ذخيره‌گاه‌هاي اُرس و بلوط هيركاني در خطر نابودي
جاده بدون مجوز در قلب پارك ملي پابند
الهه موسوي
هنوز مدتي از دستور مقام معظم رهبري درباره سياست‌هاي ابلاغي محيط زيست و تاكيد بر رعايت الزامات محيط‌زيستي در تمام طرح‌ها و پروژه‌ها نگذشته بود كه برخي مسوولان در پي اجراي طرح‌هاي بي‌ارزيابي و حتي بدون مصوبه در قلب جنگل‌هاي هيركاني كشور هستند. ساخت جاده نكا- دامغان در دل «پارك ملي پابند» يكي از اين طرح‌هاست كه طي دو روز گذشته بدون مصوبه و تاييد از وزارت راه، سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگل‌ها و منابع طبيعي كشور و تنها با حمايت فرماندار و استاندار مازندران كليد خورده و با مخالفت و ايستادگي نيروهاي يگان حفاظت محيط زيست مازندران در ورودي پارك ملي گلستان فعلا متوقف شده است. خبرها حاكي است كه اين مسوولان همراه با ماشين آلات سنگين و سبك راهسازي از جمله لودر و بولدوزر به منطقه آمده تا عمليات را آغاز كنند.
اين طرح كه مصداق صريح تخريب جنگل، فرسايش خاك، تخريب زيستگاه و تصرف منابع طبيعي است در حالي كليد خورده كه چندي پيش رييس قوه قضايي با ابلاغ‌نامه‌اي خطاب به دادستان‌ها دستور برخورد جدي با هر گونه تخلف در حوزه منابع طبيعي و محيط زيست را صادر كرده است. با اين همه فرماندار شهرستان نكا با ارسال نامه‌اي خطاب به مديركل حفاظت محيط زيست مازندران از او خواسته تا با درخواست او براي زيرسازي و تعريض محور ارتباطي قديمي از ابتداي روستاي بندبن به دامغان موافقت كند. اين در حالي است كه فعالان محيط زيست مازندران مي‌گويند كه منطقه مورد نظر بسيار صعب‌العبور و داراي شيب 1800 تا 2 هزار است و در منطقه انبوه جنگلي واقع شده كه در صورت اجرا مي‌تواند باعث نابودي ذخيره‌گاه‌هاي ارس و بلوط شمال شود.
محيط زيست: با هر تعرض مقابله مي‌كنيم
ناصر مهردادي، مديركل حفاظت محيط زيست مازندران به «اعتماد» گفت: «اين جاده مربوط به سال‌ها پيش است كه در بخشي از پارك ملي پابند واقع شده؛ قبل از اينكه آنجا به عنوان پارك ملي ثبت شود وجود داشته است. حالا هم فرماندار و بقيه مسوولان مي‌خواهند بازسازي شود. » او با تاكيد بر اينكه محكم و استوار در برابر تخلف‌ها و تعرض‌ها خواهد ايستاد، گفت: « قرار شده طي 48 ساعت جلسه‌اي تشكيل و موضوع بررسي شود و در نهايت موضع مان را در قبال اين عمليات اعلام مي‌كنيم.»
بودجه مربوط به پروژه‌اي ديگر است
يدالله اسدي، نايب‌رييس شوراي روستاي پابند به «اعتماد» مي‌گويد: «بودجه تامين شده براي راهسازي مسير نكا- دامغان اساسا متعلق به طرحي نيمه كاره است كه نمي‌دانم بر اساس چه قانون و منطقي به ساخت يك راه جديد مطالعه نشده و بدون ارزيابي اختصاص داده شده است.»او توضيح مي‌دهد: «چند سال پيش جاده‌اي در مسير نكا به دامغان ساخته شد كه سه كيلومتر از آن به دليل تمام شدن بودجه، باقي ماند. حالا 400 ميليون تومان بودجه براي اتمام همان جاده تامين شده اما برخي مسوولان شهر نكا مي‌خواهند آن بودجه را براي ساخت يك جاده ديگر استفاده كنند. جاده‌اي كه نه مصوبه دارد؛ نه اداره راه آن را تاييد كرده و نه ادارات كل محيط زيست و منابع طبيعي آن را مطالعه و ارزيابي كرده‌اند. اصلا همه مانده‌ايم كه اين پروژه يكباره از كجا سر برآورده است.»او در ادامه تاكيد مي‌كند: «بودجه‌اي كه فرستاده شده بر اساس صورتجلسه وزارت راه كه تمام مسوولان استان مازندران و شهر نكا در آن حضور داشته‌اند مربوط به همان طرح نيمه تمام است كه روستاي حدفاصل روستاي تجرخيل به پابند بهشهر بوده كه نياز مردم است. اما اين جاده‌اي كه بعضي مسوولان آن را مطرح كرده‌اند و مي‌خواهند بودجه اين طرح را براي آن خرج كنند هم از داخل پارك ملي پابند مي‌گذرد و هم ذخيره گاه اُرس‌هاي 800 – 700 ساله ما در آنجا قرار گرفته كه گونه‌اي حمايت شده و بسيار كمياب است. مردم با اين راه دوم اصلا موافق نيستند؛ چرا كه باعث نابودي جنگل‌هاي مان مي‌شود و روستاهاي پايين دست بيش از گذشته در خطر سيل قرار مي‌گيرند. » اسدي اشاره مي‌كند كه در ملاقاتي كه روز گذشته با اداره راه نكا داشته است كارشناسان اين اداره گفته‌اند كه نه نقشه‌اي براي اين راه طراحي شده و نه مطالعه‌اي صورت گرفته و بنابراين احداث آن كاملا غيرقانوني است.
نابودي ذخيره‌گاه‌هاي اُرس و بلوط
حسين كبيري، فعال محيط زيست شهرستان نكا كه در روز گذشته از منطقه مورد نظر بازديد ميداني كرده است به «اعتماد» گفت: «من هنوز در شگفتم كه چگونه چنين مسيري را براي جاده‌سازي انتخاب كرده‌اند. من كه مي‌خواستم از آنجا عبور كنم در چند نقطه نزديك بود به پرتگاه سقوط كنم. منطقه‌اي بسيار پرشيب و جنگلي انبوه، داراي اُرس‌هاي 800 ساله و بلوط‌هاي كهنسال و كاملا سرپاست. حالا چگونه مي‌خواهند در آن نقطه جاده بسازند؟» او در ادامه گفت كه بخش‌هايي از جاده دچار آبگرفتگي شده و جاده را برده است و اگر درختان بالادست قطع شوند، نكا كه سال‌هاست در معرض سيل قرار دارد، بيشتر تهديد مي‌شود. مسعود مولانا، رييس شبكه سمن‌هاي محيط‌زيست مازندران نيز در‌اين‌باره گفت: «علاوه بر پارك ملي كه بالاترين درجه حفاظتي را دارد، آسيب به جنگل‌هاي هيركاني و باز شدن راه‌هاي ارتباطي متعدد به اين مناطق بكر، هم منظر طبيعي منطقه را برهم‌مي‌زند و هم باعث از دست رفتن هزاران اصله درخت، ميليون‌ها تن خاك حاصلخيز و آسيب به جويبارهايي مي‌شود كه آب نكارود را تامين مي‌كنند. علاوه بر اينها زيستگاه حيات وحش از‌جمله پلنگ، خرس قهوه‌اي، مرال و شوكا در آن منطقه دچار آسيب جدي مي‌شود و افزايش تردد حيات آنها را به خطر مي‌اندازد. ما مخالف اين جاده هستيم و اين را به مسوولان محيط زيست و منابع طبيعي استان نيز اعلام كرده‌ايم.» حجت‌الاسلام طباطبايي‌نژاد، نماينده ولي فقيه در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور در پاسخ به اين سوال «اعتماد» كه چرا براي برخورد با متخلفان حوزه محيط زيست كه در اصل فرمان صريح رهبري را زير پا مي‌گذارند، تمهيداتي در نظر گرفته نمي‌شود به «اعتماد» گفت: «بايد بر اساس نيازهاي مردم تصميم بگيريم و اين تصميم‌ها را به گونه‌اي مديريت كنيم كه خلاف قوانين و فرموده‌هاي رهبري نباشد و به محيط زيست و منابع طبيعي نيز آسيب نرسد.» او در پايان قول رسيدگي به موضوع ساخت جاده در قلب پارك ملي پابند را به «اعتماد» داد.
همچنين حميد گشتاسب ميگوني، مديركل دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محيط زيست با اشاره به اينكه اين موضوع مربوط به 5/4 كيلومتر بهسازي و مرمت جاده داخل پارك ملي پابند است، به ايسنا گفت: بعد از شنيدن اين خبر با معاون محيط زيست طبيعي استان مازندران تماس گرفته و تاكيد كرده‌ايم كه به هيچ‌وجه با ساخت جاده در پارك ملي موافقت نكنند. بايد ابتدا مراتب لازم به دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محيط زيست گزارش شود تا مورد بررسي قرار گيرد، سازمان حفاظت محيط زيست طبق قانون پارك‌هاي ملي، مخالف اين موضوع است.
او همچنين در مورد نامه فرماندار نكا به مديركل حفاظت محيط زيست استان مازندارن مبني بر فرصت 48 ساعته براي موافقت با ساخت جاده در پارك ملي پابند، گفت: اينها مكاتبات درون استاني است كه معمولا رد و بدل مي‌شود ولي موضع‌گيري ما بعد از دريافت گزارش و اطلاع‌رساني از سوي اداره كل استان مازندران خواهد بود.