برنامه‌وزير پيشنهادي ارشاد اعلام شد
نشاط قانوني
براي‌جوانان
بابك احمدي
صالحي اميري برنامه‌هاي مسبوط فرهنگي را قبل از تكيه زدن بر صندلي وزارت ارشاد در اختيار رسانه‌ها قرار داده است. يكي از مباحث مطرح در مقدمه اين برنامه توجه به «مباني نظري فرهنگ» انديشه‌هاي فرهنگي امام راحل و مقام معظم رهبري را به عنوان نخستين سطح ساختاري نهاد فرهنگ به شمار آورده است. نكته‌اي كه در دوران تصدي وزير مستعفي وزارت ارشاد برطرف نشد. علي جنتي در مراسم توديع خود گفته بود: «مجموعه ما در ارشاد نتوانسته بسياري از دغدغه‌هاي رهبري در حوزه فرهنگ را مرتفع كنيم.» حالا صالحي اميري برنامه‌هاي خود را با توجه به اين دغدغه‌ها آغاز كرده است. عناوين برنامه‌هاي صالحي اميري در بخش نخست سياست‌هاي ده‌گانه‌اش را به «صيانت از فرهنگ ديني و ملي» اختصاص داده است كه اولويت‌ها در اين بخش به اعتلاي معرفت و توسعه فرهنگ قرآني و ديني و اهل بيت (ع)، مقابله با قشري‌گري، فرقه‌گرايي و انحرافات ديني، اثربخشي تبليغات و فعاليت‌هاي ديني و فرهنگ ملي و ارتقاي هويت، ارزش‌ها و اخلاق ديني تقسيم مي‌شود. «اصلاح ساختار نظام مديريت فرهنگي» دومين بند از اين برنامه‌هاست كه در اين بند به يكي از مشكلات حوزه فرهنگ، يعني فرآيند نظارت بر توليد محصولات و آثار فرهنگي هنري اشاره دارد كه هنرمندان غالبا از اين موضوع گلايه‌مند هستند. همچنين شفاف‌سازي و توزيع منابع حمايتي و تحول سياست‌هاي حمايتي مستقيم يكي ديگر از وعده‌هايي است كه صالحي تحقق آن را پيش‌بيني كرده است. اصلاح قوانين و مقررات زايد و ايجاد محيط قانوني تسهيل گر، بازنگري در ساختار تشكيلاتي دستگاه‌هاي اجرايي بخش فرهنگ با رويكرد عدالت محوري، تمركززدايي و اثربخشي و همچنين آموزش تخصصي نيروي انساني كارآمد در تمامي سطوح مديريت فرهنگي از برنامه‌هاي ديگر اصلاح مديريتي است كه صالحي به آنها اشاره دارد. يكي از مواردي كه در ابتداي دولت يازدهم در مورد آن بحث شد واگذاري تصدي‌هاي اجرايي بخش فرهنگ به بخش‌هاي غيردولتي به‌خصوص در حوزه نشر بود كه اين موضوع در دوره تصدي علي جنتي محقق نشد. حالا صالحي اميري دوباره اين موضوع را مطرح كرده است. «تامين امنيت فرهنگي»، سومين بند از اين برنامه است كه در آن به برقراري نظام جامع تامين اجتماعي اصحاب فرهنگ و هنر از جمله (بيمه افراد و آثار، بيمه بيكاري و...) اشاره مي‌شود. همچنين بحث آزادي قلم و حمايت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مورد توجه قرار گرفته است.
«توسعه زيرساخت‌هاي بخش فرهنگ»، در اين بخش توسعه زيرساختي صنايع خلاقانه فرهنگي در حوزه ادبيات، كتاب، هنرهاي تجسمي، نمايش، موسيقي، سينما و رسانه از جمله مواردي است كه احتمالا در دوره وزارت اميري صالحي دستخوش تحول خواهد شد. اقتصاد مقاومتي از نگراني‌ها و تاكيدهاي سال‌هاي اخير مقام معظم رهبري به شمار مي‌رود. اين موضوع حالا يكي از سرفصل‌هاي برنامه‌هاي مورد نظر وزير پيشنهادي دولت است كه با عنوان «ايفاي نقش فعال در اقتصاد مقاومتي» تبيين شده است. «توسعه فناوري‌هاي نوين فرهنگي» و «رونق بخشيدن به اقتصاد فرهنگ» دو نمونه ديگر از برنامه‌هاي صالحي به شمار مي‌رود. واگذاري امور فرهنگي به بخش خصوصي يكي از شعارهاي مسوولان دولت در دوره‌هاي گوناگون از جمله دولت يازدهم بوده، صالحي نيز «گسترش نهادهاي غيردولتي در بخش فرهنگ» را به عنوان يكي از اولويت‌هاي خود قرار داده و در انتها «احياي فرهنگ و تمدن ايراني – اسلامي» و «تعامل فرهنگي با جهان» را از جمله موارد مورد نظرش دانسته اما براي تحقق بند پاياني ابتدا بايد شرايط داخلي فرهنگ و هنر را بسامان كند. «سياست‌هاي حمايتي» يكي ديگر از بخش‌هاي كلي برنامه‌هاي وزير پيشنهادي دولت براي تصدي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است. او در اين زمينه تجربه‌هاي به دست آمده از سه دهه سياست‌هاي حمايتي در حوزه فرهنگ را مورد توجه قرار داده و معتقد است «حمايت‌هاي مستقيم و فاعل محور كه جز بي‌عدالتي و فساد ره آوردي نداشته» بايد جاي خود را به «سياست‌هاي غيرمستقيم و فعل محور و نامريي دهد تا حمايت‌ها بدون نفوذ اشخاص و نهادها و اعمال سليقه و بدون رابطه بازي، بطور عادلانه توزيع شود.» اما نام سيدرضا صالحي‌اميري پيش از آنكه به عنوان جانشين علي جنتي مطرح شود به واسطه اظهارنظر صريح درباره سنگ‌اندازي‌هاي برنامه‌ريزي شده بر سر راه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت يازدهم در رسانه‌ها پررنگ شد. «مخالفان كنسرت‌ها پاسخگوي عواقب عدم نشاط جوانان خواهند بود؟» تيتري كه از سخنراني شهريور امسال رييس آن زمان سازمان اسناد و كتابخانه ملي انتخاب شد. صالحي اميري كه عنوان معاون پژوهش‌هاي فرهنگي واجتماعي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام را در كارنامه كاري دارد با نگاهي استراژيك به مسائل فرهنگي گفته بود: «مي‌خواهم يك سوال اساسي مطرح كنم. اينكه اگر ما به جوان‌ها نشاط ندهيم، نتيجه آن ايدز و اعتياد و ديگر آسيب‌هاي اجتماعي است و در اين ميان چه كسي پاسخگو خواهد بود؟» او در سخناني، برپايي كنسرت‌هاي موسيقي و امور فرهنگي مشابه را به عنوان يكي از مصاديق ايجاد نشاط در ميان قشر جوان ذكر كرده بود كه بعدها با قلب مطلب از سوي رسانه‌هاي منتسب به جريان قدرت طور ديگري بازتاب داده شد.
اميري در حاشيه افتتاح نمايشگاه دولت- ملت با بيان اينكه «اگر شادي و نشاط در جامعه توليد و بازتوليد نشود، آسيب‌هاي اجتماعي به وجود ميآيد. » گفت: «در اين راستا بايد براي جوانان نشاط قانوني را ايجاد كنيم. دولت اصرار دارد در جامعه فضايي ايجاد شود كه بر مبناي مباني اعتقادي و شرعي هيجانات تخليه شود. » مشاور رييس‌جمهور آن زمان نيز تاكيد داشت «هيجانات جوانان بايد به عرصه‌هاي مختلف ورزشي، هنر، شعر، موسيقي و ديگر عرصه‌ها سوق داده شود.» صالحي اميري «نشاط اجتماعي را از سرمايه‌هاي هر جامعه‌اي» دانسته و تاكيد كرده بود: بر اين باور هستم كه طلاق، خشونت، حاشيه‌نشيني، اعتياد، ايدز و ديگر ناهنجاري‌هاي موجود در جامعه ريشه در عدم تخليه شادي و هيجان دارد و عدم توليد و بازتوليد شادي در جامعه مسبب بروز چنين آسيب‌هايي است. گزينه پيشنهادي رييس‌جمهوري براي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مهم‌ترين دستاورد دولت تدبير و اميد را در حوزه فرهنگي، آشتي با نخبگان و فرهيختگان دانست و گفت: اين دولت، موفقيت خود را موفقيت مردم و ناكامي‌ها را متوجه خود مي‌داند. گفتمان فرهنگي دولت نيز مبتني بر گفتمان اعتدال است. مجلس شوراي اسلامي در جلسه علني روز سه‌شنبه هفته جاري خود به بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامي و ورزش و جوانان مي‌پردازد. گمانه‌زني و مشاهدات نشان مي‌دهد بسياري نمايندگان از هم‌اكنون موافقت خود را با گزينه‌هاي معرفي شده اعلام كردهاند. از اين رو پيش‌بيني مي‌شود سه وزير پيشنهادي به خصوص صالحي اميري براي تصدي وزارت ارشاد، كار سختي براي گرفتن راي اعتماد از مجلس دهم نداشته باشند. در نهايت و در صورت روشن شدن چراغ سبز مجلس، بايد ديد آيا صالحي اميري از پس مخالفت‌ها و سنگ‌اندازي‌هاي سياسي برمي‌آيد يا خير.