محمد رضا عارف:
اميدواريم حصر به عنوان بازي برد- برد به نفع نظام حل شود
مريم وحيديان
روز گذشته دانشگاه علم و صنعت با دعوت از محمدرضا عارف، رييس فراكسيون اميد، رييس شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي به مراسم آيين گشايش انجمن اسلامي دانشجويان صحنه گفت و شنودي داغ از مشكلات و دغدغه‌هاي دانشجويي بود. با اين حال آنچه حايز اهميت است اين است كه پرسش‌ها و دغدغه‌هاي دانشجويان تنها بر محور مشكلات خودشان نبود و بسياري از سوالات به مسائل كشور اشاره داشت. دانشجويان با جسارتي قابل توجه روز گذشته تلاش كردند تا از نماينده خود در مورد مسووليت رايي كه در اسفند ماه 94 به او داده بودند، بازخواست كنند. محمدرضا عارف نيز در برابر شبهات و سوالات دانشجويان اگرچه از زمان مقرر گذشته بود اما ايستاد تا نشان دهد كه توجه به دانشجو و سوالات آنان را از واجبات خود مي‌داند. مطالبات دانشجويان از نماينده مجلس البته گستره وسيعي بود. درخواست استيضاح مجلس از وزير علوم، پيگيري پرونده نرگس محمدي، مساله رفع حصر و عملكرد فراكسيون اميد در مورد مسائل و مشكلات كشور از جمله مواردي بود كه توسط دانشجويان مطرح مي‌شد. اين مراسم كه در آمفي تئاتر شهيد بهرامي دانشگاه علم و صنعت برگزار و بيش از ظرفيت پر شده بود و شايد بتوان آن را يكي از ماندگار‌ترين جلسات مسوولان و دانشجويان به شمار آورد.
از جوانان خواهش مي‌كنيم يك دهه ديگر شعار اميد و آرامش را تحمل كنند
محمدرضاعارف سخنانش را با طرح خاطره‌اي معني‌دار آغاز كرد. از روزهاي انتخابات رياست‌جمهوري 92 كه محمدرضا عارف نخستين ديدارش با دانشجويان را در دانشگاه علم و صنعت انجام داده بود. او از نخستين حضور انتخاباتي‌اش در دانشگاه اين طور تعريف كرد: پيش از مراسم به من اطلاع دادند كه دو گروه از دانشجويان چپي و راستي قصد برهم زدن مراسم را دارند. با اين حال به مراسم رفتم و با اينكه در ابتداي مراسم دانشجويان پرخاش مي‌كردند و تحمل شنيدن صحبت‌هاي يكديگر را نداشتند اما پس از مراسم همه دانشجويان با هر طيف فكري مرا بدرقه كردند و من آن روز واقعا احساس پيروزي داشتم. چرا كه ما بايد بياموزيم كه عقايد يكديگر را تحمل كنيم. رييس فراكسيون اميد با بيان اينكه شرايطي كه اصلاح‌طلبان در دهه هشتاد و اوايل دهه نود با آن مواجه بودند سبب شد تا در چهار سال گذشته به راهبردي ملي برسند، گفت: امروز در شرايطي كه مي‌دانيم منطقه چه بحران‌هايي را از سر مي‌گذراند اتخاذ اين راهبرد از سوي اصلاح‌طلبان حافظ منافع ملي است. بر همين اساس ما به شعار ارزشي اميد و آرامش رسيديم. وي افزود: از شما جوانان مي‌خواهم كه يك دهه باحفظ هويت، اين شعار ارزشي اميد و آرامش را تحمل كنيد. محمدرضا عارف با بيان اينكه هيچ تشكلي جاي تشكل ديگر را نبايد تنگ كند، اظهار كرد: چنين منشي تنگ‌نظري و افراط است. تشكل‌هاي دانشجويي مي‌توانند به هم كمك كنند. وي اضافه كرد: همه ما در اصول باهم همراه هستيم و تنها در مشي و روش متفاوت هستيم. حتي شصت تا هفتاد درصد آيين‌نامه‌هاي تشكل‌هاي دانشجويي غيرهمسو همپوشاني دارند. اختلاف نظر بر اصول نداريم.
در صدور مجوز تشكل‌هاي دانشجويي فراتر از ضوابط شوراي عالي انقلاب فرهنگي عمل نكنيد
اين نماينده مجلس دهم همچنين تذكري به مسوولان آموزش عالي كشور داشت: در صدور مجوز به تشكل‌هاي دانشجويي نبايد فراتر از ضوابط شوراي عالي انقلاب فرهنگي عمل شود؛ نبايد اسير جوسازي‌ها بشويم. چرا كه هيچ كسي نمي‌تواند اهميت جنبش‌هاي دانشجويي را در تحولات و پيشرفت كشور ناديده بگيرد. وي افزود: مبناي فعاليت دانشجويي بر اساس ضوابط قانون اساسي مشخص شده است. بنابراين هيچ توجيهي براي تعلل در صدور مجوز براي تشكل‌هاي دانشجويي پذيرفته نيست. عارف همچنين گفت كه نه تنها نبايد جلوي فعاليت‌هاي دانشجويي گرفته شود، بلكه بايد تسهيلات لازم براي فعاليت دانشجويان فراهم شود. او اضافه كرد: ما نسل اولي‌هاي انقلاب در انتقال ارزش‌هاي انقلاب به نسل‌هاي بعدي كوتاهي كرديم. رييس فراكسيون اميد به عواقب مانع تراشي در برابر راه تشكل‌هاي دانشجويي پرداخته و گفت: كوتاهي در ساماندهي فعاليت‌هاي دانشجويي و عدم صدور مجوز فعاليت براي آنان باعث تزريق نااميدي در دانشگاه‌ها مي‌شود و همچنين سبب مي‌شود تا فعاليت‌هاي زيرزميني و پنهاني به وجود بيايد.
وظايف خودم در مجلس را به دو دسته واجب كفايي و واجب عيني تقسيم كرده‌ام
محمدرضا عارف اما در بخشي ديگر از سخنانش به مساله‌اي پرداخت كه اين روزها در فضاي مجازي مبني بر سكوت و پيگير نبودنش در مجلس دهم دست‌به‌دست مي‌شود. او ترجيح داد تا خودش سر اين بحث را باز كند و البته در ادامه سخنانش دانشجويان گله‌ها و سوالات‌شان را با جسارت از سرليست خود پرسيدند. عارف گفت: صميمانه از جوانان كه در فضاي مجازي با من صحبت مي‌كنند و به خصوص از كساني كه با زبان نيش‌دار حرف‌ها و گله‌هاي‌شان را به من مي‌گويند تشكر مي‌كنم. او استدلال كرد: جوانان توجه داشته باشيد كه فراكسيون اميد يك فراكسيون نوپاست. اكثريت اعضاي فراكسيون اميد براي نخستين بار نماينده شده‌اند و هماهنگي و مديريت آنان بسيار مشكل است. وي اضافه كرد: من وظايف خودم در مجلس را به دو دسته واجب كفايي و واجب عيني تقسيم كرده‌ام. خيلي از اموري كه به نام عده‌اي مطرح مي‌شود قبلا در فراكسيون اميد مطرح شده و حاصل زحمات همه است. بنا نيست همه كارهايي كه در فراكسيون انجام مي‌شود به نام يك نفر باشد و هر بار فردي به نمايندگي از فراكسيون مسائل را بيان مي‌كند. وي در مورد امضاي نامه‌اي در مجلس براي رسيدگي به پرونده نرگس محمدي اين‌طور گفت: در مورد يكي از پرونده‌ها ترجيح داديم كه موضوع قضايي بررسي نشود و با پيگيري زنان كار با دلسوزي و شفقت مادرانه پيگيري شود. همان زمان يكي از دانشجويان از ميان جمعيت فرياد زد: خجالت‌آور است كه مي‌گوييد اين مساله بايد از موضع مادرانه پيگيري مي‌شد. عارف پاسخ داد: من چنين مسائلي را واجب كفايي مي‌دانم. يكي ديگر از دانشجويان از بين جمعيت گفت: اسمش را سلب مسووليت از خودتان بگذاريد. پاسخ عارف كوتاه بود: شايد. به هر حال در مساله‌اي مثل راي به وزرا هماهنگي فراكسيون اميد كار بسيار مشكلي بود. شما به نتيجه كار نگاه كنيد. عارف پس از پايان سخنانش به دليل مشغله قصد ترك مراسم را داشت كه با اصرار دانشجويان به چند پرسش دانشجويان پاسخ داد. دانشجويي كه براي طرح پرسش روي سن آمد سوالاتش را با اين جمله آغاز كرد كه آقاي عارف مردم به شما راي دادند و از شما در برابر اين راي مطالبه دارند. گلايه از پيگيري پرونده نرگس محمدي، عدم پيگيري پرونده حصر و شكايت از امنيتي بودن فضاي دانشگاه‌ها و عملكرد دكتر فرهادي، وزير علوم تحقيقات و فناوري از ديگر مسائل مطرح شده در اين نشست بود. عارف در مورد مساله رفع حصر به دانشجويان اين طور پاسخ داد: ما پيگيري اين مساله را وظيفه خود مي‌دانيم اما آيا رسانه‌اي كردن آن به حصر كمك مي‌كند يا خير، معجزه نمي‌توانيم بكنيم در حد توان در حال پيگيري هستيم. رييس فراكسيون اميد مجلس گفت: اميدواريم اين مساله به عنوان بازي برد- برد به نفع نظام حل شود. آرزوي قلبي من اين است كه هر چه سريع‌تر اين مساله حل شود. با اين حال زمزمه‌هاي دانشجويان حاكي از اين بود از رسانه‌اي نشدن پيگيري‌ها چندان راضي نيستند.
مسووليت انسجام بخشي فراكسيون را نسبت به ايراد نطق ارجح مي‌دانم
عارف در مورد نداشتن نطق در جلسه راي اعتماد به وزرا به دانشجويان اين‌طور توضيح داد: اولا من براي ايراد نطق موافق ثبت نام كرده بودم اما در قرعه‌كشي راي نياوردم. من به عنوان رييس فراكسيون اميد مسووليت انسجام بخشي به فراكسيون را به عهده دارم. اگر به جاي اينكه بيايم صحنه را مديريت كنم تنها به فكر نطق خودم باشم كه درست نيست. در آن زمان بايد تلاش مي‌كرديم تا شرايط راي اعتماد به هر سه وزير را فراهم كنيم. وي اضافه كرد: در روزهاي اول تحليل اين بود كه احتمالا وزرا راي نمي‌آورند اما تلاش‌ها و بحث‌هايي كه داشتيم سبب شد تا سه وزير از مجلس دهم راي اعتماد بگيرند. هفت كارگروه در فراكسيون اميد تشكيل داده‌ايم و نخستين طرحي كه در نتيجه همكاري‌ها به فراكسيون داده‌ايم حذف اعدام براي حمل مواد مخدر است. اين طرح الان در دستور است. درباره مبارزه با فساد كار زيادي را آغاز كرده‌ايم.
اگر وزير علوم به سوالات‌مان جواب ندهد استيضاحش مي‌كنيم
وي در پاسخ به گله‌گذاري‌هاي دانشجويان در مورد وزير علوم گفت: فراكسيون اميد جلساتي با نمايندگان تشكل‌هاي دانشجويي داشت و با توجه به برآيند جلسات با وزير علوم سه جلسه داشتيم. اگر خواسته‌هاي ما جواب نگيرد وزير علوم را استيضاح خواهيم كرد. وي افزود: فكر نمي‌كنم در هيچ دوره‌اي از مجالس پيشين هيچ فراكسيوني به اندازه فراكسيون اميد جلسه گذاشته باشد. عارف از افتخارات فراكسيون اميد اينچنين گفت: فراكسيون اميد جلسه با شوراي شهر و شهردار داشته است تا اولويت‌هايي كه در شهر و استان تهران از ديد فراكسيون لازم است به اطلاع آنان رسانده و به آنان تذكر دهيم. اينكه من هر روز پاي تريبون باشم مساله ويژه‌اي نيست و كمكي به كارها نمي‌كند. من به عنوان رييس فراكسيون از هريك از دوستان بخواهم وقت‌شان را به من مي‌دهند اما آيا اين هنر است؟ يكي از دانشجويان از بين جمعيت فرياد زد: لااقل يك روزش را پاي تريبون برويد. يكي ديگر از دانشجويان با اشاره به مساله بازداشت ياشار سلطاني خطاب به عارف، گفت: حداقل انتظار ما اين است كه شما در اين مورد هم موضع‌گيري داشته باشيد كه عارف در پاسخ به اين سوال مطرح شده، اين طور اظهار كرد: امروز نسبت به سال 92 و 94 مصونيت دارم. بحث محافظه‌كاري نيست. بحث موثر بودن است. پيش از اين به عنوان شهروند صحبت مي‌كردم اما امروز نماينده مجلس هستم و از سازوكار قانوني بايد اين موضوعات را پيگيري كنيم. نماينده مردم تهران در مجلس، افزود: شما دانشجويان دنبال حل مسائل هستيد اما بايد با سازوكار قانوني حل مسائل را پيگيري كرد. عارف افزود: مگر مساله ممنوع‌التصويري خاتمي را پيگيري نكرده‌ام؟ در اين هنگام يكي از دانشجويان با صداي بلند گفت شما بايد به افكار عمومي پاسخ دهيد و عارف هم در جواب گفت وظيفه ما پيگيري است كه ان‌شاءالله حل مي‌شود و ما اميدواريم كه حل شود. عارف اظهار كرد: در جريان شكل‌گيري ائتلاف اميد و پس از آن فراكسيون اميد مهم‌ترين برنامه ما انسجام‌بخشي به اين فراكسيون بود و به تدريج اعضاي فراكسيون با موضوعات آشنا شدند و نسبت به يكديگر شناخت پيدا كردند، به عنوان مثال در انتخابات هيات رييسه مجلس پنج نفر از اعضا راي آوردند.
موفقيت‌هاي فراكسيون اميد
وي با اشاره به در دستور كار بودن انتخاب نظّار براي شوراهاي عالي، گفت: در كميسيون ماده 10 احزاب كه دو نماينده از مجلس بايد انتخاب شوند هر دو نفر از فراكسيون اميد بودند. همچنين در ناظرين مجلس در هيات مركزي نظارت بر انتخابات شوراها سه نفر از فراكسيون اميد توانستند راي بياورند. وي افزود: تمامي اين مسائل به زمان نياز دارد كه بايد برنامه‌ريزي شود. اما در مورد نطق‌هاي بين دستور كه گفتيد در مجلس قرعه‌كشي انجام مي‌شود و بنده نفر صد و نود و نهم هستم. هر وقت نوبتم شد نطق خواهم داشت. عارف در ادامه با اشاره به راي اعتماد به سه وزير پيشنهادي دولت، گفت: در قرعه‌كشي‌اي كه انجام شد خوشبختانه 6 نفر موافق از فراكسيون اميد بودند و قرار بر اين شد كه اين 6 نفر وقت خود را با ساير افراد تقسيم كنند. البته در اين ميان تعدادي هم خارج از فراكسيون بودند كه مي‌خواستند به عنوان موافق صحبت كنند. اما اگر بنده مي‌خواستم براي خودم هم وقت بگذارم ديگران چه فكري مي‌كردند؟ بنابراين به طور طبيعي از يك طيف اولويت را به اعضاي خارج از فراكسيون و بعد هم ساير اعضاي فراكسيون داديم. نماينده مردم تهران در مجلس، اظهار كرد: حتي چند مورد قهر و آشتي در صحن داشتيم كه كارگروه گذاشتيم كه چگونه مديريت شود. عارف ادامه داد: در فضايي كه در روزهاي اول تحليل مي‌كردند وزرا رأي نمي‌آورند آن را به راي بالا رسانديم. هر نوع نقدي كه كنيد مي‌پذيريم اما خواهش مي‌كنم در جريان مسائل هم قرار بگيريد. وي با اشاره به طرح‌ها و لوايحي كه در كارگروه‌هاي فراكسيون اميد مطرح و بررسي مي‌شود، گفت: در ابتداي كار طرح حذف اعدام قاچاقچيان مواد مخدر مطرح شد و برنامه ما اين است كه موضوعات را پيگيري كنيم اما در مورد وزير علوم هم اين‌گونه است. اگر جواب داده نشد در آن شرايط سوال هم خواهيم كرد و اميدواريم بتوانيم وظيفه خود را انجام دهيم. عارف همچنين اظهار كرد: در مورد اتحاديه انجمن‌هاي اسلامي هم چند بار با وزير علوم در سه يا چهار جلسه صحبت كردم. قطعا پيگيري‌ها را ادامه مي‌دهيم. رييس مجمع نمايندگان تهران با اشاره به جلسات اين مجمع، اظهار كرد: كميته‌هاي مشترك تشكيل داديم، با استاندار، شوراي شهر و شهرداري هم جلسه داشته‌ايم. لذا مسائل و مشكلات تهران را هم بررسي كرده و پيگيري مي‌كنيم.