30 درصد ظرفيت پزشكي متعلق به فارغ‌التحصيلان كارشناسي است

گروه اجتماعي| در كنكور 1400 بنا بر آمارهاي اعلام شده، ۵۵۴ هزار و ۸۶۰ داوطلب در گروه آزمايشي علوم تجربي به رقابت پرداختند، يعني تقريبا نيمي از داوطلبان كنكور سراسري در اين رشته شركت كرده‌اند. سال‌هاست كه بحث اقبال بيش از اندازه يا شايد بتوان گفت هجوم داوطلبان به سوي رشته تجربي، به اميد قبولي در رشته‌هاي علوم پزشكي، بحث و نگراني‌هاي بسيار برانگيخته است. روز گذشته دبير ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور گفت كه قرار است 30 درصد از پذيرش رشته‌هاي پزشكي به «فارغ‌التحصيلان مقطع كارشناسي» تعلق بگيرد: «به وزارت بهداشت تا سال 1402 فرصت داده مي‌شود كه در ورودي رشته‌هاي پزشكي تا 30 درصد بايد از فارغ‌التحصيلان كارشناسي پذيرش كند.» روز گذشته مركز خبر شوراي عالي انقلاب فرهنگي به نقل از منصور كبگانيان نوشت كه بحث اصلي يكصد و پنجاه و دومين جلسه ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور درباره ساماندهي سنجش و پذيرش كشور و يكي از بندهاي مرتبط با اين موضوع بود. دبير اين ستاد البته پيش از پرداختن به موضوع تغييرات مربوط به پذيرش رشته پزشكي به يكي از آخرين موارد جنجال‌برانگيز در بحث آموزش عالي اشاره كرد و گفت: «پيش از ورود به دستور اصلي جلسه، دو موضوع ديگر مورد بررسي اعضا قرار گرفت، نخست ابراز نگراني‌هايي كه اين روزها نسبت به يكي از ابلاغيه‌هاي وزارت علوم و عدم امكان تغيير رشته در مقطع كارشناسي ارشد بود كه وزير علوم توضيحاتي ارايه و اعلام كردند چنين مصوبه‌اي به‌طور قطعي وجود ندارد و لذا نگراني‌ها برطرف شده است. بنابراين دانشجويان و متقاضيان نبايد نسبت به اين مساله نگراني داشته باشند، چراكه در پذيرش در مقاطع مختلف، انعطاف وجود دارد و يكي از جنبه‌هاي پيشرفت علمي در كشور همين موضوع است. اما در آينده در صورت لزوم به طرح اين موضوع در سنجش و پذيرش، وزارت علوم موظف خواهد بود به تدوين آيين‌نامه بپردازد.» اما دستور اصلي جلسه در ارتباط با مصوبه سنجش و پذيرش دانشجو بود. اين همان مصوبه‌اي است كه در يك ماه گذشته بارها در مورد آن اخبار گوناگون منتشر شده است و تا اينجا يكي از مهم‌ترين بندهاي آن «دو مرحله‌اي شدن آزمون سراسري» بود و يكي از نكاتي كه شوراي عالي انقلاب فرهنگي مدام بر آن تاكيد دارد، بحث تاثير امتياز سوابق تحصيلي در پذيرش دانشگاه است. كبگانيان در اين مورد توضيح داده است: «اين مصوبه، تا هفت ماده با اصلاحاتي تصويب شده كه به‌طور رسمي‌تري، در يك گردهمايي يا ميزگرد مفصل درباره آن توضيحاتي ارايه خواهد شد. يك سري موارد و بندها كه از پيش وجود داشته، تغيير نخواهد كرد مانند تاثير نمره و معدل تا 60 درصد، اما اين مصوبه و تغييرات به وجود آمده كمك خوبي به رفع مشكلات و مسائل كنكور خواهد داشت. موسسات كنكور نيز به جاي آموزش فن تست‎زني ‌بايد كمك كنند درس‌ها خوب فهم و عمق يادگيري در دانش‌آموزان بيشتر شود، چراكه از اين پس كنكور به سنجش عمق يادگيري داوطلبان خواهد پرداخت.» اما صرف‌نظر از اين بخش از مصوبه كه در هفته‌هاي گذشته در خبرها بسيار ديده شدند، حالا مشخص شده است كه يك بند بسيار مهم ديگر از اين مصوبه به صورت اختصاصي به نحوه پذيرش دانشجو در رشته پزشكي تعلق گرفته. دبير ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور اعلام كرد: «در عين حال ماده هشت اين مصوبه به پذيرش در رشته پزشكي اختصاص دارد و بيشترين بحث‌ها در اين جلسه مربوط به اين ماده بود. پس از اصلاحات مربوط به اين ماده، مصوبه در جلسه بعدي ستاد تصويب نهايي خواهد شد. به وزارت بهداشت تا سال 1402 فرصت داده مي‌شود كه در ورودي رشته‌هاي پزشكي تا 30 درصد بايد از فارغ‌التحصيلان كارشناسي پذيرش كند. به دليل برخي نگراني‌ها اين اصلاحيه در اين جلسه مورد بررسي قرار گرفت و مقرر شد 30 درصد پذيرش در رشته‌هاي پزشكي از مقطع كارشناسي انجام شود. در ارتباط با افزايش ظرفيت رشته‌هاي پزشكي نيز، با توجه به ابراز نگراني دانش‌آموزان در بدو ورود به دانشگاه، وزارت بهداشت موظف شده، طرح جامع افزايش ظرفيت آموزش پزشكي را آماده و براي تصويب به ستاد ارايه كند.» در همان روزهاي برگزاري آزمون سراسري و هشدارهاي دوباره در مورد ميزان بالاي شركت‌كنندگان در رشته علوم تجربي و گرايش بالاي آنها به جذب در رشته‌هاي پزشكي، علي خاكي‌صديق، معاون آموزشي وزارت علوم گفت: « مجموعه‌اي از عوامل و سياست‌ها منجر به افزايش تعداد داوطلبان در رشته علوم تجربي شده و اين سياست‌ها فقط مختص وزارت علوم نيست، بلكه سياست‌هاي ساير دستگاه‌ها و ارگان‌ها هم در بروز و ظهور اين وضعيت تاثيرگذار بوده است. در درجه اول با اين تصميمات و سياست‌ها رشته‌هاي علوم پايه لطمه خورده‌اند و داوطلبان خيلي كمتر به سمت اين رشته‌ها مي‌روند.» حالا به نظر مي‌رسد شوراي عالي انقلاب فرهنگي كه با مصوبه جنجالي‌اش در مورد سنجش و پذيرش بنا به تغييراتي در كنكور سراسري و نحوه برگزاري كنكور و پذيرش دانشگاه‌ها دارد، در تلاش است تا به صورت مشخص راهي براي تغيير اين وضعيت در نحوه جذب رشته پزشكي پيدا كند. هنوز از سوي ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور در خصوص اينكه فارغ‌التحصيلان چه رشته‌هايي قرار است، ظرفيت 30 درصدي پذيرش پزشكي را از آن خود كنند، توضيح دقيقي ارايه نشده است اما مي‌توان بر مبناي نگراني‌هاي وزارت علوم در مورد آسيب خوردن رشته‌هاي علوم پايه، فرض را بر اين گذاشت كه منظور تقويت گرايش به اين رشته‌هاست و در صورت لزوم جذب از ميان فارغ‌التحصيلان اين گروه‌ها. كبگانيان تنها توضيحي كه در مورد اين بخش از مصوبه داد در جمع خبرنگاران گفته است: «وقتي ۳۰ درصد پذيرش‌ها از دوره كارشناسي باشد؛ داوطلباني كه از دوره دبيرستان وارد مي‌شوند نگران ظرفيت پذيرش و كاهش در رشته‌ها خواهند بود. به همين جهت ما طرح جامع افزايش ظرفيت پزشكي را آماده كرديم و وزارت بهداشت در ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور آن را ارايه مي‌كند، زيرا در شرايط فعلي اين انتقاد وجود دارد كه سالياني است كه گسترشي در زمينه ظرفيت رشته‌هاي پزشكي انجام نشده و براي تنظيم ظرفيت دانشگاه‌ها بايد همكاري كنند.» اين طرح البته پيش از اين در دانشگاه علوم پزشكي تهران اجرا شده است. سال 98 معاون آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران در مورد پذيرش دانشجوي پزشكي از ميان فارغ‌التحصيلان كارشناسي به تسنيم توضيح داده بود: «موضوع پذيرش دانشجوي پزشكي از دوره ليسانس سابقه بيش از 10 سال در دانشگاه علوم پزشكي تهران دارد كه اصل اين پروژه با يك فكر ايجاد شد كه چگونه راهي براي بهترين‌ها در پزشكي باز شود. هر ساله تعداد زيادي از متقاضيان از ورودي بسيار كوچكي به نام كنكور سراسري عبور مي‌كنند. توجه كنيد كه در روز كنكور اينكه فرد شب قبل درست خوابيده باشد يا نه، استرس، تپش قلب، ترافيك، تصادف داشته يا نه و حتي هوا و رنگ ديوار محل امتحان چگونه باشد، مي‌تواند روي فرد تاثير بگذارد و سرنوشت او را تغيير دهد.» اميرعلي سهراب‌پور در همان زمان گفت: اين برنامه آموزشي از ابتدا قرار بود به صورت محدود و تنها در يك دانشگاه اجرا شود كه پس از 10 سال آيين‌نامه پذيرش دانشجو به اين شيوه در وزارت بهداشت ارزيابي شد. وزارت بهداشت تجربه دانشگاه علوم پزشكي تهران را مثبت ارزيابي كرده و در نهايت در خرداد 96 و در شصت و ششمين دوره شوراي عالي برنامه‌ريزي علوم پزشكي كه مهم‌ترين مرجع تصويب برنامه‌هاي آموزشي وزارت بهداشت است، آيين‌نامه دانشگاه علوم پزشكي تهران مصوب شد. او در عين حال اضافه كرد كه دانشگاه علوم پزشكي تهران موافق اين است كه ليسانس‌هاي غير از علوم پزشكي هم بيايند و پزشكي بخوانند. در آن مصاحبه سهراب‌پور با اشاره به وضعيت ارزيابي دانشجويان دوره پزشكي از ليسانس با ساير دانشجويان پزشكي گفت: «ارزيابي ما نشان داد اين دانشجويان در امتحانات سراسري جامع علوم پايه و پيش كارورزي اصلا عقب‌تر از ديگر دانشجويان نيست.» حالا به نظر مي‌رسد طرحي كه از سوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارايه شده، ريشه در همين تجربه دانشگاه علوم پزشكي تهران دارد.