ديدار صدر اعظم آلمان از خشم ترك‌ها كم نكرد
از تهديد داووداوغلو تا درخواست منطقه امن مركل
سفر آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان به استاني در جنوب شرقي تركيه به پايان رسيد. سفري پرحاشيه كه هر رسانه‌اي از ظن سياسي خود آن را تعبير كرد و البته كه حاشيه‌هاي سياسي آن چه از بعد توافقنامه ميان تركيه و اتحاديه اروپا براي اسكان مهاجران در خاك تركيه و چه انتقادها از تلاش‌هاي رييس‌جمهور اردوغان براي محدود كردن آزادي بيان، بسيار پررنگ بوده است. نشست خبري مركل با ميزبان كه احمد داووداوغلو نخست‌وزير تركيه بود به صحنه‌اي براي عمل و عكس‌العمل‌هاي سياسي نسبتا تند بدل شده بود. داووداوغلو بي‌تعارف هم سخن گفت و هم تهديد كرد. وي به صراحت هشدار داد كه اگر اتحاديه اروپا نتواند به وعده خود مبني بر لغو ويزا عمل كند، در اين صورت بايد روند بازگرداندن پناهجويان از اروپا متوقف شود. نخست‌وزير تركيه در حالي براي چندمين‌بار مطالبه طرف ترك اين توافق را مساله لغو ويزا خواند كه در كنار آنگلا مركل، دونالد تاسك، رييس شوراي اروپا و فرانس تيمرمانس، معاون كميسيون اروپا هم ايستاده بودند. رده بالاترين مقام‌هاي اتحاديه اروپا به همراه مركل كه كشورش بيشترين آسيب‌ها را از وضعيت نابسامان مهاجران سوري و خاورميانه‌اي ديده است به تركيه رفتند تا تكليف توافق شش ميليارد يورويي براي بازگشت مهاجران كه به سواحل يونان مي‌رسند، به تركيه را مشخص كنند. بر اساس توافقي كه اروپايي‌ها با تركيه تا اين مرحله به سامان رسانده‌اند، اگر آنكارا تعهدات خود را به‌جا آورد، كميسيون اروپا ماه آينده ميلادي مساله لغو ويزا براي شهروندان تركيه را تصويب خواهد كرد. تركيه ظاهرا وفاي به عهد كرده اما با توجه به زنگ خطرهاي امنيتي كه در اروپا به صدا درآمده است، روند لغو ويزا براي تركيه با كندي در حال بررسي در كميسيون اروپا است و روي رديف كند نوار قرار گرفته است. دولت تركيه كه خود با بحران‌هاي سياسي و امنيتي بسيار دست و پنجه نرم مي‌كند از زمان حصول اين توافق با اتحاديه اروپا به وفاي به عهد اروپايي‌ها كه سال‌هاست تركيه را پشت در الحاق به اتحاديه نگه داشته‌اند، شك دارد و بر همين اساس داوود اوغلو روز گذشته در حضور مركل و خبرنگاران حاضر، گفت: كليدي‌ترين مساله براي حل بحران پناهجويان همكاري نزديك و براي ما همكاري بيشتر در راستاي لغو ويزاست. اين دو مساله به يكديگر وابسته هستند. نخست‌وزير تركيه در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه در صورتي‌كه اتحاديه اروپا اين مساله را به تاخير بيندازد، واكنش تركيه چه خواهد بود، گفت: در چنين شرايطي آنكارا نيز روند بازگشت مهاجران را متوقف خواهد كرد. صدراعظم آلمان در اين نشست خبري در مسير تلطيف فضا تلاش كرد و با بيان اينكه شخصا به دنبال اجراي كامل توافق است، گفت: براي دستيابي تركيه به نتايج مطلوب و مورد نظرش تلاش خواهم كرد. آنكارا بايد 72شرط مورد نظر را اجرا كند تا بتواند به لغو ويزا دست يابد، اين باور وجود دارد كه اين كشور نيمي از اين شرايط را اعمال كرده است. بر اساس گزارش‌هاي رسيده در خصوص فوايد اجراي اين توافق، حدود 325 پناهجو از زمان اجراي توافق در 23 مارس امسال از جزاير يونان به تركيه بازگردانده شده‌اند كه بيشتر آنها افغاني و پاكستاني هستند. اين توافق به ميزان قابل توجهي باعث كاهش روند سرازير شدن پناهجويان از تركيه به سمت اتحاديه اروپا شده است.
بازديد از كمپ مهاجران سوري در خاك تركيه يكي از برنامه‌هاي ديگر مركل در مدت‌زمان اقامت كوتاهش در شهر «گازي آنتپ» بود. بر همين اساس وي در نشست خبري با داوود اوغلو بار ديگر درخواست پيشين خود براي تشكيل منطقه‌اي امن براي اسكان پناهجويان داخل خاك سوريه را تكرار كرد. مركل در اين خصوص گفت: من درخواست كردم منطقه‌اي ايجاد شود كه آتش‌بس در آنجا به‌طور خاص رعايت شده و سطح قابل توجهي از امنيت در آن تضمين شود. مركل دو ماه قبل هم همراستا با مواضع مقامات دولت تركيه، تشكيل منطقه امن داخل خاك سوريه را خواستار شده بود. در آن زمان هم اين اظهارات با استقبال آنكارا مواجه شد كه مدت‌هاست به دنبال ايجاد منطقه پرواز ممنوع و خارج از حاكميت دمشق در سوريه است.
پليس پشت در بود
حضور مركل در تركيه از سوي بسياري از منتقدان خط و مشي‌هاي رييس‌جمهور كشور ميزبان با اما و اگرهايي از همان ابتدا روبه‌رو بود. تلاش‌هاي اردوغان براي به ميز محكمه كشاندن يك طنزپرداز آلماني و حمايت مركل از به راه افتادن اين رويه قضايي صداي بسياري از منتقدان را بلند كرده است و البته همزمان با حضور مركل گام ديگري از سوي دولت اردوغان بر حاشيه‌هايي از اين جنس افزود. روز گذشته يك خبرنگار هلندي به اتهام انتقاد از «رجب طيب اردوغان» رييس‌جمهور تركيه در خانه‌اش در اين كشور دستگير شد. «ابرو عمر» كه ترك‌تبار است در حساب توييتر خود نوشت: «پليس پشت در است و اين شوخي نيست. »
وي متهم است كه توييت‌هايي انتقادي درباره اردوغان منتشر كرده است. عمر به تازگي هم مطلبي انتقادي درباره اردوغان در روزنامه هلندي «مترو» منتشر كرده بود. در اين مطلب به اختلافات ميان تركيه و هلند پرداخته شده است. وي در دومين توييت خود پيش از ترك محل زندگي‌اش در كوش‌آداسي هم نوشت: «من آزاد نيستم. ما به بيمارستان مي‌رويم تا قبل از محاكمه مورد آزمايش‌هاي پزشكي قرار گيرم.»