مخالفت وزير صنعت با واردات واگن
روي ريل مي‌ايستم تا واگن خارجي نيايد
گروه اقتصادي
ظاهرا وزير صنعت، معدن و تجارت عزم خود را جزم كرده تا به هر قيمتي از توليد داخل حمايت كند ولو اينكه تمام قد بخواهد روي ريل قطار بايستد.
چند سالي است كه موضوع ساخت واگن‌هاي قطار در جهت نوسازي و بهسازي ناوگان حمل و نقل ريلي يكي از دغدغه‌هاي اصلي دو وزارتخانه صنعت و راه است و متوليان اين دو وزارتخانه از سال‌هاي گذشته براي اين بخش تصميمات و تفاهمنامه‌هاي مختلفي را امضا كردند كه هنوز هم اندر خم يك كوچه است. حال اينكه اين قراردادها به خاطر عدم توانمندي توليد گران داخلي بلا استفاده باقي مانده‌اند و اجرايي نشده‌اند يا دست‌هايي موجب شدند تا به جاي توليد داخل به سمت واردات وخريد خارجي برويم موضوعاتي است كه بارها در مورد آنها بحث شده اما نتيجه‌اي را در بر نداشته است.
نزديك به هفت ماه پيش بود كه ايران قراردادي براي خريد واگن با روس‌ها امضا كرد و حالا محمد رضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت در بيست و دومين جلسه ستاد راهبري اقتصاد مقاومتي استان مركزي به اين موضوع واكنش نشان داده و مي‌گويد: « خريد ۵۰۰۰ واگن باري از روسيه كم سليقگي بوده است، بنده در مخالفت با اين طرح اعلام كرده‌ام كه روي ريل مي‌ايستم و اجازه نمي‌دهم اين واگن‌ها وارد كشور شوند. در شرايطي قرار داريم كه بايد مشكلاتي را كه طي يك دهه گذشته انباشته شده است با كمك و همفكري يكديگر برطرف كنيم.»
وي كه براي بازديد از شركت واگن پارس اراك به اين شهر رفته است، گفته است: «جلسات متعددي با وزارت دفاع و راه‌آهن داشته‌ايم تا موانع و مشكلات حل شود و چرخ كارخانه به گردش درآيد. اين شركت قراردادي با كوبا نيز داشته است كه با پيگيري‌هاي انجام شده توانستيم ۱۰ ميليارد تومان از سازمان مديريت بابت پرداخت خسارت به اين شركت اخذ و تزريق كنيم. همين امروز ۴۳ ميليون يورو از كوبا طلب داريم و صندوق ضمانت صادرات اين خسارت را پرداخت كرده است. در همين حال بانك توسعه صادرات حدود ۳۳ ميليون يورو از اين ميزان را پرداخت كرده و در نهايت توافق شده است ماهي يك ميليون يورو از كوبا دريافت شود.»
البته موضوع خريد واگن از روس‌ها را در همان زمان پورسيد آقايي، معاون وزير راه و شهرسازي و مديرعامل شركت راه آهن تكذيب كرده و اعلام كرده بود قراردادي در اين زمينه منعقد نشده است اما اظهارنظر وزير صنعت، معدن و تجارت حكايت از روالي ديگر دارد و رسما و با صراحت در جمع بخش خصوصي و توليدگران واگن گفته است كه روي ريل مي‌ايستد و از ورود ۵۰۰۰ واگن باري به كشور جلوگيري مي‌كند.
در همان زمان يعني بهمن ماه سال گذشته كومرسانت، نشريه‌اي روسي از تحويل دادن 5 هزار واگن باري توليد شركت «اورال واگن زاوود» به ايران خبر داد و نوشت: « بانك دولتي توسعه روسيه (ونش اكونوم بانك) يك وام 2/11 ميليارد روبلي (140 ميليون دلاري) به اين منظور در اختيار شركت اورال واگن زاوود قرار خواهد داد. اين واگن‌ها در بخش فني سيستم ريلي ايران به كار گرفته خواهند شد و انتظار مي‌رود تحويل واگن‌هاي مذكور قبل از پايان سال 2016 آغاز شود.»
يك روز بعد محمدي، مديرعامل وقت واگن‌پارس در واكنش به اين خريد با بيان «در شرايط معمولي سالانه ظرفيت توليد 1000 واگن باري را داريم» به تسنيم گفته بود: «واردات 5000 واگن روسي با توجه به توانمندي‌هاي داخلي مشكوك است. واگن‌سازان داخلي در بخش توليد انواع واگن‌هاي باري مشكلي ندارند و به‌راحتي مي‌توانند نياز كشور را تامين كنند، هم‌اكنون واگن‌سازان داخلي با حداكثر 25 درصد ظرفيت خود فعاليت مي‌كنند و در اين شرايط موضوع خريد 5000 واگن باري از روسيه در تضاد با سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي و استفاده از ظرفيت‌هاي داخلي است.»
وي در همان زمان تاكيد كرده بود كه كارخانه واگن پارس به‌تنهايي توانايي توليد سالانه 1000 واگن باري را دارد، و در حال حاضر خط توليد واگن‌هاي باري در كارخانه‌هاي واگن‌سازي كشور متوقف شده است.
محمدي با ابراز اينكه واردات اين حجم واگن باري مشكوك است و طرح اين پرسش «پس كارگروه اقتصاد مقاومتي به چه منظور در هيات دولت تشكيل شده است؟» تاكيد كرده بود: «طبيعتا هيات دولت بايد از واردات واگن با توجه به توانايي كشور جلوگيري كند.»
بعد از اظهارات محمدي، معاون ناوگان راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران خريد واگن باري از روسيه را تكذيب كرد و گفت: «واگن‌سازان داخلي توانمندي در كشور داريم و نيازهاي شبكه ريلي را از همين طريق تامين مي‌كنيم و نيازي به واردات واگن از ساير كشورها نداريم. راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران هيچ مذاكره‌اي براي خريد واگن باري از روسيه نداشته است. محور و اولويت فعاليت‌هاي راه‌آهن مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتي است، واگن‌سازان داخلي توانمندي در كشور داريم و نيازهاي شبكه ريلي را از همين طريق تامين مي‌كنيم و نيازي به واردات واگن از ساير كشورها نداريم. در حال تامين فاينانس براي خريد واگن و تجهيزات ريلي از توليدكنندگان داخلي هستيم.»
البته محمدرضا نعمت‌زاده در اظهاراتش به موضوع ديگري هم اشاره كرده كه تاكنون بارها انتقادات زيادي را از سوي كارشناسان و حتي دولتمردان با خود همراه كرده است. نعمت‌زاده به موضوع خصوصي‌سازي انتقاد كرده و گفته است: «مشكل اساسي اين شركت نحوه خصوصي‌سازي است، چراكه بابت رد ديون به وزارت دفاع واگذار شده است، در حالي كه اولويت وزارت دفاع ساخت واگن نيست و بايد مالكيت اين مجموعه تغيير پيدا كند كه وزير دفاع هم با اين مورد موافقت كرده است. اين شركت در 20 سال گذشته توان صادراتي خوبي داشته است، هم‌اكنون اين شركت با بيش از ۳۰۰ ميليارد تومان بدهي و ضرر انباشته مواجه است كه بايد مسائل را به صورت ريشه‌اي حل و فصل كرد. بحث مالكيت واگن پارس يك مشكل كليدي است و بايد به بخش‌هاي خصوصي و نيمه خصوصي واگذار شود تا مشكلات اين شركت حل شود.»
وي با بيان اينكه در جلسه هفته گذشته دولت، آيين‌نامه اصلاح تبصره‌هاي بودجه ۹۵ تصويب و ابلاغ شده است، اظهار داشته است: «يكي از موارد اين است كه دولت ۴۰ هزار ميليارد تومان تقاضا كرده كه بخشي از آن بابت تهاتر و رد ديون به پيمانكاران و سازندگان است. براي نخستين بار در سال گذشته ۱۰ هزار ميليارد تومان اوراق خزانه صادر شده است كه در اختيار شركت‌ها و پيمانكاران قرار گرفت و از فشارها كاسته شد اما بدهي دولت و شركت‌هاي دولتي به شركت‌ها، پيمانكاران و سازندگان بيش از اين است و اميدواريم با كمك مجلس اين مشكل حل شود چرا كه دولت چنين پولي ندارد تا به صورت يكجا، اين بدهي‌ها را پرداخت كند. پس از برجام كه دست بانك‌ها در رابطه با مسائل بين‌المللي باز شده است تسهيلاتي را قائل شوند كه از منابع صندوق توسعه ملي به نفع واحدهاي داخلي LC باز كنيم.»
ركود 60درصد نقدينگي
وزير صنعت با بيان اينكه ۶۰ درصد نقدينگي در كشور راكد است، تصريح كرده است: « حدود ۶۰ درصد منابع بانكي يا نقدينگي كشور متوقف است و در جريان نيست.»