حسن روحاني
در ديدار با يوكيا آمانو:
آژانس در پروژه پيشران هسته‌اي همكاري كند
حضوري پس از 336 روز غيبت در آستانه ارزيابي دستور هسته‌اي رييس‌جمهور ايران. يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه نهاد تحت مسووليتش وظيفه راستي‌آزمايي از اقدامات ايران براساس برجام را برعهده دارد، در حالي وارد تهران شد و ديدارهايي سه‌گانه با مقامات ايراني داشت كه توافق هسته‌اي اين روزها، ايام پر تلاطمي را تجربه مي‌كند. قانون تحريم‌هاي ايران (ايسا) طي روزهاي گذشته به مدت 10 سال تمديد شده است. حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران در دو نامه جداگانه به وزارت امور خارجه و سازمان انرژي اتمي، دستوراتي سياسي و فني را صادر كرده است؛ دستوراتي كه بخش نخست آن، روز شنبه با نامه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران به فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا حالت عملياتي به خود گرفت و اينك، به نظر مي‌رسد بخش دوم پاسخ متناسب ايران به بدعهدي اخير امريكا با سفر آمانو به تهران و رايزني‌هايي كه او در اين باره با مسوولاني ايراني داشت، در حال شكل گرفتن است.
ايران به هر آنچه وعده داده، عمل كرده است
قرار ديدار در تهران درباره برجام و مرور همكاري ايران و آژانس، در سفر دو هفته پيش رييس سازمان انرژي اتمي به وين گذاشته شده بود؛ وعده‌اي كه ديروز نمود عيني يافت و مديركل آژانس در راس هياتي از مديران كل و معاونش در امور پادمان‌ها براي ديدار با مقامات كشورمان وارد تهران شد. نخستين ديدار مسوول راستي‌آزمايي از تعهدات ايران در برجام با علي اكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي در نخستين ساعات ديروز صورت گرفت؛ ديداري كه كمي بيشتر از يك ساعت به درازا كشيده شد و سپس اين دو، به ميان خبرنگاران آمدند تا خلاصه‌اي از نتايج رايزني‌هاي‌شان را با خبرنگاران در ميان بگذارند. صالحي ديدارش با مديركل آژانس را اينگونه توصيف كرد: صحبت‌هاي خوب و مفصلي با هم داشتيم، در خصوص مسائل مربوط به همكاري ايران و آژانس با يكديگر صحبت و روابط و همكاري‌هاي‌مان را تا به امروز مرور كرديم. صالحي با اشاره به گزارش‌هاي آژانس درباره ايران گفت: خوشبختانه گزارش‌هاي آژانس از بعد از اجراي برجام تا به امروز گزارش‌هايي بوده كه در آن مطالب مربوط به التزام ايران به تعهداتش منعكس شده و اين نكته بسيار مهمي است كه ايران هر آنچه را كه وعده داده است، عمل كرده و اين مطلب در گزارش‌هاي آژانس منعكس شده است. صالحي افزود: در خصوص آب سنگين، اورانيوم‌هاي غني شده و ذخاير آن، تحقيق و توسعه و ديگر مطالب با آقاي آمانو صحبت كرديم.
رايزني صالحي با آمانو درباره پيشران‌ها
با آنكه سفر به تهران پيش از دستور روحاني به ظريف و صالحي در تقويم كاري آقاي مديركل تنظيم شده بود، بخشي از رايزني‌هاي آمانو با صالحي، به تصميم جديد ايران اختصاص داشت. رييس سازمان انرژي اتمي درخصوص رايزني‌هايش با آمانو درباره دستور جديد رييس‌جمهور گفت: با توجه به فرمان آقاي روحاني به سازمان انرژي اتمي و وزارت امور خارجه، در مورد محتواي آن فرمان هم صحبت شد، به خصوص درباره پيشران‌ها صحبت‌هايي داشتيم كه به چه صورت اين كار انجام مي‌شود و چه تعهداتي ما در قبال آن در چارچوب آژانس خواهيم داشت. همچنين در چارچوب پروتكل الحاقي نيز صحبت شد. اصرار ما همواره بر اين است كه آژانس به عنوان مرجع بي‌طرف عمل كند و نفوذ يا اعمال نفوذ كسي در گزارش‌هاي آژانس منعكس نشود و تا به امروز واقعا اينگونه بوده و آژانس بي‌طرفانه عمل كرده و جا دارد من تشكر كنم.
ايران به همه تعهداتش عمل كرده است
«در چارچوب رايزني‌هاي سطح بالا ميان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تهران سفر كرده‌ام»؛ اين نخستين كلامي بود كه در صحبت‌هاي حدودا يك دقيقه‌اي آمانو، از زبان او شنيده شد. مديركل آژانس در اين نشست روند اجراي برجام را خوب توصيف كرد و افزود: ايران به همه تعهداتش عمل كرده است. اجراي كامل تعهدات از جانب ايران براي آينده برجام بسيار مهم است. آژانس مسووليت نظارت و راستي‌آزمايي اجراي تعهدات هسته‌اي ايران را برعهده دارد. البته ايران و آژانس درباره پادمان جامع و پروتكل الحاقي توافقنامه‌هايي دارند. پس از اين سخنان، آمانو به سرعت سازمان انرژي اتمي را به مقصد پاستور ترك كرد تا دومين ملاقات از حلقه ديدارهاي سه‌گانه‌اش در تهران، با حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران انجام شود.
طرف مقابل متوجه پيام ما شد
پس از رفتن آمانو، صالحي يك بار ديگر به ميان خبرنگاران آمد تا اين‌بار، مفصل‌تر از قبل به سوالات خبرنگاران پاسخ دهد. او اين‌بار در پاسخي به اين سوال كه آيا در مورد ميزان غني‌سازي پيشران‌هاي هسته‌اي در ديدارش با آمانو صحبت شد، گفت: در خصوص ميزان غناي پيشران‌ها اولا ما سه ماه فرصت داريم اين مساله را بررسي كنيم و اين مساله ساده‌اي نيست كه امروز درباره آن حرف بزنيم و فردا آن را عملياتي كنيم. اين مساله بحث بسيار مهم فني است ولي به‌طور معمول غناي اين محرك‌ها از ۵ درصد كمتر و تا ۹۰ درصد هم است و اين بستگی به نوع محرك دارد كه به چه منظوري و براي چه مكاني باشد. مثلا اگر شما تعويض سوخت را طولاني كنيد، غناي سوخت بالا مي‌رود و اينها مطالب تخصصي و فني است كه ما قطعا در چارچوب برجام و ديگر موافقتنامه‌هاي پادماني آنها را انجام خواهيم داد و خارج از آن كاري را انجام نمي‌دهيم. ما سه ماه زمان داريم تا بررسي‌هاي اوليه را انجام بدهيم و بعد گزارش آن را خدمت رييس‌جمهور تقديم مي‌كنيم. او در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان اقدام ايران را اقدامي متقابل و متناظر با اقدام كنگره امريكا تلقي كرد؟ گفت: دست ايران بسته نيست و پل‌هاي پشت سرش را خراب نكرده و هر اقدام مقتضي باشد و مسوولان نظام تصميم بگيرند، براي عملياتي كردن آن آمادگي داريم. معاون رييس‌جمهور تاكيد كرد: ما در شرايطي هستيم كه طرف مقابل متوجه پيام شده و مي‌داند پيام ما جدي است.
آمانو حامل پيامي از سوي امريكا براي ايران نيست
معاون رييس‌جمهور با بيان اينكه سفر آمانو، سفر بسيار مهمي است، گفت: آمانو در اين سفر از مسوولان ما شرايط ايران را براي برپا نگه داشتن برجام خواهد شنيد. ما بار‌ها گفته‌ايم و رهبري نيز گفته‌اند ما بر عهدي كه بسته‌ايم وفادار خواهيم ماند و ناقض عهد نخواهيم بود. مگر آنكه طرف مقابل اين كار را بكند و هر كدام از اين مطالب هم پيام روشني را به همراه دارد. صالحي در پاسخ به اين سوال كه آمانو به ايران آمد تا پيامي از امريكا براي ما بياورد، گفت: خير، ما درخصوص پيشران‌ها به‌طور مفصل با ايشان صحبت كرديم. اينكه اگر براي مقاصد تجاري باشد به يك گونه است، براي مقاصد نظامي باشد، به نحو ديگري است و چارچوب توافقنامه پادماني تعيين مي‌كند كه چه شرايطي بايد باشد و ما در چارچوب آن شرايط قطعا عمل خواهيم كرد.
آغازگر نقض تعهدات نخواهيم بود
«مناسبات جديد ايران و آژانس»، «وظايف آژانس در قالب توافق هسته‌اي» و «لوازم پايداري برجام» سه موضوع محوري صحبت‌هاي حسن روحاني با يوكيا آمانو در روز گذشته بود. ديداري كه رييس‌جمهور در آن انتظاراتش را بيان كرد و آمانو نيز همان حرف‌هاي پيشين مبني بر پايبندي ايران به برجام را تكرار كرد. روحاني در اين ديدار گفت: ايران همواره به دنبال توسعه روابط مثبت و فني با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بوده و در آينده نيز به همكاري‌هاي خود با اين نهاد بين‌المللي در چارچوب مقررات، ادامه خواهد داد. روحاني پرونده هسته‌اي ايران را يكي از فعاليت‌هاي مهم و طولاني آژانس دانست و با اشاره به اينكه اين پرونده نهايتا سال گذشته به نتيجه خوبي رسيد، گفت: حل و فصل پرونده هسته‌اي ايران، رفع ابهام‌سازي‌ها و بسته شدن پرونده پيچيده PMD توسط آژانس، گامي مهم و اطمينان‌آفرين بود. رييس شوراي عالي امنيت ملي خاطرنشان كرد: همانطور كه رهبر معظم انقلاب به صراحت اعلام كردند و نيز براساس اخلاق و معيارهاي ديني و فرهنگي، ما به تعهدات خود پايبند بوده و آغازگر نقض تعهدات نخواهيم بود. وی پايداري برجام را در گرو پايبندي تمامي طرف‌ها به تعهدات‌شان دانست و تاكيد كرد: ايران تا زماني كه طرف‌هاي مقابل به تعهدات خود در برجام پايبند باشند، به تعهدات خود عمل خواهد كرد. رييس‌جمهور افزود: اقدامات اخير امريكا به ويژه تمديد قانون «ايسا»، مغاير با برجام است. روحاني تاكيد كرد: مسيري كه امريكا در قبال ايران در پيش گرفته، موجب كاهش اعتماد جهاني نسبت به دولت امريكا خواهد شد. رييس‌جمهور با اشاره به اينكه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بايد به وظايف خود در راستاي پايداري برجام عمل كند، گفت: گزارش‌هاي آژانس بايد فني و بي‌طرفانه باشد و انتظار داريم آژانس در زمينه همكاري‌هاي فني، كسب فناوري صلح‌آميز هسته‌اي و تجارت هسته‌اي نيز به وظيفه خود به خوبي عمل كند. روحاني اظهار اميدواري كرد ايران و آژانس بتوانند همكاري‌هاي فني خوبي در زمينه توليد پيشران‌هاي هسته‌اي براي حمل و نقل دريايي با يكديگر داشته باشند.
آژانس به عنوان سازمان بي‌طرف به كار خود ادامه مي‌دهد
يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز در اين ديدار با تاكيد بر اينكه ايران از زمان اجراي برجام به تمامي تعهدات خود در اين توافق به خوبي عمل كرده است، گفت: برجام يك دستاورد بزرگ بود كه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با همه توان از اجراي آن حمايت مي‌كند. او افزود: پايبندي طرفين به اجراي تعهدات خود در برجام بسيار حایز اهميت است. آمانو با اشاره به ضرورت گسترش همكاري‌هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، افزود: اطمينان مي‌دهيم كه در آينده آژانس به عنوان سازمان بي‌طرف و فني به كار خود ادامه خواهد داد.
تبادل نظر برجامي ظريف و آمانو
سومين ملاقات آمانو در تهران با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران صورت گرفت. او بعدازظهر ديروز به وزارت امور خارجه رفت و با ظريف ديدار و در خصوص آخرين وضعيت توافق هسته‌اي و اجراي برجام گفت‌وگو و تبادل نظر كرد. مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در پايان سفر خود به تهران به شوراي راهبردي روابط خارجي رفت و با سيد كمال‌الدين خرازي، وزير اسبق خارجه ايران و رييس اين شورا ديدار كرد و به رايزني پرداخت.