جان كري و جواد ظريف امروز در مونترو ديدار ميكنند
دور تازه مذاكرات براي تثبيت پيشرفتها و كاستن از پرانتزها
گروه ديپلماسي| قطار مذاكرات هستهاي ايران و 1+5 اينبار به مونتروي سوييس رسيد. يك هفته پس از آنكه وزراي امور خارجه ايران و امريكا در ژنو با هم ديدار كردند، اين بار نوبت به تجديدديدار در شهر مونترو رسيده است. نبض مذاكرات با ورود به ماه مارس ميلادي تندتر از قبل ميزند و بر همين اساس وزراي امور خارجه دو كشور براي نخستينبار در طول يك سال و نيم گذشته در فاصله زماني هشت روز دوباره با هم ديدار ميكنند تا شايد بتوانند جا پاي پيشرفتهاي حاصله را محكم كرده و از تعداد پرانتزها در مباحث مورد اختلاف هم بكاهند. اينبار بيست و هشتمين نشست شوراي حقوق بشر سازمان ملل بهانهاي شد تا مذاكرات هستهاي ايران و 1+5 و البته به شكل دقيقتر ايران و امريكا در حاشيه ادامه پيدا كند. اين نشست از امروز آغاز و تا بيست و هفتمين روز از ماه مارس ادامه پيدا خواهد كرد. براساس اعلام وزارت امور خارجه امريكا كه عمدتا در اين مذاكرات زودتر از تيم مذاكرهكننده ايران، اخبار چگونگي برگزاري جلسات را ميدهد، وندي شرمن، معاون وزير امور خارجه امريكا و جان كري ،وزير امور خارجه امريكا امروز به مونترو ميرسند تا با همتاهاي ايراني خود ديدار كنند. گفته ميشود كه مذاكرات ميان هياتهاي ايراني و امريكايي پيش از برگزاري مذاكرات ميان ايران و 1+5 انجام خواهد شد.
محمدجواد ظريف و جان كري در نخستين روز حضور در ژنو هر دو با همتاي روس خود سرگئي لاوروف ديدار خواهند داشت. براساس اعلام وزارت امور خارجه امريكا، جان كري و سرگئي لاوروف در خصوص مساله اوكراين، موضوعات منطقهاي، روابط دوجانبه و البته مذاكرات هستهاي ايران گفتوگو خواهند كرد. وندي شرمن، عضو ارشد تيم مذاكرهكننده امريكا در گروه 1+5 به همراه تيم مذاكرهكننده امريكا قرار است روز دوشنبه (امروز، 2 مارس) عازم مونترو ميشود و در آنجا به كري ميپيوندند تا با مقامات ايراني در خصوص موضوع هستهاي ديدار كنند. سيدعباس عراقچي و مجيد تخت روانچي، معاونهاي وزير امور خارجه ايران نيز به همراه ساير اعضاي تيم مذاكرهكننده راهي هم مقصد با وندي شرمن هستند و در مونترو با وي و هلگا اشميت معاون فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار خواهند كرد. علاوه بر مذاكرهكنندگان دايم ايران و امريكا، وزارت امور خارجه امريكا اعلام كرده است كه اينبار نيز به سيك و سياق بار قبل ارنست مونيز وزير انرژي امريكا نيز به درخواست جان كري به مونترو سفر ميكند تا به مذاكرات بپيوندد. گفته ميشود كه علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي ايران هم در اين دور تيم مذاكرهكننده را همراهي خواهد كرد. به گزارش «اعتماد»، علياكبر صالحي و ارنست مونيز ظهر امروز با هم تجديدديدار خواهند كرد. گفته ميشود كه چند دور ديدار ميان صالحي و مونيز در دور پيشين مذاكرات در هفته گذشته به دستاوردهاي فني چشمگير منتهي شده است.
محمدجواد ظريف كه صبح امروز وارد ژنو ميشود در حاشيه نشست شوراي حقوق بشر سازمان ملل علاوه بر ديدار با همتاي روس خود با وزير امور خارجه هلند و همچنين كميسارياي عالي حقوق بشر سازمان ملل ديدار و گفتوگو ميكند. بر اساس گزارشهايي كه تا لحظه تنظيم اين خبر رسيده است، جان كري و جواد ظريف عصر امروز به مونترو ميرسند تا با يكديگر در قالب مذاكرات هستهاي گفتوگو كنند.
حركت موازي پيشرفتها و تهديدها در مذاكرات
دور جديد مذاكرات ميان ايران و امريكا در حالي آغاز شد كه پيشرفت قابل ملاحظهاي كه محمدجواد ظريف از حصول به آن در دور پيشين سخن ميگويد، بر خوشبيني براي حصول به تفاهم افزوده است. به نظر ميرسد كه تيم مذاكرهكننده ايران و شش كشور مقابل آن در حال حاضر دو هدف كوتاهمدت و بلندمدتتر براي خود تعريف كردهاند. در نقشه راهي كه براي هدف كوتاهمدت تعيين شده دوطرف تلاش ميكنند تا اواسط يا حداكثر پايان ماه مارس توافق بر سر كليات يك توافق جامع هستهاي را اعلام كنند. توافقي كه مكتوب نخواهد شد و تنها سكويي براي رسيدن به توافق جامع هستهاي كه همان هدف بلندمدت است، به حساب ميآيد. آنچه قابل توجه است، اين است كه زمان رسيدن به هدف بلندمدت ايران و 1+5 كه اعلام توافق جامع هستهاي است پيشتر آمده است و دو طرف عزم خود را براي امضاي هرچه سريعتر اين توافق حتي تا پيش از ارديبهشت ماه جزم كردهاند. ايران و 1+5 تا پايان ماه ژوئن براي رسيدن به توافق جامع هستهاي فرصت دارند اما برخي منابع حاضر در مذاكرات تاكيد دارند كه عزم دو طرف بر حل مساله در بازه زماني كوتاهتر و ترجيحا تا اواسط ارديبهشت است. احتمال تغيير در اين بازه زماني در حالي مطرح شده است كه تيم مذاكرهكننده ايران تاكنون بارها اعلام كرده است كه در شرايطي كه اراده سياسي كافي وجود داشته باشد رسيدن به توافق جامع هستهاي تنها چند روز وقت ميبرد. ايران و گروه 1+5 در ماه نوامبر موافقت كردند كه مذاكرات را به مدت هفت ماه ديگر تمديد كنند. با اين همه اين «هفت» رقم لازمالاجرايي نبود و تيم مذاكرهكننده ايران و آمريكا هر دو در اظهارنظرهاي پس از تمديد اعلام كردند كه خواهان رسيدن به توافق جامع هستهاي در بازه زماني كوتاهتر هستند. در شرايطي كه دو طرف در ماه نوامبر توافق كردند كه تا پايان ماه مارس رسيدن به توافق بر سر كليات توافق جامع را اعلام كنند، تندروهاي امريكايي و جمهوريخواهاني كه مساله مذاكرات هستهاي با ايران را به كارتي براي بازيهاي حزبي خود تبديل كردهاند، اعلام كردهاند كه تا تاريخ 24 مارس شمشير تشديد تحريمها را در غلاف نگاه خواهند داشت و پس از آن برنامههاي از پيشاعلام شده براي تحت تاثير قرار دادن مذاكرات هستهاي ايران را آغاز خواهند كرد. بنابراين به نظر ميرسد كه 24 مارس به ضربالاجلي غيررسمي از سوي رسانهها و تحليلگران براي مذاكرات هستهاي ايران و 1+5 و اعلام حداقل توافق شفاهي بر سر كليات تبديل شده است. يك روز پيش از آغاز دور جديد مذاكرات ميان ايران و امريكا، كاخ سفيد براي چندمين بار از وتوي طرح جمهوريخواهان سخن گفت. به گزارش آسوشيتدپرس، شوراي امنيت ملي كاخ سفيد اعلام كرد كه اوباما طرح چند سناتور امريكايي درباره ايران را كه بر اساس آن توافق احتمالي هستهاي بايد مورد بازنگري كنگره قرار گيرد، وتو ميكند. روز جمعه چهار سناتور امريكايي، لايحهاي را پيشنهاد كردهاند كه بر اساس آن هرگونه توافق هستهاي با ايران بايد پيش از اجرايي شدن، براي بازنگري تسليم كنگره امريكا شود. بر طبق لايحه مذكور پيشنهادي، «باراك اوباما» ملزم ميشود كه متن هرگونه توافق احتمالي نهايي با ايران را به كنگره ارايه دهد و همچنين كاخسفيد به مدت 60 روز از لغو هرگونه تحريم عليه ايران منع ميشود. در اعلاميه شوراي امنيت ملي كاخ سفيد آمده است: «رييسجمهور پيشتر تصريح كرده كه اكنون زمان قانونگذاري درباره ايران نيست. اگر اين لايحه به رييسجمهور ارائه شود او آن را وتو خواهد كرد. ما اكنون در هفتههاي آخر مذاكرات بينالمللي هستيم و بايد به جاي پيچيده كردن شرايط، به مذاكرهكنندگانمان بهترين فرصت موفقيت را بدهيم.»
تضميني براي حصول توافق هستهاي وجود ندارد
جان كري، وزير امور خارجه امريكا در تازهترين اظهارات پيش از ديدار با همتاي ايراني در مونترو اعلام كرد كه نميتواند درباره توافق نهايي هستهاي با ايران تضمين بدهد.
جان كري در مصاحبه با شبكه «ايبيسي» درباره مذاكرات هستهاي ايران گفت: نميتوانم درباره توافق با ايران قول بدهم. اما امتحان ميكنيم ببينيم ديپلماسي ميتواند مانع نياز به اقدام نظامي شود يا خير؟ در شرايطي كه شواهد امر حاكي از اين است كه كاخ سفيد مخالف سرسخت سخنراني بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي در كنگره امريكا عليه توافق هستهاي با ايران است، جان كري در اين گفتوگو اعلام كرد كه از سخنراني نخستوزير رژيم صهيونيستي در امريكا استقبال ميكند و همچنين تاكيد كرد كه كاخ سفيد بهدنبال سياسي كردن اين موضوع نيست. وزير خارجه امريكا كه براساس خبر منتشر شده در رسانهها روز گذشته با نتانياهو درباره ايران تماس تلفني داشت، درباره سخنراني او در امريكا درباره ايران تاكيد كرد كه اميدوار است سخنان او درباره مذاكرات ايران به يك فوتبال سياسي تبديل نشود.
همزمان با اين اظهارنظرهاي وزير امور خارجه امريكا، نخستوزير رژيم صهيونيستي با وجود همه مخالفتها عازم واشنگتن شد تا روز سوم مارس (فردا) در كنگره امريكا عليه ايران سخنراني كند. در طول يك ماه گذشته مقامهاي امريكايي و اسراييلي متعددي تلاش كردند نتانياهو را متقاعد به انصراف از سخنراني در كنگره كنند، او مصرانه بر خواسته خود پافشاري كرده و در نهايت هم راهي واشنگتن شد. نتانياهو طي چند روز گذشته بارها مدعي شده، توافق در حال شكلگيري با ايران موجوديت اسراييل را به مخاطره مياندازد و او وظيفه دارد به هر نحوي مانع اين توافق شود و بهترين نهادي كه ميتواند به اين امر كمك كند، كنگره امريكاست.