سازمان پژوهش و سازمان سنجش از طريق رسانه‌ها دعوا مي‌كنند
كنكور 1400 از گلايه تا نبرد كلامي
گروه اجتماعي| بيش از 10 روز از پايان كنكور سراسري 1400 گذشته است، تير هم به پايانش نزديك شده و هنوز سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي درسي و سازمان سنجش سنگرهاي خود را محكم حفظ كرده‌اند و هر يك در پاسخ به سوالات رسانه‌ها، دعوايي تازه عليه سازمان مقابل مطرح مي‌كنند. سوالات كنكور امسال به صورت ويژه در بخش رياضي صداي انتقاد كنكوري‌ها را بلند كرد و بعد صداي گلايه سازمان پژوهش را بالا برد و نامه‌نگاري‌ها آغاز شد و بحث به رسانه‌ها كشيد. حالا اين گلايه رنگ دعوايي گرفته است كه دو طرف آن بحث‌هاي‌شان را با خبرنگاران در ميان مي‌گذارند و بعد منتظر واكنش آن يكي مي‌مانند. روز گذشته ابراهيم خدايي، رييس سازمان سنجش در پاسخ به ادعاهاي قبلي سازمان پژوهش گفت كه روزها ست منتظرند مستندات سوالات خارج از كتاب درسي به دست‌شان برسد و هنوز خبري نشده. سازمان پژوهش هم در مقابل تاريخ ارسال مستندات را اعلام كرد. «من بالاخره نفهميدم چند سوال كنكور اشكال دارد؟ زيرا دوستاني كه معتقد هستند سوالات كنكور ايراد داشت فقط در رسانه صحبت مي‌كنند. در واقع ما سه‌شنبه هفته گذشته از طريق رسانه‌ها باخبر مي‌شويم كه سوالات كنكور ايراد دارد و الان هشت روز است كه منتظر هستيم به صورت مستند اين ايرادات به ما اعلام شود كه هنوز خبري نيست.» اين پاسخي بود كه روز گذشته ابراهيم خدايي در مقابل ادعاهاي سازمان پژوهش به ايسنا داد. رييس سازمان سنجش در ادامه حرف‌هايش بحث تفاوت ميان وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم را هم پيش كشيد و گفت بخشي از اعتراض اين سازمان اصولا به تفاوت در اهداف آموزشي اين دو نهاد بازمي‌گردد: «در رابطه با سوالات كنكور دو مطلب را مطرح مي‌كنند اول اينكه خارج از كتاب است و دوم اينكه مغاير با اهداف آموزش است كه بايد بگويم اهداف آموزشي دو وزارتخانه علوم و بهداشت با آموزش و پرورش متفاوت است. ما يك آزمون رقابتي برگزار مي‌كنيم كه شرايط متفاوتي دارد. بنابراين طبيعي است كه اهداف آموزشي ما متفاوت و آزمون نيز دشوار باشد.» او گفت منتظر هستند تا «دوستان» اعلام كنند كه كدام يك از سوالات مشكل داشته‌اند: «در واقع اين دوستان حدود ۱۵۰۰ سوال كنكور اعلام مي‌كنند كه ۱۰ سوال خارج از كتاب است. لذا ما منتظر اين مي‌مانيم كه اين ۱۰ سوال را مستند براي سازمان سنجش اعلام كنند. ما در كنكور همان‌طور كه عنوان كرديم مجموعه سه هزار سوال طرح كرديم سيستم و ساز و كار طراحي سوال به اين شكل است چون سيستم اين سوالات را انتخاب مي‌كند قاعدتا ممكن است دو يا سه سوال پاسخ صحيحي نداشته باشد يا اينكه پاسخ‌هاي مشترك داشته باشد كه اين هر ساله بوده و امسال نيز اتفاق خواهد افتاد. اما به‌طور كلي سوالات خارج از كتاب نداشتيم. با اين وجود اگر اين سوالات به ما اعلام شود و بگويند كدام سوال در سرفصل نبوده ما حذف و به‌طور مثبت به نفع داوطلب اعمال خواهيم كرد.» بلافاصله پس از انتشار اظهارنظر خدايي در مورد نامشخص بودن ايرادات وارده به سوالات، سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي درسي توضيحي منتشر كرد كه در رد ادعاي رييس سازمان سنجش نوشته شده است. روابط عمومي اين سازمان پس از مصاحبه خدايي، در تماس با ايسنا توضيح داده است: «روز يكشنبه، بيستم تير ماه، نامه‌اي با شماره ۱۰۱/۱/۵۷۰۰ به سازمان سنجش ارسال و نظرات مطروحه پيرامون سوالات دروس شيمي، رياضي، فارسي و ريز سوالات براي آن سازمان قيد شده است و اين ادعا كه هشت روز است مستنداتي ارايه نشده صحيح نيست. سازمان پژوهش همچنان منتظر تشكيل كارگروه مشترك است و هنوز پاسخي در اين زمينه دريافت نكرده است.»
سردرگم ميان اظهارات
حرف‌هاي ضدونقيض در مورد تعداد سوالات خارج از كتاب‌هاي درسي و اشتباه همچنان وجود دارد. سازمان سنجش البته تنها نبايد نگران پاسخگويي به سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي درسي باشد، چراكه حالا كميسيون آموزش هم خواهان پاسخگويي اين سازمان درخصوص نحوه طراحي سوالات كنكور است و تعداد سوالات خارج از كتاب را 16 مورد مي‌داند. روز سه‌شنبه رضا حاجي‌پور، سخنگوي كميسيون آموزش مجلس با استناد به گفته‌هاي سازمان پژوهش از «وجود ۱۶ سوال در كنكور سراسري خارج از كتب درسي و طرح ۳ سوال اشتباه» خبر داد و به خانه ملت گفت: «براساس اعلام رييس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش مشخص شد كه ۱۶ سوال كنكور ۱۴۰۰ خارج از كتاب درسي بوده است و اين پيگيري‌ها بحق بود. سازمان سنجش بايد با حذف سوالات خارج از كتاب درسي و سوالات اشتباه تدبيري براي ضايع نشدن حق داوطلبان كنكور سراسري 1400 داشته باشد و كميسيون آموزش نيز نظارت خود را بر اين روند خواهد داشت. اجازه تضييع حقوق داوطلبان را نخواهيم داد و پيگير اين موضوع تا احقاق حق كامل داوطلبان كنكور هستيم؛ همچنين اميدواريم با پيگيري‌هاي به عمل آمده در سال‌هاي آتي شاهد چنين اتفاقاتي نباشيم و به شائبه‌هاي پيش آمده در اين خصوص نيز پاسخي مستدل ارايه كنيم.»
يك روز پيش از صحبت‌هاي خدايي، حسن ملكي رييس سازمان پژوهش فهرستي از ايرادات سوالات كنكور را منتشر كرد، سوالاتي كه به گفته او از بعد «كمي و كيفي» داراي اشكالات و مسائل متعدد بوده‌اند: «طي بررسي كه انجام شد در درس رياضي رشته رياضي 8 سوال (معادل 14درصد) خارج از كتاب درسي و 13 سوال (معادل 24درصد) خارج از اهداف كتاب درسي و يك سوال اشتباه بوده است. يك سوال خارج از كتاب و بدون گزينه صحيح، هفت سوال (معادل 13درصد) با دشواري بسيار بالا، 16 سوال (معادل 29درصد) كه اين موارد مربوط به سوالات درس رياضي در رشته رياضي است. طبق بررسي‌هاي صورت گرفته، در درس رياضي رشته تجربي مشخص شد 2 سوال (معادل 7درصد)، 9 سوال معادل 30درصد خارج از اهداف كتاب، 2 سوال بدون گزينه صحيح و 3 سوال با دشواري بسيار بالا وجود داشته‌اند. در درس رياضي رشته انساني 6 سوال خارج از اهداف كتاب درسي و 8 سوال معادل 40درصد با دشواري بالا وجود داشت.» تا اينجا آخرين موضع اعلام شده از سوي سخنگوي سازمان سنجش بوده است كه گفته نامه سازمان پژوهش به دست‌شان رسيده و طبق اين نامه 10 سوال مشكل‌دار بوده كه در دست بررسي است. فاطمه زرين‌آميزي روز گذشته در واكنش به تشكيل كارگروه ميان سازمان پژوهش و سازمان سنجش درباره بررسي سوالات كنكور سراسري به ايلنا توضيح داد: «سازمان پژوهش ادعا كرده كه روز ۱۵ تير ماه نامه‌اي را به سازمان سنجش ارسال كرده كه در مورد سوالات كنكور بوده است. در حالي كه نامه روز ۲۰ تير صادر شده و روز ۲۱ به دست سازمان سنجش رسيده است. در اين نامه به بحث سوالات كنكور اشاره شده است و اعلام كردند در مجموع ۱۵۰۰ سوال از گروه‌هاي آموزشي تعداد ۱۰ سوال خارج از كتب درسي بوده است. اين سوالات توسط اساتيد و كارشناسان روان‌سنجي و آزمون‌سازي سازمان سنجش بررسي و پاسخ آن نيز به شكل مكتوب اعلام مي‌شود.» سخنگوي سازمان سنجش گفت: «براي يك‌سري سوالات هم ادعا كردند كه خارج از اهداف آموزشي است. اهداف آموزشي وزارت آموزش و پرورش با اهداف آموزشي ما متفاوت است. آزمون‌هاي ما رقابتي است و قرار نيست آزمون‌هاي ما مانند آزمون آموزش و پرورش باشد. از نظر ما ايرادي به طراحي سوالات كنكور نبود، اما ما درباره اين ۱۰ سوالي كه گفته مي‌شود خارج از كتب درسي هستند به زودي پاسخ‌مان را ارايه خواهيم داد.» او درباره سوالاتي كه گزينه صحيح نداشته‌اند، گفت: «روال سازمان براي همه آزمون‌ها اين است كه سوالات بررسي و بازنگري مي‌شوند و اگر سوال ايراد داشته باشد با تاثير مثبت به نفع داوطلب اعمال خواهد شد.» دعواي دنباله‌دار دو نهاد، داوطلبان را هم سردرگم كرده است. برخي كاربران شبكه‌هاي اجتماعي كه پيگير اخبار هر دو طرف هستند به اين جنجال رسانه‌اي واكنش نشان داده‌اند. يكي از اين كاربران در توييتر نوشت: «دو دستگاه دولتي همچنان سرگرم جنگ و دعواي رسانه‌اي برسر مساله كيفيت سوالات كنكور 140۰اند. سازمان پژوهش ميگه بشينيم، سازمان سنجش ميگه نه، اشكالات رو بفرستيد خودمون بررسي مي‌كنيم. چرا بايد اين‌قدر ناهماهنگي در يك دولت بالا باشه كه حتي حاضر نباشن براي مردم و كنكوري‌ها باهم بشينن؟» يك كاربر ديگر گفته است: «دو هفته است آموزش و پرورش به سازمان سنجش گفته 10 تا از سوالات كنكورتون غلط بوده، سازمان سنجش گفته مستندات‌تون رو بايد مي‌فرستاديد، نفرستاديد، آموزش و پرورش ميگه فرستاديم شما نديديد! بازيچه اين ايام هم سرنوشت آدم‌هاست.»