عربستان سعودي بدون ما از بين رفته بود. آنها بدون ما از بين مي‌روند. » اين يكي از دلايلي است كه نشان مي‌دهد چرا كشورهاي حوزه خليج فارس ممكن است يك فرد بيشتر قابل پيش بيني، مانند هيلاري كلينتون را به ترامپ ترجيح دهند.
يكي ديگر از نگراني‌ها براي شوراي همكاري خليج فارس فقدان اطلاعات كامل و اساسي ترامپ درباره بازيگران منطقه‌اي است. او صادقانه مي‌گويد كه اطلاعات كمي در مورد حسن نصرالله، حزب‌الله و ديگر افراد دارد. او ادعا كرده زماني كه در كاخ رياست‌جمهوري قرار گرفتم همه آنها تغيير خواهند كرد.
موضع ترامپ در مورد سوريه هم براي شوراي همكاري خليج فارس نامشخص است. در اكتبر گذشته، ترامپ از كشورهاي حوزه خليج فارس خواست كه يك تكه بزرگ از زمين در سوريه را در اختيار گرفته و يك منطقه امن بسازند. در ماه فوريه، او موضع خود را تغيير داد و گفت: «من يك منطقه امن (در سوريه) خواهم ساخت. هزينه آن را كشورهاي حوزه خليج فارس بايد بپردازند. اما موضع ترامپ درباره مصر، يكي ديگر از مسائل مهم در سياست منطقه‌اي، تا حد زيادي در راستاي اهداف شوراي خليج فارس بوده است.
شش كشور شوراي همكاري خليج فارس‌اند كه به تازگي خودشان گام‌هايي براي تشديد امنيت داخلي برداشته‌اند. براي آنها، احتمالا تغيير در واشنگتن در 20 ژانويه سال 2017، يك تغيير ناخوشايند خواهد بود.
منبع: ميدل ايست اينستوت