حفظ هوشيارانه آيين كهن
فاطمه ذوالقدر
يكي از آيين‌هاي سالانه و ديرينه ايرانيان جشن چهارشنبه‌سوري است و همان‌طور كه از كلمه سور، برمي‌آيد معناي جشن و سرور و شادماني را به عنوان پيش‌درآمدي براي جشن نوروز به همراه دارد كه اين فرهنگ سنتي و بومي ايرانيان براي قرن‌ها، نسل به نسل به شيوه‌هاي مختلف...
برگزار شده و به ما رسيده است. اما آنچه در سال‌هاي اخير براي برگزاري اين جشن، شاهد هستيم حركت آن به سمت برگزاري پر‌خطر است، به جاي جشن و شادماني، استرس و نگراني دلمشغولي خانه و خانواده و شهر و شهروندان مي‌شود چراكه رفتار خطرناك برخي به بهانه سور، آخرين چهارشنبه سال ناامني عمومي براي شهروندان و خانواده‌ها و كودكان به ارمغان مي‌آورد كه اين به واقع يعني انحراف از اصل موضوع، به نحوي كه از اصالت واقعي خود فاصله گرفته است و به ايذا و آزار رساندن تبديل شده كه در فرهنگ باستان ما ايرانيان، جزو بزرگ‌ترين گناهان نابخشودني به شمار مي‌رفت و متاسفانه امروزه به امري طبيعي تبديل شده است كه جاي بسي تامل دارد كه كجاي كار كوتاهي شده كه مفاهيم از درون آنچنان تغيير يافته‌اند كه اصل را از بين برده است. در سال‌هاي اخير برگزاري جشن و آيين چهارشنبه‌سوري همراه با استفاده از مواد محترقه و آتش‌زاي بسيار خطرناكي است كه در سال گذشته قريب به ١٠٠ نفر مصدوم داشته و تخريب تعدادي خانه‌هاي مسكوني را شاهد بوديم. اگرچه نسبت به سال قبل كاهش ٥٠ درصدي را تجربه كرديم اما بخش اعظم اين كاهش به واسطه نظارت‌هاي بسياري قوي نهادها و دستگاه‌هاي ناظر و خدومي نظير نيروي انتظامي بوده كه شايسته قدرداني و تشكر است. اما بايد مدنظر داشت كه صرف استفاده از قوه قهريه نمي‌توان اين موضوع را ساماندهي مناسب كرد چرا كه حذف قوه قهريه افزايش يكباره آسيب را دارد بنابراين اصلاح فرهنگ و آگاه‌سازي و به نحوي ارتقاي شعور اجتماعي مي‌تواند يك رفتار پايدار و ماندگار را در سطح جامعه ايجاد كه آسيب‌ها و سوگيري فرهنگي كه از اين موضوع حاصل شده است را دوباره اصلاح و ترميم كند و ميراث كهن و اين آيين به‌درستي و شايستگي به نسل‌هاي بعد منتقل شود. بايد در نظر داشت بخش اعظم اين كالاها، قاچاق و وارداتي است كه نهادهاي نظارتي بايد با ورود جدي‌تر، در اين خصوص نيز نظارت داشته باشند و دليل خروج ارز از كشور براي ورود اقلام آسيب‌زا، در شرايط اقتصادي امروز، مورد توجه قرارگيرد. هزينه اين اقلام علاوه بر خروج ارز از كشور آسيب‌هاي جاني و مالي و اقتصادي را نيز، متاسفانه بر دوش خانواده‌ها مي‌گذارد و در كنار آن، براي مديريت شهري و نظام درمان و سلامت كشور نيز مشكلات عديده‌اي به دنبال دارد لذا مي‌بينيم كه يك رفتار ناهنجار، چگونه از پس خود ناهنجاري‌ها و هرج و مرج‌هاي ديگر به ارمغان مي‌آورد. اين در شرايطي است كه يقينا هيچ جوان، نوجوان و هيچ خانواده‌اي درصدد مزاحمت و انجام اعمال خطرناك در اين جشن ملي نيست و صرف نبود برخي تفريحات و محدوديت‌هاي اعمالي زمينه را ما به دست خويش براي سودجويان و سوداگران فروش مواد محترقه و منفجره ايجاد كرده‌ايم. حفظ و نگهداري آيين كهن ايراني فرهنگي بسيار پسنديده است كه بايد به صورت صحيح و سالم انجام شود و اين فرهنگ‌سازي و هوشيار عمل كردن در كنار خانواده‌ها، وظيفه نهادهاي فرهنگ‌ساز و نهادهاي آموزشي نيز هست تا با فرهنگ‌سازي انعكاس آيين‌هاي مربوط را به درستي انعكاس داده و زمينه‌هاي لازم، براي اجراي شايسته آن را مهيا كنند تا عملكرد و رفتاري غلط و ناهنجار در سطح جامعه پديدار نشود. همچنين نقش رسانه‌ها در اين ميان بسيار حائز‌اهميت است و از همه اين رسانه‌ها بايد به نقش تاثيرگذار سيما اشاره كرد چراكه رسانه نبايد صرفا براي يك شب از سال اقدام به پخش برنامه‌هاي سرگرم‌كننده، مفرح و پرمخاطب كند چرا كه فرهنگ‌سازي محدود به يك هفته و روز خاص نبايد باشد و در طول سال بايد مديريت و برنامه‌ريزي لازم در ساخت و اكران برنامه‌هاي مرتبط با حوزه فرهنگ انجام تا در ذهن‌ها رسوخ كرده و دروني شود. اميدوارم با اقدامات مثبت و شايسته‌اي كه توسط دستگاه‌هاي ذي‌ربط انجام شده، امسال شاهد برپايي اين آيين به شكلي مثبت باشيم.
عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي