به بهانه حضور تئاتر ايران در جشنواره هايفست ارمنستان
نتيجه نشست مديران غرب آسيا چه شد؟
بابك احمدي
دبير بخش ايران فستيوال هنرهاي اجرايي «هايفست» ارمنستان جزيياتي از برنامههاي پانزدهمين دوره برگزاري اين جشنواره را ارايه داده است. آلبرت بيگجاني از حضور 10 كشور جهان در كنار گروههاي تئاتر ارمنستان در اين دوره خبر داد: «هنوز انتخاب آثار ايراني نهايي نشده ولي هنرمندان ايراني هم در بخش خياباني و هم در بخش صحنهاي امسال در جشنواره هايفست اجرا خواهند داشت.» جشنواره بينالمللي تئاتر هايفست امسال از 11 تا 19 مهرماه در شهر ايروان پايتخت ارمنستان برگزار ميشود. به گفته بيگجاني، در اين جشنواره علاوه بر اجراي آثار نمايشي در ژانرها و گونههاي مختلفي از جمله؛ درام، كمدي، پانتوميم، سيرك، موزيكال، تئاتر خياباني و...، سمينارها و كلاسهايي نيز هم براي شركتكنندگان و هم براي تماشاگران به منظور آشنايي با آثار هنري جهان و امكان مبادله تجربيات و ايدههاي نو در عرصه تئاتر برگزار ميشود. انتشار اين خبر يادآور نشستي بينالمللي است كه چندي پيش در ايران برگزار شد و قرار بود شاهد گسترش همكاريهاي ايران و كشورهاي غرب آسيا در زمينه تعامل و تبادل گروههاي نمايشي باشيم. مديران تئاتر ايران در روزهاي 9 تا 11 آبان ماه (30 اكتبر تا 1 نوامبر) «نشست مديران تئاتر غرب آسيا» را در تهران برگزار كردند. اين نشست ميزبان مديران، مسوولان و دستاندركاران تئاتري از 10 كشور الجزاير، تونس، افغانستان، پاكستان، سوريه، عمان، آذربايجان، لبنان، عراق و قطر بود و «ايجاد و تقويت همكاريهاي مشترك با كشورهاي حوزه غرب آسيا» هدف از برگزاري اين نشست اعلام شد. برگزاركنندگان نشست اعتقاد داشتند ايران با تمامي كشورهاي ياد شده داراي مناسبات دامنهدار و در مواردي بسيار كهن است كه بر پايه پيوندهاي «زباني، فرهنگي، جغرافيايي، مذهبي، اقتصادي و سياسي» استوار شدهاند. قرار بود مديران طرحي در اندازند كه از امكانات نهفته در تئاتر و فرصتهايي كه اين هنر در مواجهه با چالشها ايجاد ميكند بيشتر استفاده شود. بنابراين معرفي جشنوارههاي بينالمللي تئاتر ايران و آشنايي با مديران مراكز و نهادهاي تئاتري ايران از جمله خانه تئاتر، حوزه هنري، تئاتر دانشگاهي و سازمان فرهنگي- هنري شهرداري تهران در دستور كار قرار گرفت و مديران غرب آسيا علاوه بر آشنايي با اماكن تاريخي ايران، به تماشاي قطعات نمايشي- آييني و سنتي ايراني همچون تعزيه و آيينهاي عاشورايي نشستند. رييس مجموعه نمايشهاي موزيكال جمهوري آذربايجان نيز كسب اطلاع كشورها از شرايط يكديگر در زمينه فعاليتهاي نمايشي را در روند پيشرفت و همكاري با يكديگر موثر دانست. «به همين دليل، دور هم جمع شدن مديران تئاتر كشورهاي مختلف ميتواند تاثيرگذار باشد و نتايج خوبي به دنبال آورد. ما با همكاري يكديگر ميتوانيم پروژههاي بينالمللي را شكل بدهيم و اجرا كنيم.» اتفاقي كه انتظار ميرفت به مرور و با گذشت زمان بيشتر رنگ جديت به خود بگيرد و اجرايي شود. چنانچه مهرداد راياني مخصوص، مدير امور بينالملل اداره كل هنرهاي نمايشي پيشتر «توليدات مشترك تئاتري، تبادل آثار بين كشورهاي مسلمان و همسايه ايران، ترجمه آثار هنرمندان كشورهاي اسلامي، برپايي كارگاههاي آموزشي و پژوهشي» در كشورهاي مورد نظر را از جمله محورهاي برپايي نشست مديران كشورهاي غرب آسيا اعلام كرده بود. حالا پرسش اين است كه سرنوشت گردهمايي مديران چه شد و تئاتر ايران چه زمان بايد محصول اين همانديشي چند روزه را شاهد باشد؟ ارتباط گروههاي تئاتر ايران و كشور همسايه ارمنستان همواره وجود داشته و اعزام يا حضور گروههاي تئاتري كه با هزينه شخصي به اين كشور سفر ميكنند اتفاق تازهاي نيست. اما ظاهرا ارمنستان همچنان تنها كشوري است كه با ايران ارتباط پوياي تئاتري دارد.