پريچهر سلطاني، دبير كارگروه زنان روستايي، عشاير و مناطق محروم معاونت امور زنان و خانواده رياستجمهوري ميگويد: سالها در اين كشور مدير بودهام. همواره يك حكم انشايي به من ابلاغ شده ولي كسي نيامد بگويد اين اهداف مشخصي است كه شما بايد محقق كنيد. نه در طول دوره ارزيابي وجود داشته نه در پايان دوره. هيچكس هم نيامده در پايان دوره بپرسد چرا اهداف محقق نشده است. او كه ۶ سال عضو شوراي شهر شهركرد بوده پستهاي مديريتي در حوزه وزارت صنعت، معدن و تجارت نيز داشته است و در ستاد انتخابات حسن روحاني نيز مسووليت بخش زنان روستايي و عشاير را برعهده داشت. او تاكيد ميكند: وقتي شعار محوري كشور اقتصاد مقاومتي توليد و اشتغال است بايد از سطوح پايين جامعه به ويژه در روستاها كه محورهاي توليد سنتي ما هستند اين موضوع شروع آموزش داده شود بنابراين ما بايد در اين عرصه تمركز كنيم. ديدگاههاي او درباره چگونگي توجه به دهياران زن را در ادامه ميخوانيد.
در دولت يازدهم بارها بر افزايش تعداد دهياران زن توسط خانم شهيندخت مولاوردي تاكيد شد. در دولت دوازدهم چه كاري براي دهياران زن صورت گرفته است؟
براي نخستينبار چندي قبل دهياران منتخب از سراسر كشور به دعوت معاونت امور زنان و خانواده رياستجمهور به تهران دعوت شدند. پيشنهاد اين نشست را به عنوان دبير كارگروه زنان روستايي، عشاير و مناطق محروم معاونت امور زنان و خانواده رياستجمهوري مطرح كردم زيرا به نظرم رسيد كه ما براي اينكه در روستاها و براي زنان روستايي كاري انجام دهيم ابتدا لازم است شناختي از وضعيتشان پيدا كنيم. اين كار را با گرفتن ارتباط با زنان دهيار شروع كرديم. در همين حال برنامه معاونت امور زنان و خانواده رياستجمهوري اين بود كه با اقشار مختلف نشست داشته باشد زيرا عموما اين معاونت وظيفه اجرايي ندارد و بايد بتواند برنامهريزي و هدفگذاري كند.
وزارت كشور هنوز آمار دقيقي از وضعيت اعضاي شورا به تفكيك جنسيت ارايه نكرده است. در مورد دهياران زن شما ميدانيد چه تعداد هستند؟
چيزي حدود ۲هزار و ۵۰۰ زن دهيار در كشور داريم. اما از آنجايي كه هنوز حكم خيليها قطعي نشده تعداد را دقيقا نميتوانيم بيان كنيم. با اين حال با توجه به اينكه زنان دهيار ميتوانند منشا اثر براي توسعه روستايي باشند و ميتوانند برنامههاي توسعه براي زنان از جمله توانافزايي را پي بگيرند آنان را مبناي نشستهايمان در زمينه زنان روستايي قرار داديم.
بسياري از فعالان حوزه زنان معتقدند كه كار توانافزايي و توانمندسازي به كليشه تبديل شده است. آيا در مورد دهياران زن هم موضوع به همين مقوله توانافزايي ختم ميشود؟
با توجه به برنامه ششم توسعه و ماده ۲۷ آن بايد بتوانيم در طول برنامه دستكم ۱۰۰هزار تسهيلگر روستايي را آموزش بدهيم. اين حكم براي كل مجموعههاي متولي در دولت است. به همين دليل يكي از اقشار مخاطب اين ماده از برنامه ششم زنان دهيار هستند. ما نتوانستيم همه دهياران زن را در تهران ميزباني كنيم. حدود ۱۰۰ نفر از زنان دهيار در تهران حاضر شدند و توانستند موضوعات و مسائلي را كه با آن درگير هستند با معاون رييسجمهور در امور زنان و خانواده درميان بگذارند. از سوي ديگر از آنجايي كه ما با مقوله تغيير اقليم و خشكساليهاي پي در پي مواجهيم و همين يكي از عوامل مهاجرت از روستاها شده است خانم دكتر جواهريان از سازمان حفاظت محيطزيست نيز دعوت شده بودند كه بتوانند در اين زمينه صحبت كنند. اما در اين نشست ما نيازهاي عمراني و همچنين مسائل مربوط به زنان سرپرست خانوار و زناني كه در خانواده مشكلاتي دارند را نيز رصد كرديم.
با اين توصيف آيا برنامه معاونت امور زنان و خانواده محدود به همين سرفصلهاي توانافزايي و توانمندسازي محدود ميشود يا به مسائل اقتصادي و توليد در روستاها نيز توجه ميشود؟
اتفاقا حضور دكتر نجفي، مديرعامل سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي به همين دليل بود تا بتوانيم با توجه به بحث اشتغال روستايي و تفاهمنامههايي كه اين سازمان با ساير نهادها دارد ظرفيتها را معرفي كنيم تا زنان دهيار به هدايت زنان روستايي بپردازند. براي مثال معاونت توسعه روستايي و مناطق محروم رياستجمهوري در حوزه پوشاك و سنگهاي قيمتي تفاهمنامههايي با سازمانهاي مرتبط امضا كرده است كه پتانسيل اين تفاهمنامهها براي زنان روستايي ميتواند منجر به اشتغال و درآمدزايي شود. تفاهمنامه با پستبانك كه در همه روستاها شعبه دارد فرصت ديگري است.
اطلاعرسانيهاي خوبي در اين نشست با دهياران صورت گرفت. آنچه مورد تاكيد است اينكه با توجه به تغييرات اقليمي و بحث خشكساليهاي متوالي در روستاها بايد بتوانيم بر اشتغالهاي غيركشاورزي و غيرمرتبط با آب تمركز كنيم. به همين دليل هم بحث تعاونيهاي روستايي را در اين نشست مطرح كرديم و آموزش داديم كه چگونه تعاوني روستايي بايد تشكيل و ثبت شود. دولت تدبير و اميد وامهايي با ۳ تا ۴ درصد كارمزد را براي روستاييان درنظر گرفته است كه زنان روستايي كمتر توانستهاند از اين فرصت بهره ببرند.
ما زناني را با تخصص يا با ويژگي شغليشان جدا ميكنيم و با حضور آنها شبكههايي درست ميكنيم اما بعد رهاي شان مي كنيم . در دوره چهارم شوراها پتانسيل زنان شورايي فرصت مطلوبي بود كه عملا از دست رفت. الان كه اين كار شروع شده به نظرتان چقدر ادامه پيدا ميكند؟
ما فعلا كار را شروع كردهايم. من هم معتقدم از پتانسيل زنان دهيار بسيار ميتوانيم بهرهمند شويم. اين پتانسيل بسيار مغفول مانده است. دهياران زن اصلا امنيت شغلي ندارند. در اين نشست آنها مشكلات جدياي را از كار خود مطرح ميكردند. اما واقعيت اين است كه ما از چه كسي و با چه جايگاهي انتظار داريم؟ اگر انتظار داريم شبكهاي موفق شود بايد مديران و رهبران آن شبكه خود توانمند و موفق باشند. براي همين بايد يك متولي خوب و موثر براي شبكه دهياران زن درنظر بگيريم.
به هر حال شما جلسه نخست را برگزار كرديد. برآوردتان از آينده كار و جلسههاي بعدي چيست؟
اولين مساله مهم آموزش دهياران زن است. اما نبايد به طور كلي هدفگذاري كنيم.
با كليگويي نميتوانيم موفق شويم. زنان دهيار تماما متقاضي آموزش بودند. اين در حالي است كه دولت براي روستاها اعتبارات خوبي گذاشته است و كافي است افراد روستا بدانند چگونه بايد اين اعتبارات را حذف كنند. من معتقدم كه بايد متولي مستقيمي براي اين امر مشخص شود؛ معتقد به اين هستم؛ دستم بگرفت و پابهپا برد. بگذاريد مثالي بياورم. من سالها در اين كشور مدير بودهام. همواره يك حكم انشايي به من ابلاغ شده ولي كسي نيامد بگويد اين اهداف مشخصي است كه شما بايد محقق كنيد. نه در طول دوره ارزيابي وجود داشته نه در پايان دوره. هيچكس هم نيامده در پايان دوره بپرسد چرا اهداف محقق نشده است. حال بماند كه دهياران بحثهايي اوليه هم داشتند كه ما چند ماه است حقوق نگرفتهايم. به هر حال مقرر شد هر سه ماه يكبار اين جلسهها تداوم يابد.
اين آموزش بيشتر در زمينه امور حقوقي و اداري است يا زمينههاي ديگري از جمله مهارتهاي فني و مديريتي يا كسب و كار هم هست؟
اينها در عمران به آموزش نياز داشتند اما مهمتر نياز به آموزش در زمينه بازار، كسب و كار و كارآفريني بود. آنها بازار براي محصولاتشان ميخواهند. يكي از مهمترين نكتهها در روستاها توليد ميشود ولي بازار فروش نداريم. نكته ديگر اينكه آنها بهشدت از دخالتهاي اعضاي شوراهاي شهر در امورشان اظهار گلهمندي داشتند. وقتي شعار محوري كشور اقتصاد مقاومتي توليد و اشتغال است بايد از سطوح پايين جامعه به ويژه در روستاها كه محورهاي توليد سنتي ما هستند اين موضوع شروع و آموزش داده شود بنابراين ما بايد در اين عرصه تمركز كنيم.