دشمني با حقيقت از جنس ترامپ
مجتبا پورمحسن
در روزهاي تلخ زلزله كرمانشاه، موضوع تخريب مسكن مهر در زلزله، محل مناقشات سياسي شد. من علاقهاي ندارم با نگاهي سياسي به معضلات نگاه كنم. تلخي از دست دادن جان چند صدنفر از هموطنانمان به قدر كفايت آزاردهنده هست. اما جادوي شبكههاي پيامرسان موبايلي باعث شده كه حتي سياستمداران هم گاهي توي چشمان شما نگاه كنند و حيا را بخورند و آبرو را قيكنند. پس از پخش تصويري از مسكن مهر سرپل ذهاب، بعضي از مقامات ارشد دولت به تكذيب متوسل شدند و نشان دادند كه تكذيب، هنوز هم در كشور ما محبوبترين دفاع است. اما وزير وقت راه و شهرسازي پا را فراتر گذاشت و مدعي شد كه مخالفان دولت دهم عكسي از خرابيهاي منطقهاي در مصر را به جاي مسكن مهر به مردم نشان ميدهند تا دولت را تخريب كنند. هواداران دولت گذشته هم عكسهايي از خرابي واقعي در سرپل ذهاب را كنار عكسي منتسب به خرابيهاي منطقهاي در مصر كنار هم قرار دادند تا مساله را رسوا كنند. حال آنكه از خسارتهاي مسكن مهر در عصر رسانههاي مجازي، تنها يك عكس منتشر نشده كه بشود تكذيبش كرد. همه آنها متعلق به خرابيهاي منطقهاي در مصر بود؟تيموتي اسنايدر در كتاب «استبداد، بيست درس از قرن بيستم» كه به تازگي در ايران هم منتشر شده به نقل از ويكتور كلمپرر مينويسد كه حقيقت به چهار شيوه نابود ميشود. نخستين شيوه «دشمني علني با واقعيت قابل اثبات» است، يعني جا زدن داستانهاي ساختگي و دروغبافي به عنوان واقعيت. دونالد ترامپ اين كار را به ميزان زياد و با سرعت انجام ميدهد. در طول كارزارهاي انتخاباتي ۲۰۱۶ امريكا يكي از اقداماتي كه براي رديابي منبع گفتههاي او انجام شد نشان داد كه ۷۸ درصد ادعاهاي مبتني بر واقعيت او غلط بودهاند. اين درصد به قدري بالاست كه باعث ميشود در مسير دروغبافي محضي كه او در پيش گرفته اظهارات درستش هم سهوهايي ناخواسته به نظر برسند. درست است كه با تلگرام ميتوان خاليبنديها را جاي حقيقت جا زد، اما تا اين حد كه در پاسخ به يك اتهام، رو شدن يك خاليبندي بزرگ با يك خاليبندي بخواهيم حقيقت را رسوا كنيم؟