بالفور و زيباكلام
علي شكوهي
هزاران فلسطيني در همين پنجشنبه در شهر رامالله به مناسبت يكصدمين سالگرد صدور اعلاميه بالفور تظاهرات كردند. همزمان نخستوزير انگليس در جلسه پارلمان اين كشور و در آستانه صدمين سال انتشار اعلاميه بالفور گفت «افتخار ميكند كشورش نقشي در تشكيل رژيم صهيونيستي داشته است.»
با خواندن اين خبر به ياد مواضع دكتر صادق زيباكلام درباره نقش نداشتن انگليس در تولد اسراييل افتادم. او در كتاب «تولد اسراييل» سعي دارد نقش انگليس را در ايجاد اسراييل بسيار كمرنگ كند و در فصل آخر آن كتاب مينويسد: «از ميان مجموعه عواملي كه در فاصله 1897 تا 1948 تاثيرات مستقيم و موثري روي به وجود آمدن يك كشور مستقل يهودي در فلسطين گذارد از دو عامل بايد نام برد: نفوذ يهوديها در امريكا و به روي كار آمدن نازيها در آلمان. البته در ايران بسياري به عكس، اين نظر را داشته و معتقدند كه مهمترين عامل در به وجود آمدن كشور يهود، سياست انگلستان بود؛ از سال 1917 به بعد يعني از مقطعي كه در جريان جنگ جهاني اول آن كشور توانست با شكست امپراتوري عثماني، حاكميت فلسطين را به دست گيرد. به زعم آنان از اين مقطع بود كه عملا تشكيل كشور اسراييل رقم خورد. واضح است كه اين نظريه خيلي درست نيست.» در حالي كه هم اسراييليها و هم فلسطينيها و هم انگليسيها و هم امريكاييها خوب ميدانند كه مهمترين عامل تشكيل دولت اسراييل در سرزمين فلسطين، انگليس است ولي نميدانم چرا آقاي زيباكلام اصرار دارد نقش انگليس را در ايجاد اسراييل، فرعي جلوه دهد و حتي ناديده بگيرد؟ فلسطين در آن زمان تحتالحمايه انگليس قرار داشت. اعلاميه بالفور كه از آن به عنوان سرآغاز تاسيس دولت صهيونيستي اسراييل در سرزمين فلسطين ياد ميشود، در 2 نوامبر 1917 خطاب بهوالتر روچيلد، نماينده يهودي عضو مجلس عوام انگلستان نوشته شد و طي آن بالفور، وزير امور خارجه انگليس نظر مساعد دولتش براي تشكيل دولتي يهودي در سرزمين فلسطين را اعلام كرد. از آن پس آنقدر ارتش انگليس در فلسطين ماند تا مهاجرت يهوديان به فلسطين و توان مهاجران براي در اختيار گرفتن اين سرزمين افزايش يابد. اسراييليها ممنون انگليسيها هستند و كاري به تحليل زيباكلام ندارند.