پايان مهلت
تعيين تكليف
فيلم‌هاي توقيفي
الهام نداف
شصت و سه روز پيش سيدرضا صالحي‌اميري، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در نامه‌اي به محمدمهدي حيدريان از رييس سازمان سينمايي خواست در مدت دو ماه، برخي فيلم‌ها را از برزخ پيش از اكران خارج كند. فيلم‌هايي كه هر كدام زمان خودشان، پروانه نمايش گرفتند و حتي در جشنواره فيلم فجر هم روي پرده رفتند اما زمان اكران عمومي با مخالفت گروهي مدت‌ها در كمدهاي وزارتخانه ارشاد ماندند.
پرونده بررسي مجدد فيلم‌هاي مساله‌دار اما نخستين بار اوايل ارديبهشت ماه در دستور كار رييس سازمان سينمايي قرار گرفت. همان زمان حيدريان كه جايگزين حجت‌الله ايوبي شده بود، اين نويد را داد تا سه، چهار فيلمي كه بحث اكران آنها داغ است، در چهار، پنج ماه باقي‌مانده از دولت يازدهم در دستور كار سازمان سينمايي قرار مي‌گيرد: «حتما بايد آنها را دوباره بازبيني كنيم و فكر مي‌كنم اگر فيلمي براي نمايش دادن مشكل دارد هزينه اصلاح و اكران آن كمتر از هزينه رواني و بايگاني كردن آن در سينما و نيز پرداختن و نپرداختن نقدي به آن است. ضمن اينكه اگر فيلمي هم باشد كه اشكالش خيلي كلي‌تر از اين بحث‌هاست حتما اعلام مي‌كنيم و آن را در برزخ نگه نمي‌داريم تا تكليفش روشن باشد.» در ادامه موضوع بررسي فيلم‌هاي مساله‌دار بيش از پيش رسميت پيدا كرد. حبيب ايل‌بيگي به عنوان معاون نظارت و ارزشيابي سازمان سينمايي دولت يازدهم، يك ماه بعد از اظهارات حيدريان، فيلم‌هاي مشكل‌دار را دسته‌بندي كرد: «يك دسته آثاري هستند كه پروانه نمايش داشته و به دلايلي امكان اكران پيدا نكرده‌اند، مثل «خانه پدري»، «رستاخيز»، «عصباني نيستم» و «خانه دختر». يك دسته ديگر فيلم‌هايي هستند كه نتوانسته‌اند از شوراهاي پروانه نمايش و عالي نظارت مجوز نمايش بگيرند مثل «ارادتمند، نازنين، بهاره، تينا» كه در هر دو شورا رد شد. دسته سوم هم آثاري هستند كه بدون مجوز ساخته شده‌اند.»
او در ميان صحبت‌هاي خود تاكيد كرد وزارت ارشاد در قبال دسته سوم مسووليتي ندارد اما فيلم‌هايي كه در دسته اول و دوم جا مي‌گيرند به دليل گذراندن مراحل قانوني بايد مورد بررسي قرار بگيرند: «در آيين‌نامه‌ها اين طور پيش‌بيني شده كه اگر در شوراي پروانه نمايش اصلاحات زيادي به يك فيلم وارد شد يا آن را غيرقابل نمايش تشخيص دادند، بتواند در مرحله‌اي بالاتر توسط يك گروه ديگر ديده شود كه يا راي شورا تاييد شود يا به اجازه نمايش آن راي داده شود. براين اساس در حال حاضر فيلمي كه در هر دو شورا رد شده در اين كميته بررسي مي‌شود.» همان روزها بود كه حيدريان توضيحاتي درباره اعضاي كميته بازبيني فيلم‌هاي ارايه كرد. به گفته او يك كارگردان، يك تهيه‌كننده و دو كارشناس فرهنگي اعضاي اين كميته را تشكيل دادند كه در جلساتي با تهيه‌كننده يا كارگردان فيلم‌هاي مورد نظر، بتوانند بر سر برخي موضوعات به توافق رسند.
اما چند روز بعد از اين توضيحات اصغر نعيمي، كارگردان سينما دست به قلم شد و خطاب به وزير ارشاد نامه نوشت. او در نامه خود تلاش كرد صالحي‌اميري را از روند بازبيني آثار توقيفي مطلع و بر اين اساس برخي ابهامات اين كميته و زمان‌بندي درباره نتيجه كار را روشن كند. صالحي‌اميري هم در واكنش به نامه نعيمي از حيدريان خواست پرونده اين موضوع را هر چه زودتر ببندد: «با توجه به اهتمام شايسته جنابعالي در تشكيل كميته بازبيني فيلم‌هاي توقيفي دستور فرماييد با رعايت حق‌الناس و قوانين و ضوابط مربوط، هرچه سريع‌تر و به فوريت و جديت به اين موضوع رسيدگي و گزارش آن براي بنده ارسال شود و ظرف مدت دو ماه پرونده فيلم‌هاي توقيفي بسته شود.» دو روز بعد از اين نامه حيدريان پاسخ وزير را داد و ابراز اميدواري كرد پيش از ضرب‌الاجل تعيين شده تصميمات مناسبي اتخاذ شود.»
حالا چند روزي از ضرب‌الاجل تعيين شده وزير ارشاد گذشته و همچنان تكليف برخي فيلم‌ها از جمله «عصباني نيستم»، «ارادتمند، نازنين، بهاره، تينا»، «خانه پدري»، «زادبوم» و «رستاخيز» معلوم نيست. در اين ميان فيلم‌هايي چون «آشغال‌هاي دوست داشتني»، «خانه دختر» و «صد سال به اين سال‌ها» در فهرست فيلم‌هاي رفع توقيفي منتشر شده اما صاحبان اين آثار هنوز صحت اين اخبار را تاييد نكرده‌اند. همزماني پايان مهلت تعيين تكليف براي برخي فيلم‌ها با مراسم تنفيذ و تحليف رييس‌جمهور شايد مهم‌ترين دليل وقفه در خبر رساني اين مساله باشد. با اين همه انتظار مي‌رود در هفته پيش رو صاحبان اين آثار از برزخ چند ساله بيرون بيايند و پرونده كشدار توقيف بعد از سال‌ها كشمكش بسته شود.