بي‌ميلي خصوصي‌ها براي ساختمان‌سازي

امير عباس آذرم وند

تازه‌ترين گزارش‌هاي آماري از ميزان ساخت و ساز در كشور نشان مي‌دهد كه بخش خصوصي در سال 95 ميل كمتري به حضور در اين بخش نشان داده و با وجود رشد اقتصادي بيش از 12 درصدي در سال 95 اما بخش ساختمان همچنان به رشد منفي خود در اين سال ادامه داده است.
 اهميت بخش ساختمان به نوعي بيش از بخش نفت در كشور است چرا كه روابط گوناگون پسيني و پيشيني اين بخش با صنايع مادر كشور مانند فولاد و سيمان و همچنين نياز روز افزون واحدهاي مسكوني در كنار يكديگر اهميت اين بخش را دوچندان كرده است. با اين وجود و با وجود اميدواري‌هايي كه بسياري از فعالان مسكن از سال 1392 داشتند، هنوز ركود از اين بخش رخت بر نبسته است. در همين رابطه بانك مركزي در گزارشي به بررسي وضعيت سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در مناطق شهري ايران در سال 1395 پرداخت. در اين گزارش سهم استان‌هاي تهران و اصفهان در توليد واحدهاي ساختماني بيش از همه استان‌هاي ديگر اعلام شده ولي كاهش ساخت و ساز به مراتب در استان تهران بيش از استان‌هاي ديگر بود؛ براين اساس سرمايه‌گذاري بخش مسكن در كل كشور 1/14 درصد كاهش يافت ولي اين رقم براي تهران به 5/24 درصد رسيده است. در سال 1395 مجموع سرمايه‌گذاري بخش خصوصي در ساختمان‌هاي جديد مناطق شهري ايران به قيمت جاري بالغ بر 60 هزار و 222 ميليارد تومان بوده است كه نسبت به سال 1394 كاهش 1/14 درصدي را نشان مي‌دهد. از كل مبلغ سرمايه‌گذاري در اين بخش، ساختمان‌هاي مسكوني سهم 2/72 درصدي داشته‌اند. اين ميان 7/40 درصد از سرمايه‌گذاري بخش مسكن در سه استان تهران، اصفهان و فارس هر كدام به ترتيب 5/24 درصد، 4/9 درصد و 8/6 درصد سهم را از آن خود كردند. در مقايسه با سال 1394 نيز سرمايه‌گذاري بخش مسكن در تهران هم 8/23 درصد كمتر شده است.
در آغاز سال گذشته احداث 94 هزار و 232 ساختمان توسط بخش خصوصي در مناطق شهري ايران آغاز شد كه در مقايسه با سال پيش از آن 7/12 درصد كاهش داشت. براي اين ساختمان‌ها بالغ بر 50 هزار و 936 ميليارد تومان هزينه در 3/58 ميليون متر مربع سطح كل زيربناي طبقات پيش‌بيني شده است. همچنين هزينه متوسط هر يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها بالغ بر 870 هزار تومان اعلام شد.
در سال گذشته از كل تعداد ساختمان‌هاي شروع شده در مناطق شهري كشور، 15 درصد در استان اصفهان، 2/10 درصد در استان تهران و 1/7 درصد در استان يزد بودند.
 مسكوني سازها رو به نزول
در سال گذشته تعداد 77 هزار و 922 دستگاه از كل ساختمان‌هاي شروع شده ايران به ساختمان‌هاي مسكوني اختصاص داشت كه كاهش 12 درصدي را نسبت به سال قبل از آن نشان مي‌دهد. براي اين ساختمان‌ها هزينه‌اي معادل 34 هزار و 745 ميليارد تومان هزينه شد و درنتيجه آن 9/40 ميليون متر مربع سطح كل زيربناي طبقات در نظر گرفته شده است. در اين سال براي هر دستگاه ساختمان مسكوني شروع شده در مناطق شهري به طور متوسط بالغ بر 445 ميليون و 900 هزار تومان هزينه بنا، 524 متر مربع سطح كل زيربنا و بيش از 850 هزار تومان بابت هر متر مربع هزينه پيش‌بيني شده كه نسبت به سال پيش از آن هزينه بنا و سطح كل زير بنا به ترتيب 9/6 درصد و 1/7 درصد كاهش و هزينه يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها 1/0 درصد افزايش يافت.
آمار بانك مركزي نشان مي‌دهد كه در سال گذشته احداث 11 هزار و 805 دستگاه ساختمان مسكوني در استان اصفهان شروع شد كه در مقايسه با سال قبل 4/11 درصد رشد داشت. هزينه اين ساختمان‌ها حدود چهار هزار و 31 ميليارد تومان و سطح كل زيربناي طبقات آنها نزديك 4/4 ميليون متر مربع پيش‌بيني شده است. ميانگين هزينه بناي ساختمان‌هاي مذكور 341 ميليون و 500 هزار تومان و متوسط كل زيربناي آنها 370 متر مربع و هزينه يك متر مربع بناي آنها بالغ بر 920 هزار تومان برآورد شده است. اين ارقام در قياس با 1394 در بخش هزينه بنا و هزينه يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها به ترتيب 2/3 درصد و پنج درصد افزايش و سطح كل زيربنا 6/1 درصد كاهش داشته است.
در سال مورد گزارش تعداد 9 هزار و 89 دستگاه ساختمان مسكوني در استان تهران شروع به احداث شد كه نسبت به سال پيش از آن 4/25 درصد كاهش داشت. هزينه اين ساختمان‌ها 9 هزار و 31 ميليارد تومان و سطح كل زير بناي طبقات آنها به 5/9 ميليون متر مربع بالغ شده است. در استان تهران متوسط هزينه بناي ساختمان‌هاي مسكوني شروع شده بيش از 993 ميليون و 600 هزار تومان بوده و ميانگين سطح كل زير بناي آنها هزار و 45 متر مربع و هزينه يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها بيشتر از 950 هزار تومان پيش بيني مي‌شود. اين ارقام نسبت به سال 1394 ميانگين هزينه بناي ساختمان‌ها، سطح كل زيربناي آنها و هزينه يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها به ترتيب 8/18 درصد، 5/13 درصد و 1/6 درصد كاهش داشته است.
بي‌ميلي بخش خصوصي به ساخت و ساز، 32 درصد شد
در سال گذشته 97 هزار و 963 دستگاه ساختمان در مناطق شهري ايران توسط بخش خصوصي تكميل شده كه نسبت به سال پيش از آن 1/32 درصد كاهش را تجربه كرده است. براي احداث اين ساختمان‌ها كه سطح كل زيربناي طبقات آنها 2/63 ميليون متر مربع بوده حدود 49 هزار و 761 ميليارد تومان هزينه شده است. متوسط هزينه بناي ساختمان‌هاي فوق حدود 508 ميليون تومان، ميانگين سطح كل زيربناي آنها 645 متر مربع و هزينه يك متر مربع بناي آنها 790 هزار تومان كه در قياس با سال 94 هزينه بنا، سطح كل زيربنا و هزينه يك متر مربع بناي اين ساختمان‌ها به ترتيب 3/16 درصد، 6/5 درصد و 2/10 درصد افزايش داشته است. استان اصفهان 6/12 درصد، استان تهران 3/12 درصد و استان خوزستان 8/6 درصد از كل تعداد ساختمان‌هاي بنا شده در مناطق شهري را به خود اختصاص داده‌اند.
در استان اصفهان تعداد 12 هزار و 362 دستگاه ساختمان تكميل شده كه نسبت به سال پيشين 7/29 درصد كاهش را از سر گذرانده است. هزينه ساخت اين ساختمان و سطح كل زير بناي طبقات آنها به ترتيب چهار هزار و 241 ميليارد تومان و حدود 8/5 ميليون متر مربع بوده است.
در استان تهران تعداد 12 هزار و 79 دستگاه ساختمان تكميل شده كه نسبت به سال قبل 34 درصد كاهش داشته است. هزينه ساخت اين ساختمان‌ها و سطح كل زيربناي طبقات آنها به ترتيب 14 هزار و 781 ميليارد تومان و بيش از 15 ميليون متر مربع بوده است.
 فقط 8/82 هزار واحد مسكوني ساخته شد
از كل تعداد ساختمان‌هاي تكميل شده شهرهاي ايران 82 هزار و 891 واحد مسكوني بوده كه نسبت به سال 1394 كاهش 7/30 درصدي را نشان مي‌دهد. هزينه بناي ساختمان‌هاي فوق 38 هزار و 451 ميليارد تومان و سطح كل زيربناي طبقات آنها 7/49 ميليون متر مربع بوده است. در اين سال ميانگين هزينه بناي ساختمان‌هاي مسكوني تكميل شده حدود 463 ميليون و 900 هزار تومان، ميانگين سطح كل زيربناي ساختمان‌ها 600 متر و هزينه هر متر مربع بنا بالغ بر 770 هزار تومان بوده است كه در مقايسه با سال 1394 متوسط هزينه بناي ساختمان، سطح زيربنا و هزينه يك متر مربع بناي آنها به ترتيب 2/14 درصد، 2/4 درصد و 7/9 درصد افزايش داشته است.