سودهاي موهوم
احمد حاتمي يزد
كارشناس بانكي
سيستم بانكي در ايران روش‌هاي حسابرسي‌هاي مخصوص به خود دارد كه ساليان سال است از آن استفاده مي‌كند. اين روش‌ها براي نشان دادن سود بيشتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. يكي از اصلي‌ترين روش‌ها نشان دادن سود مطالبات معوق و زنده نشان دادن معوقات است. البته من نام اين اتفاق را دستكاري نمي‌گذارم؛ مي‌توان به عدم توجه به ضوابط تنظيم حساب از آن نام برد. يكي ديگر از روش‌هايي كه بانك‌ها در اين خصوص مورد استفاده قرار مي‌دهند؛ محاسبه مطالبات از دولت است. در صورتي كه بانك‌ها مبالغ كلاني از دولت طلب دارند كه اميدي به پرداخت آن نيست و هيچ سودي از اين محل دريافت نمي‌شود ولي بانك‌ها اين ميزان مطالبات را نيز در ليست سود حساب‌ها نشان مي‌دهند. مي‌دانيم كه حجم بدهي كل دولت به اندازه دو سال بودجه كشور است و پرداخت اين بدهي‌ها به انضباط شديد مالي نياز دارد. امري كه از عهده دولت‌ها تا به حال خارج بوده است. با اين وجود بانك‌ها اين منابع كه مدت‌هاست از دسترس خارج شده را در طرف سود حساب‌ها، آورده و به اين ترتيب ميزان سود خود را بالاتر از ميزان واقعي نشان مي‌دهند. همچنين بانك‌ها منابع معتنابهي در بخش دارايي‌هاي غيرمنقول دارند. بانك‌ها عموما براي نشان دادن اين منابع در حساب‌هاي خود، اين دارايي‌ها را تجديد ارزيابي مي‌كنند. ساختمان‌هايي كه تجديد ارزيابي مي‌شود عموما به عنوان سود در تزارنامه‌ها محاسبه مي‌شود.