نقد بيرحمانه وضع بشر
اسدالله امرايي
علي عبداللهي مجموعه داستانكهاي فلسفي برتولت برشت را با عنوان فيل گردآوري و ترجمه و نشر مشكي آن را منتشر كرده است. علي عبداللهي مترجم اين اثر در پيشگفتار اين كتاب نوشته است: «بخش عمده كتاب حاضر از «داستانهاي آقاي كوينر» يا حكايتهاي جناب كوينر است كه بعد از مرگ برتولت برشت در 1958 منتشر شده. به باور بسياري از منتقدان و صاحبنظران، آقاي كوينر فرزانهاي است كه جهان خود را در قالب قصه، تمثيل، حكمت و تصوير براي ما تشريح ميكند، ما را با خود به جهان خود ميكشد و در داوريهاي خود درباره انسانها، طبيعت، جنگ، رويدادها، موضوعات و احساسات بسيار متفاوت يا جدا از هم يا پيوسته مشاركت ميدهد. حكايت اين كتاب اغلب با طنزي تلخ به نقد بيرحمانه وضع بشر و ضعفهاي انسان ميپردازد.
از سوي ديگر اين اثر برشت به مسائل اخلاقي- اجتماعي نيز بيتوجه نيست.» برتولت برشت كه به عنوان نمايشنامهنويس و شاعري انديشمند شناخته شده است همواره مسائلي از اين دست را محور آثارش قرار داده و اين كتاب ميتواند دريچهاي نو براي شناخت اين نويسنده باشد. كتاب شامل120 داستان بسيار كوتاه از داستانها و اعتقادات شخصيتي به نام آقاي كوينر و بخشي با نام داستانهاي پراكنده است. برخي داستانها حتي به يك جمله نيز ميرسند. در كل نوعي سخنها و عقايد فلسفي از زبان شخصيت داستان با ريتمي جالب ارايه شده است. «آقاي كوينر از ميان درهاي ميگذشت كه ناگهان متوجه شد كه در آب راه ميرود. در همين هنگام پي برد كه آن دره در واقع شاخهاي از درياست و وقت مدّ دريا نزديك ميشود.
فورا ايستاد تا ببيند كه آيا قايقي را در اطراف خود مييابد يا نه و تا موقعي كه اميد ديدن قايقي را داشت، همانطور سر جاي خود ايستاده ماند. اما وقتي ديد كه هيچ قايقي قابل رويت نيست، از اين اميد صرفنظر كرده و اينبار اميدوار شد كه آب پيش از اين بالا نيايد. تازه در آن وقت كه آب به چانهاش رسيد، از اين اميد نيز چشم پوشيد و شروع به شنا كرد. او به اين شناخت دست يافت كه او خود، يك قايق بوده است».
كتاب «داستانهاي آقاي كوينر» در سال 2006 در آلمان منتشر شده و ترجمه آن با عنوان «فيل» در 167 صفحه به تازگي توسط نشر مشكي وارد بازار كتاب شده است.